Να ανανεώσουν τον διάλογο ανάμεσα στη Σερβία και το Κόσοβο, των οποίων οι σχέσεις βρίσκονται στο χειρότερο σημείο 20 χρόνια μετά την ένοπλη σύγκρουσή τους, θα επιχειρήσουν σήμερα ο Εμανουέλ Μακρόν και η Άνγκελα Μέρκελ στη διάρκεια της συνόδου κορυφής των Βαλκανίων στο Βερολίνο.
«Θέλουμε να συνεισφέρουμε την ιστορική εμπειρία της συμφιλίωσης και της ενεργού συνεργασίας ανάμεσα στη Γερμανία και τη Γαλλία. Είναι κάτι που πρέπει να γίνει, αν δει κανείς το ιστορικό πλαίσιο των Βαλκανίων», ανακοίνωσε η γαλλική προεδρία πριν από τις τετράωρες συνομιλίες που προβλέπεται να διεξαχθούν σήμερα από αργά το απόγευμα.
Δεδομένων των διενέξεων ανάμεσα στο Βελιγράδι και την Πρίστινα, το Βερολίνο παραμένει επιφυλακτικό όσον αφορά τους στόχους.
Η γερμανική κυβέρνηση μιλάει για «ανταλλαγή απόψεων» που έχει στόχο να προωθήσει τη «σταθερότητα της περιοχής και κυρίως να βρεθεί ένα μέσο για να επαναληφθεί ο διάλογος ανάμεσα στη Σερβία και το Κόσοβο».
Το Παρίσι και το Βερολίνο έχουν επίσης καλέσει στις συνομιλίες αυτές ηγέτες άλλων χωρών των Βαλκανίων: του Μαυροβουνίου, της Αλβανίας, της Βόρειας Μακεδονίας, της Κροατίας, της Σλοβενίας, της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.
Η γαλλογερμανική πρωτοβουλία έρχεται να προστεθεί σε συνομιλίες υπό την αιγίδα της ΕΕ για μια προσέγγιση ανάμεσα στη Σερβία και το Κόσοβο. Οι σχέσεις των δύο βρίσκονται εδώ και μήνες σε νεκρό σημείο.
Ανταλλαγή εδαφών;
Το περασμένο καλοκαίρι, ο διάλογος φαινόταν να μπορεί να επαναληφθεί με βάση την ιδέα, η οποία υποστηριζόταν από τους προέδρους της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και του Κοσόβου Χασίμ Θάτσι, για «ανταλλαγές εδαφών» ή «συνοριακές διορθώσεις», πριν από μια αμοιβαία αναγνώριση.
Ο αρχηγός του σερβικού κράτους ήλπιζε προφανώς να επιταχύνει έτσι την πορεία της χώρας του προς την ένταξη στην ΕΕ. Το σχέδιο δεν προκαλεί πάντως ομοφωνία στο εσωτερικό των δύο χωρών ούτε στην Ευρώπη.
Η γερμανική διπλωματία βλέπει σ' αυτό έναν κίνδυνο να αφυπνισθούν οι παλιοί βαλκανικοί δαίμονες, σε μια ζώνη όπου στη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 μαίνονταν οι πόλεμοι.
Αυτό «θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν κίνδυνο για την περιοχή», δήλωσε η εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης Ουλρίκε Ντέμερ.
Αν και δεν το λέει επισήμως, η Γαλλία είναι πολύ πιο ανοικτή, όπως και οι Ηνωμένες Πολιτείες και ορισμένοι αξιωματούχοι της ΕΕ.
Έκτοτε η πρωτοβουλία αυτή καταπνίγηκε εν τη γενέσει της από τα εμπόδια που έθεσε η Σερβία στην υποψηφιότητα του Κοσόβου στην Ιντερπόλ και στη συνέχεια από την απόφαση της Πρίστινα να επιβάλει τελωνειακούς δασμούς 100% στα σερβικά προϊόντα εισαγωγής.
Ο επικεφαλής της κυβέρνησης του Κοσόβου υποστηρίζει πως αυτό το τιμωρητικό εμπορικό μέτρο θα διατηρηθεί όσο το Βελιγράδι δεν επιδεικνύει ευελιξία όσον αφορά την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της χώρας του.
Από την πλευρά της, η Σερβία αρνείται να επιστρέψει στο τραπέζι των συνομιλιών που οργανώνονται από την ΕΕ όσο δεν καταργούνται οι δασμοί αυτοί.
Οι προσδοκίες στο Βερολίνο είναι πολύ μετρημένες.
«Αυτή τη στιγμή δεν βλέπω πώς και για ποιό πράγμα να μιλήσω με την Πρίστινα», δήλωσε ο σέρβος πρόεεδρος την περασμένη εβδομάδα, στη διάρκεια επίσκεψης στο Πεκίνο.
Πρόσθεσε πως «σέβεται» τις προσπάθειες του Εμανουέλ Μακρόν και της Άνγκελα Μέρκελ. «Είμαι σίγουρος πως είναι πιο ευφυείς από εμένα και πως θα έχουν κάποια ιδέα».
Στο Κόσοβο, ο πρόεδρος Χασίμ Θάτσι δήλωσε πως η σύνοδος κορυφής «θα μπορούσε να ανοίξει ευκαιρίες» ή να είναι «απογοητευτική».
Στο περιθώριο του ζητήματος των Βαλκανίων, η συνάντηση ανάμεσα στην γερμανίδα καγκελάριο και τον γάλλο πρόεδρο θα είναι η πρώτη μετά τις ασυνήθιστες επικρίσεις που διατυπώθηκαν την περασμένη εβδομάδα από τον Εμανουέλ Μακρόν έναντι του Βερολίνου.
Είτε πρόκειται για το Brexit, για τις εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ ή για οικονομικά ζητήματα, το Παρίσι δεν κρύβει πλέον την απογοήτευσή του έναντι της κυβέρνησης Μέρκελ, σ' ένα πλαίσιο επιβαρυμένο από την εγγύτητα των ευρωεκλογών.
Η σύνοδος κορυφής των Βαλκανίων θα είναι επίσης για το Παρίσι η ευκαιρία να «δεσμευθεί εκ νέου η Γαλλία με πιο ενεργό τρόπο στην περιοχή των δυτικών Βαλκανίων», ανακοίνωσε η γαλλική προεδρία.
Ο Μακρόν θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στο Βελιγράδι «τη φετινή χρονιά», πρόσθεσε το Ελιζέ. Η επίσκεψη που προβλεπόταν για τον Δεκέμβριο είχε ματαιωθεί εξαιτίας της κρίσης των «κίτρινων γιλέκων».
