«Λεφτά υπάρχουν»! Είχε δίκιο ο Γιώργος Παπανδρέου;

Σε μια χώρα χρεοκοπημένη με τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στις βασικές τους ανάγκες, κάποιοι συμπολίτες μας έχουν τεράστια χρηματικά διαθέσιμα και "αποθέματα", προερχόμενα κυρίως από φοροδιαφυγή και μαύρο χρήμα.

Τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων είναι συγκλονιστικά και είναι άξιο απορίας πως το ζήτημα αυτό δεν δημοσιοποιήθηκε με τον αρμόζοντα τρόπο και με την πρέπουσα έμφαση, αλλά χάθηκε μέσα στον πολυσέλιδο απολογισμό της ΑΑΔΕ, με μια μικρή αναφορά.

Περίπου 150.000 με 200.000 συμπολίτες μας είχαν… ξεχάσει να δηλώσουν συνολικά εισοδήματα 10,1 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν σε 5,6% του ΑΕΠ της χώρας! 

Από τις αρχές του 2017, η ΑΑΔΕ έθεσε σε εφαρμογή τη ρύθμιση για τα αδήλωτα εισοδήματα. Σε όποιους είχαν αποκτήσει εισοδήματα που δεν τα δήλωσαν ποτέ στην εφορία, δόθηκε η ευκαιρία να υποβάλουν δήλωση και να τα νομιμοποιήσουν εκ των υστέρων. Καταβάλλοντας βέβαια υψηλούς φόρους, αποφεύγοντας όμως τις διοικητικές κυρώσεις (πρόστιμα) και τις ποινικές, καθώς η φοροδιαφυγή για ποσό άνω των 100.000 ευρώ είναι ποινικό αδίκημα που τιμωρείται με κάθειρξη 5-10 ετών.

Η συγκεκριμένη ρύθμιση μετά από διαδοχικές παρατάσεις, έληξε στις 25 Νοεμβρίου 2017 και το ενδιαφέρον αποδείχτηκε ότι ήταν τεράστιο.

Σημειώνεται ότι παλαιότερες ρυθμίσεις που έγιναν στο παρελθόν (η πρώτη ήταν το 2004 από τον υφυπουργό Οικονομικών Αδάμ Ρεγκούζα), δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα και μάλλον απέτυχαν.

Υπερδιπλάσια του στόχου

Με την εμπειρία αυτή, η ΑΑΔΕ στη ρύθμιση για τα αδήλωτα εισοδήματα έθεσε χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών. Επισήμως δεν ανακοινώθηκε ποσοτικός στόχος. Ανεπισήμως, από υπηρεσιακά στελέχη της ΑΑΔΕ προέκυψε πως ο στόχος ήταν η δήλωση περίπου 3 δισ. ευρώ και η είσπραξη περίπου 300 εκατ. ευρώ.

Τον Σεπτέμβριο του 2017, ήδη στην ΑΑΔΕ μιλούσαν για "φορολογικό θαύμα". Οπως είχε αποκαλύψει τότε το Sofokleousin.gr, τα εισοδήματα που δηλώθηκαν ξεπέρασαν τα 5 δισ. ευρώ. Ο τελικός λογαριασμός ανέβηκε στα 10,1 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο είναι υπετριπλάσιο των προσδοκιών και των στόχων.   

Όμως το αποτέλεσμα που αποτέλεσε έκπληξη για όλους, αλλά δεν ήταν τυχαίο. Αυτή τη φορά, όσοι απέκρυπταν συστηματικά εισοδήματα, γνώριζαν την αποφασιστικότητα του υπουργείου Οικονομικών για την πάταξη της φοροδιαφυγής, Οι ποινικές διώξεις εναντίον μεγαλοεργολάβων, εκδοτών, μεγαλοεπιχειρηματιών και η προσαγωγή τους στα αστυνομικά τμήματα, έδωσαν το μήνυμα, ότι η Εφορία πλέον, δεν αστειεύεται και κανείς δεν μένει στο απυρόβλητο.

Ταυτόχρονα, η ΑΑΔΕ, ανέπτυξε ηλεκτρονικά συστήματα διασταύρωσης εισοδημάτων και καταθέσεων με τις ελληνικές και τις ξένες τράπεζες, ενώ είχε στα χέρια της και τις λίστες Λαγκάρντ, Μπόργιανς και τη λίστα των Εμβασμάτων.

Μονόδρομος η αποκάλυψη

Στο πλαίσιο αυτό, η επιλογή που είχαν ήταν μονόδρομος. Η εμφάνιση στην εφορία των εισοδημάτων, που απέκτησαν και δεν δηλώθηκαν στις φορολογικές δηλώσεις των προηγουμένων οικονομικών ετών.

Τα τελικά αποτελέσματα δείχνουν ότι δηλώθηκαν εισοδήματα ύψους 10,1 δισ. ευρώ ή το 5,6% του ΑΕΠ!

Χωρίς τη ρύθμιση αυτή, τα συγκεκριμένα εισοδήματα θα παρέμεναν κρυφά, εκτός και αν εντοπίζονταν από τον έλεγχο. Οι δηλώσεις που υποβλήθηκαν υπερβαίνουν τις 500.000. Ο αριθμός των φορολογουμένων είναι μικρότερος, καθώς ο καθένας εξ αυτών υποβάλλει δηλώσεις για περισσότερες από μία φορολογίες (εισόδημα, ΦΠΑ, ακίνητα). Υπολογίζεται πως οι φορολογούμενοι έκαναν χρήση των συγκεκριμένων ρυθμίσεων είναι περίπου 150.000 – 200.000, αριθμός εντυπωσιακό επί συνόλου 6.000.000 φορολογουμένων.

Αναλυτικότερα:

1. Υποβλήθηκαν συνολικά 507.677 αιτήσεις-δηλώσεις. Οι 36.522 υποβληθείσες αιτήσεις-δηλώσεις αφορούν σε φορολογικές υποθέσεις για τις οποίες είχαν εκδοθεί εντολές διενέργειας ελέγχου. Τα συνολικά ποσά του κύριου και του πρόσθετου φόρου τα οποία βεβαιώθηκαν με βάση τις δηλώσεις αυτές ανέρχονται σε 377,44 εκατ. ευρώ. Οι υπόλοιπες 471.155 αιτήσεις-δηλώσεις υποβλήθηκαν χωρίς να έχουν εκδοθεί εντολές ελέγχου, πρόκειται δηλαδή για περιπτώσεις "αμιγούς" οικειοθελούς συμμόρφωσης.

2. Δηλώθηκαν αποκρυβέντα εισοδήματα και λοιπά αδήλωτα κεφάλαια συνολικού ύψους 10,085 δισ. ευρώ.

3. Βεβαιώθηκαν φόροι και προσαυξήσεις συνολικού ύψους 795,32 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 377,44 εκατ. ευρώ αφορούν στις φορολογικές υποθέσεις για τις οποίες είχαν εκδοθεί εντολές ελέγχους και τα υπόλοιπα 417,88 εκατ. ευρώ αφορούν σε περιπτώσεις οικειοθελούς αποκάλυψης χωρίς να έχει προηγηθεί η έκδοση εντολής διενέργειας ελέγχου. Ήδη, από τα βεβαιωθέντα 795,32 εκατ. ευρώ έχουν εισπραχθεί τα 262,23 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 183,04 εκατ. ευρώ προέρχονται από φορολογικές υποθέσεις για τις οποίες είχαν εκδοθεί εντολές ελέγχου. Αξιοσημείωτο είναι εξάλλου, ότι από 262,23 εκατ. ευρώ που ήδη εισπράχθηκαν τα 231,3 εκατ. ευρώ ήταν εφάπαξ πληρωμές του συνόλου των βεβαιωθέντων ποσών κύριου και πρόσθετου φόρου. Τα υπόλοιπα ποσά εντάχθηκαν σε ρυθμίσεις των 24 ή των 12 δόσεων, εξασφαλίζοντας μια ομαλή ροή εσόδων προς τα κρατικά ταμεία.

Και οι λίστες

Παράλληλα, εκτός από την εθελοντική ρύθμιση, υπάρχουν και τα αποτελέσματα των ελέγχων από τις λίστες Λαγκάρντ, Μπόργιανς και Εμβασμάτων.

Ενδεχομένως, κάποιες περιπτώσεις υπόχρεων που βρίσκονταν στις λίστες αυτές, έσπευσαν να ενταχθούν στη ρύθμιση για τα αδήλωτα εισοδήματα, για να αποφύγουν τον έλεγχο και τις κυρώσεις.

Από τις λίστες ελέγχθηκαν 1.934 υποθέσεις, βεβαιώθηκαν πρόσθετοι φόροι και προσαυξήσεις ύψους 919 εκατ. ευρώ, και έχουν εισπραχθεί 107,3 εκατ. ευρώ. Το υπόλοιπο ποσό έχει ενταχθεί σε ρύθμιση.

Λεφτά υπήρχαν;

Το αποτέλεσμα της οικειοθελούς ρύθμισης και οι έλεγχοι στις λίστες δείχνουν πως τελικά είχε δίκιο ο Γιώργος Παπανδρέου όταν είπε το 2009 την περίφημη φράση «λεφτά υπάρχουν» και εννοούσε το "μαύρο" χρήμα. Ωστόσο, αναλαμβάνοντας την εξουσία το 2009, η κυβέρνησή του δεν έκανε τίποτα για την αποκάλυψη του «μαύρου» χρήματος, ενώ οι λίστες Λαγκάρντ και των Εμβασμάτων, «θάφτηκαν» σε συρτάρια, σβήστηκαν ονόματα και δεν έγινε τίποτα ούτε τότε, ούτε και μετά επί συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ.