Η ελληνική οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται με ρυθμούς υψηλότερους από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ωστόσο οι πηγές της ανάπτυξης εμφανίζουν ανισορροπίες, που δημιουργούν προκλήσεις για τη μεσοπρόθεσμη πορεία. Αυτό καταγράφει το νέο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της Eurobank Research (“7 Ημέρες Οικονομία”, Τεύχος 547), που αναλύει τα στοιχεία του β΄ τριμήνου και θέτει στο επίκεντρο επενδύσεις, τουρισμό και αγορά εργασίας.
ΑΕΠ: Ανάπτυξη 1,7% με αιχμή τις επενδύσεις
Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,6% σε τριμηνιαία βάση και 1,7% σε ετήσια, επιβεβαιώνοντας τη δυναμική που είχε υποχωρήσει στο 0,1% το α΄ τρίμηνο. Καθοριστικό ρόλο είχαν:
- οι επενδύσεις παγίων (+7,4% QoQ, +6,5% YoY), που παραμένουν ο πιο σταθερός μοχλός μεγέθυνσης,
- οι εξαγωγές υπηρεσιών, με αύξηση 2,6% σε τριμηνιαία και 3,9% σε ετήσια βάση, όπου πρωταγωνιστούν τα τουριστικά έσοδα αλλά και οι υπηρεσίες μεταφορών.
Αντίθετα, οι εξαγωγές αγαθών παρέμειναν στάσιμες (0,0% QoQ, -1,1% YoY), συνεχίζοντας μια αρνητική τάση που καταγράφεται εδώ και δύο χρόνια.
Η Eurobank τονίζει ότι το ζήτημα των εξαγωγών αγαθών αποτελεί κρίσιμη αδυναμία: παρά την αύξηση της παραγωγικής βάσης και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, η χώρα δεν έχει κατορθώσει να δημιουργήσει επαρκή δυναμική σε διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα.
Ανθεκτικότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο
Σε σύγκριση με την Ευρωζώνη, η εικόνα είναι θετική: το ελληνικό ΑΕΠ στο α΄ εξάμηνο αυξήθηκε κατά 2%, έναντι 1,6% στην ΕΕ-27 και 1,5% στην Ευρωζώνη. Επιπλέον, βρίσκεται 11,1% υψηλότερα από τα προ πανδημίας επίπεδα, όταν η Ευρωζώνη στο σύνολό της έχει αυξηθεί μόλις κατά 6%.
Η υπεραπόδοση αυτή, ωστόσο, συνδέεται κυρίως με τους τομείς των υπηρεσιών και των κατασκευών, και όχι με τις εξαγωγές αγαθών, γεγονός που περιορίζει τη διατηρησιμότητά της.
Αγορά εργασίας: χαμηλή ανεργία, αλλά με αντιφάσεις
Η ανεργία μειώθηκε στο 8,6% το β΄ τρίμηνο (από 9,8% πέρυσι) και στο 8% τον Ιούλιο, το χαμηλότερο ποσοστό των τελευταίων ετών. Σημαντική είναι η πτώση της ανεργίας των νέων 15-19 ετών (25,6% από 41,7%), αλλά η ανεργία των γυναικών παραμένει στο 10,3% έναντι 7,2% των ανδρών. Εξίσου χαμηλή παραμένει η συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό (46% έναντι 61,1%).
Ανησυχητική είναι η αύξηση του ποσοστού μακροχρόνιας ανεργίας στο 57% (από 53,2%), παρότι ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων κινείται κάτω από τις 300.000 για έβδομο συνεχόμενο τρίμηνο.
Η περιφερειακή εικόνα είναι μικτή: εντυπωσιακή βελτίωση καταγράφηκε στα Ιόνια Νησιά (8,7% από 13,3%) και στη Θεσσαλία (4,9% από 8,6%), ενώ στην Πελοπόννησο η ανεργία ανέβηκε στο 9% από 6,1%.
Σε επίπεδο κλάδων, οι μεγαλύτερες αυξήσεις απασχόλησης προήλθαν από εμπόριο (+53,6 χιλ.), κατασκευές (+25 χιλ.), μεταποίηση (+21,6 χιλ.) και εκπαίδευση (+20,4 χιλ.), ενώ οι μεγαλύτερες απώλειες σημειώθηκαν στον πρωτογενή τομέα (-64,8 χιλ.) και στην υγεία (-27,6 χιλ.).
Πληθωρισμός και εξωτερικό ισοζύγιο
Ο πληθωρισμός με βάση τον ΕνΔΤΚ υποχώρησε στο 3,1% τον Αύγουστο από 3,7% τον Ιούλιο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι θα διαμορφωθεί στο 2,8% για το 2025 και στο 2,3% το 2026, επιβεβαιώνοντας την αποκλιμάκωση των πιέσεων.
Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, ωστόσο, παραμένει αρνητικό, με έλλειμμα 14,6 δισ. ευρώ στο 12μηνο μέχρι τον Ιούλιο. Παρά τα έσοδα-ρεκόρ από τον τουρισμό (19,2 δισ. ευρώ), οι εισαγωγές αγαθών συνεχίζουν να υπερκαλύπτουν τα κέρδη από υπηρεσίες.
Οι προβλέψεις της Eurobank
Η τράπεζα εκτιμά ότι η ανάπτυξη θα συνεχιστεί και στο β΄ εξάμηνο, με στήριξη από τον τουρισμό, τις κατασκευές και τις δημόσιες επενδύσεις, αλλά οι εξαγωγές αγαθών θα παραμείνουν τροχοπέδη.
Κομβικό ρόλο θα παίξουν τα ευρωπαϊκά κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, που αναμένεται να στηρίξουν περαιτέρω τις επενδύσεις. Παράλληλα, η ενίσχυση της απασχόλησης και η μείωση της ανεργίας δημιουργούν θετική δυναμική για την κατανάλωση.
Ωστόσο, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η εξάρτηση από τον τουρισμό και τις κατασκευές, σε συνδυασμό με την υστέρηση στη βιομηχανική και εξαγωγική παραγωγή, αφήνει την οικονομία ευάλωτη σε εξωτερικά σοκ.
Εν ολίγοις, η ελληνική οικονομία δείχνει ανθεκτικότητα και υπεραπόδοση σε σχέση με την Ευρώπη, αλλά η διατήρηση της ανάπτυξης θα απαιτήσει στροφή σε διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Όπως καταγράφει η Eurobank, η χώρα βρίσκεται μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: η ενίσχυση της παραγωγικότητας και η διαφοροποίηση των πηγών μεγέθυνσης θα κρίνουν αν η θετική πορεία θα έχει διάρκεια.
