Περισσότερο από κάθε άλλο τομέα της οικονομικής πολιτικής, η επίδραση της πανδημίας έγινε αισθητή στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων, καθώς το 2020 τα έσοδα έπεσαν πολύ κοντά στο μηδέν και ήταν πολύ χαμηλότερα ακόμη και από το 2015, που ήταν η ως τώρα χειρότερη χρονιά της ιστορίας του ΤΑΙΠΕΔ.
Η αβεβαιότητα που δημιούργησε η πανδημία για τις αποτιμήσεις των περιουσιακών στοιχείων «τορπίλισε» τις αρχικές φιλοδοξίες της κυβέρνησης για την ολοκλήρωση μεγάλων συναλλαγών μέσα στο 2020. Στην πραγματικότητα, το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων «πάγωσε» εντελώς, αφού ακόμη και η πρόβλεψη για είσπραξη 300 εκατ. ευρώ από την πρώτη δόση για το Ελληνικό έμεινε μετέωρη και μετατέθηκε στο 2021, καθώς αποδείχθηκε ότι ήταν φρούδες οι ελπίδες που καλλιεργούσε η κυβέρνηση για «μπουλντόζες σε λίγες εβδομάδες».
Το εισπρακτικό αποτέλεσμα του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, όπως καταγράφεται στο νέο προϋπολογισμό, ήταν απογοητευτικό: οι φετινές εισπράξεις εκτιμάται ότι θα ανέλθουν μόλις σε 58,5 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για τη χειρότερη επίδοση από τότε που ιδρύθηκε το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), το 2011. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, ακόμη και το 2015, με όλη την αναταραχή και αβεβαιότητα που επικρατούσε στην οικονομία, είχαν εισπραχθεί 289,2 εκατ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις. Οι δύο καλύτερες χρονιές ήταν το 2017 και το 2019, με εισπράξεις 1,38 και 1,20 δισ. ευρώ, αντίστοιχα.
Ειδικότερα, μέσα στο 2020 εισπράχθηκαν ελάχιστα ποσά. Μάλιστα, για δύο από τις συναλλαγές που καταγράφει ο προϋπολογισμός (Αφάντου, Μαρίνα Αλίμου), τα ποσά που αναλογούν δεν είχαν καν εισπραχθεί κατά το χρόνο της κατάρτισής του και αναμενόταν να καταβληθούν στις εβδομάδες που μένουν ως το τέλος του έτους. Δηλαδή, ως τα μέσα Νοεμβρίου, η ταμειακά καταγεγραμμένη είσπραξη ήταν μόλις 2,2 εκατ. ευρώ!
Σύμφωνα με την εικόνα που δίνει ο προϋπολογισμός για τις συναλλαγές ιδιωτικοποιήσεων:
- Εισπράχθηκε η πρώτη δόση ύψους 0,6 εκατ. ευρώ, από το συνολικό τίμημα των 6,2 εκατ. ευρώ όπως προβλέπεται στη σύμβαση παραχώρησης του δικαιώματος χρήσης, λειτουργίας, διαχείρισης και εκμετάλλευσης της μαρίνας Χίου. Διευκρινίζεται ότι η συνολική αξία της συμφωνίας περιλαμβάνει το εφάπαξ καταβλητέο ποσό συν ετήσια αμοιβή παραχώρησης πλέον ποσο-στού επί των ετήσιων εσόδων της μαρίνας.
- Ο διαγωνισμός για την αξιοποίηση του ακινήτου Castello Bibelli στην Κέρκυρα ολοκληρώθηκε και καταβλήθηκε η πρώτη δόση των 1,6 εκατ. ευρώ, έναντι του συνολικού τιμήματος των 4,2 εκατ. ευρώ.
- Υπεγράφη η σύμβαση πώλησης (SPA) για το Βόρειο Αφάντου Ρόδου και η πρώτη δόση ύψους 13,5 εκατ. ευρώ, από το συνολικό τίμημα των 26,9 εκατ. ευρώ, πρόκειται να εισπραχθεί μέσα στο 2020.
- Ανακηρύχθηκε προτιμητέος επενδυτής για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης, λειτουργίας, διαχείρισης και εκμετάλλευσης της μαρίνας Αλίμου, για περίοδο 40 ετών και η πρώτη δόση ύψους 27,8 εκατ. ευρώ, από το συνολικό τίμημα, το οποίο υπερβαίνει τα 177 εκατ. ευρώ, πρόκειται να εισπραχθεί μέσα στο έτος 2020. Διευκρινίζεται ότι η συνολική αξία της συμφωνίας περιλαμβάνει εφάπαξ καταβλητέο ποσό κατά την έναρξη της παραχώρησης συν ετήσια αμοιβή παραχώρησης πλέον ποσοστού επί των ετήσιων εσόδων της μαρίνας.
Για τη συναλλαγή που αφορά την αξιοποίηση του Ελληνικού, η οποία έχει «στοιχειώσει» εδώ και χρόνια στα κείμενα του κρατικού προϋπολογισμού ως μια εγγραφή αναμενόμενης είσπραξης 300 εκατ. ευρώ, και στο νέο προϋπολογισμό παραμένει... στοιχειωμένη. Στον προϋπολογισμό σημειώνεται ότι «προχωρά η διαδικασία και γίνονται οι απαιτούμενες ενέργειες για την ολοκλήρωση της συναλλαγής που αφορά στην πώληση του 100% των μετοχών της "Ελληνικό ΑΕ". Η πρώτη δόση του τιμήματος 300 εκατ. ευρώ αναμένεται να καταβληθεί το 1o τρίμηνο 2021». Αυτή την φορά, πάντως, φαίνεται ότι υπάρχει ρεαλιστική προοπτική είσπραξης της δόσης, αφού έχει μπει στην τελική ευθεία για την ολοκλήρωσή του ο διαγωνισμός για το καζίνο.
Περιμένουν ρεκόρ το 2021
Πάντως, δεν λείπει από τον προϋπολογισμό η αισιοδοξία ότι το 2021 θα προχωρήσουν πολλοί και σημαντικοί διαγωνισμοί ιδιωτικοποιήσεων, οι περισσότεροι από τους οποίους άρχισαν μέσα στο 2020. Αν όλα πάνε καλά, τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις θα εκτιναχθούν σε ποσό - ρεκόρ τον επόμενο χρόνο, φθάνοντας τα 1,79 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του προϋπολογισμού.
Πρόκειται, ειδικότερα, για τους διαγωνισμούς για:
- ΔΕΠΑ Εμπορίας,
- ΔΕΠΑ Υποδομών,
- Οργανισμός Λιμένος Αλεξανδρούπολης,
- Οργανισμός Λιμένος Καβάλας,
- Οργανισμός Λιμένος Ηγουμενίτσας,
- Μαρίνα Ιτέας,
- Υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου Ν. Καβάλας,
- E-auction ΙΧ με επτά (7) ακίνητα, καθώς και
- πρώην εργοστασιακός χώρος έργου ζεύξης Ρίου – Αντιρρίου.
Επίσης, σημειώνεται στην εισηγητική έκθεση, βρίσκεται σε εξέλιξη η προπαρασκευή και ωρίμανση των παρακάτω ιδιωτικοποιήσεων:
- του 30% των μετοχών του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών ΑΕ,
- της μακροχρόνιας (35 έτη) παραχώρησης του δικαιώματος χρηματοδότησης, λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητοδρόμου «Εγνατία Οδός» και των επί του αυτοκινητοδρόμου τριών Κάθετων Αξόνων,
- περιφερειακών λιμένων και μαρινών (Ο.Λ. Ηρακλείου, μαρίνα Αρετσούς Θεσσαλονίκης),
- λοιπών ακινήτων που εμπεριέχονται στο χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ, όπως είναι το ακίνητο στην Κύθνο, το ακίνητο «Πρώην Αμερικανικής Βάσης Γουρνών», το Ολυμπιακό Ιππικό Κέντρο Μαρκόπουλου και άλλα ακίνητα.
Από τα 1,79 δισ. ευρώ που θα εισπραχθούν, τα 300 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από τη συναλλαγή για το Ελληνικό, ενώ ο κύριος όγκος των εσόδων, ύψους 1,47 δισ. ευρώ, θα προέλθουν από διαγωνισμούς που αναμένεται να ολοκληρωθούν τον επόμενο χρόνο.
