Αλλη μία φορολογική μεταρρύθμιση μικρής κλίμακας ετοιμάζει το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο και σκοπεύει να την εντάξει στο πακέτο μέτρων που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ. Στοχεύει στη “δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών” - όπως λένε στην κυβέρνηση – και θα βασίζεται στην αναμόρφωση των τεκμηρίων διαβίωσης.
Στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού στο Μαξίμου εκφράζουν την άποψη ότι ο προσδιορισμός των εισοδημάτων με βάση τεκμήρια διαβίωσης είναι αναχρονιστικό σύστημα που «παράγει αδικίες», καθώς καταλήγει στη φορολόγηση ανύπαρκτων εισοδημάτων και σε επιβάρυνση των εισοδηματικά ασθενέστερων.
Θεωρούν ότι το πρωτεύον είναι ο εκσυγχρονισμός των φορολογικών μηχανισμών, που έχουν την ευθύνη να εντοπίζουν αδήλωτα εισοδήματα, να αποδεικνύουν τη συντελεσθείσα φοροδιαφυγή και να καταλογίζουν τους αναλογούντες φόρους, χωρίς να επαναπαύονται στο «ισοπεδωτικό» αποτέλεσμα των τεκμηρίων.
Να μη χαθούν έσοδα
Η κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης θεωρείται αναγκαία, αλλά δεν κρίνεται σκόπιμη επί του παρόντος, επειδή θα οδηγούσε σε ξαφνικές μεγάλες απώλειες δημοσίων εσόδων. Προτιμάται λοιπόν να αναπροσαρμοστούν, ώστε να “πιάνουν” λιγότερους φορολογούμενους και για μεγαλύτερα μίνιμουμ ποσά τεκμαρτών εισοδημάτων.
Η αναπροσαρμογή θα αφορά σχεδόν όλες τις κατηγορίες φορολογουμένων – μισθωτούς, συνταξιούχους, ελεύθερους επαγγελματίες -που εμπίπτον και σε ειδικά τεκμήρια – εισοδηματίες, αγρότες κλπ.
Αναπροσαρμογές
Στο σχέδιο που έχει ετοιμαστεί και αναμένεται να εγκριθεί από το πρωθυπουργικό επιτελείο, περιλαμβάνονται:
- Αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των τεκμηρίων διαβίωσης για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα και σκάφη αναψυχής.
- Αναπροσαρμογή των ελάχιστων ποσών τεκμηρίων διαβίωσης, που είναι τώρα 3.000 ευρώ για τους άγαμους και 5.000 ευρώ για τους έγγαμους ή τους συνάψαντες σύμφωνο συμβίωσης.
- Ειδικές ρυθμίσεις για την εξάλειψη στρεβλώσεων που προκαλεί ο προσδιορισμός του φορολογητέου εισοδήματος με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης.
Τεκμήριο κατοικίας
Με τις ισχύουσες διατάξεις, το τεκμήριο διαβίωσης για την κύρια κατοικία υπολογίζεται κλιμακωτά με βάση την επιφάνειά της ως ακολούθως:
- Μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 40 ευρώ ανά τ.μ.
- Για τα 81-120 τ.μ. το τεκμήριο εισοδήματος είναι 65 ευρώ ανά τ.μ.
- Για τα 121-200 τ.μ. ανεβαίνει στα 110 ευρώ ανά τ.μ.
Το τεκμήριο προσαυξάνεται σημαντικά για τα επιπλέον τετραγωνικά, που αντιστοιχούν σε πολύ μεγάλη κατοικία ανάλογης αξίας: Γίνεται 200 ευρώ ανά τ.μ. για τα 201-300 τμ κύριων χώρων και 400 ευρώ για τα άνω των 300 τμ.
Με τις σχεδιαζόμενες αλλαγές τα τεκμαιρόμενα εισοδήματα θα είναι περίπου 30% μικρότερα.
Για τα αυτοκίνητα
Πολλούς φορολογούμενους – κυρίως νεαρής ηλικίας και μη εργαζόμενους - “πιάνουν” τα τεκμήρια για τα επιβατικά ΙΧ αυτοκίνητα.
Η κατοχή ΙΧ έως 1.200 κ.ε. αποτελεί τεκμήριο εισοδήματος 4.000 ευρώ. Για τα επιπλέον κ.ε. και μέχρι 2.000, προστίθενται 600 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά. Αυτό σημαίνει ότι ο κάτοχος αυτοκινήτου 1.800 κ.ε. θα έχει τεκμήριο εισοδήματος 4.000 ευρώ, συν 3.600 (6 Χ 600) = 7.600 ευρώ. Δύσκολα λοιπόν θα αποφύγει τη φορολογία, ακόμη κι αν δείχνει ότι δεν έχει εισόδημα.
Για άνω των 2.000 κ.ε. και μέχρι 3.000 κ.ε., προστίθενται 900 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.
Ποιούς έπιασαν τα τεκμήρια
Πέρυσι, με τα τεκμήρια η εφορία “τσίμπησε” 1.288.038 φορολογούμενους και τους ανάγκασε να πληρώσουν φόρους πολύ μεγαλύτερους από αυτούς που αναλογούσαν στα δηλωθέντα εισοδήματα τους. Συγκεκριμένα τους καταλόγισε φόρους για εισοδήματα 4,17 δισ. ευρώ πέραν αυτών που είχαν δηλώσει.
Από αυτούς, οι 294.532 είναι εισοδηματίες, που πλήρωσαν επιπλέον φόρους για (μη δηλωθέντα) εισοδήματα 1,45 δισ. ευρώ.
Επιπλέον φόρους για τεκμαρτά εισοδήματα 1,16 δισ. κατέβαλαν 478.345 μισθωτοί.
Σε 376.162 συνταξιούχους καταλογίστηκαν φόροι για τεκμαρτό επιπλέον εισόδημα 1,07 δισ. ευρώ.
Σε 72.715 ελεύθερους επαγγελματίες και 66.284 αγρότες επιβαρύνθηκαν με φόρους για τεκμαρτά εισοδήματα 254 εκατ. και 241,3 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
