Δραματικές είναι οι απώλειες που υπέστησαν οι καταθέσεις των νοικοκυριών στην τελευταία δεκαετία, στη διάρκεια των μνημονίων, ενώ λιγότερες ποσοτικά ήταν οι απώλειες των καταθέσεων των επιχειρήσεων.
Παρά την αύξηση που καταγράφουν οι καταθέσεις από το 2016 και μετά, τα κεφάλαια που λείπουν από τουυς τραπεζικούς λογαριασμούς νοικοκυριών και επιχειρήσεων και τις τράπεζες είναι σε εφιαλτικά επίπεδα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το ύψος των καταθέσεων επιχειρήσεων και νοικοκυριών, τον περασμένο Δεκέμβριο είναι λιγότερο κατά 94,41 δισ. ευρώ(!), σε σύγκριση με το ύψος των καταθέσεων που ήταν τον Δεκέμβριο του 2009, όταν και οι τραπεζικές καταθέσεις ήταν στο υψηλότερο διαχρονικά επίπεδο και συμπτωματικά τότε, η χώρα βρισκόταν στον προθάλαμο του πρώτου μνημονίου.
Στη δεκαετία αυτή, συνολικά οι ιδιωτικές καταθέσεις μειώθηκαν κατά 39,7%. Το ύψος των καταθέσεων βρίσκεται πλέον στο ποσό των 143,12 δισ. ευρώ, από 237,53 δισ. ευρώ, που ήταν τον Δεκέμβριο του 2009.
Το ισχυρότερο πλήγμα υπέστησαν οι καταθέσεις των νοικοκυριών, οι οποίες από 196,86 δισ. ευρώ, τον Δεκέμβριο του 2009, μειώθηκαν σε 116,68 δισ. ευρώ, τον Δεκέμβριο του 2019. Χάθηκαν δηλαδή 80,18 δισ. ευρώ ή το 40,7% των καταθέσεων, σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2009!
Πρόκειται για απώλειες, που, δύσκολα θα καλυφθούν στο προσεχές μέλλον, αφού για να επανέλθει το ύψος των καταθέσεων στα επίπεδα του 2010, θα απαιτηθούν πολύ υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, μείωση της ανεργίας, και αύξηση της απασχόλησης και φυσικά βελτίωση των μισθών.
Οι καταθέσεις των επιχειρήσεων επίσης μειώθηκαν σημαντικά, τόσο ποσοτικά όσο και ποσοστιαία. Ειδικότερα, από 40.67 δισ. ευρώ, τον Δεκέμβριο του 2009, βρέθηκαν τον Δεκέμβριο του 2019 στο ποσό των 26,44 δισ. ευρώ, χάνοντας δηλαδή 14,23 δισ. ευρώ, ή το 35%.
Γιατί δεν αυξάνονται οι καταθέσεις
Οι ρυθμοί αύξησης των καταθέσεων είναι αναιμικοί και είναι ένας από τους λόγους, που για να καλυφθούν οι απώλειες των προηγούμενων δέκα ετών θα απαιτηθεί πάνω από μία δεκαετία.
Οι λόγοι που καθυστερούν την επιστροφή των καταθέσεων σε υψηλά επίπεδα είναι:
- Οι μισθοί και οι συντάξεις σήμερα είναι μειωμένοι κατά 30 – 40%, σε μέσα επίπεδα, σε σχέση με την προ μνημονίων περίοδο και προφανώς δεν περισσεύουν στα νοικοκυριά για αποταμιεύσεις.
- Υπάρχει εκτεταμένη χρήση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, που σημαίνει ότι οι αμοιβές είναι ελάχιστες και δεν υφίστανται περιθώρια αποταμίευσης.
- Η φορολογία σήμερα είναι πολλαπλάσια σε σχέση με εκείνη που υπήρχε το 2009.
- Η ανεργία σήμερα είναι δέκα μονάδες πάνω σε σχέση με το ποσοστό του 2009 (17% έναντι 8,5%).
Και η εφορία
Παράλληλα, όσοι έχουν χρήματα και δεν τα έχουν στις τράπεζες αλλά τα φυλάνε σε θυρίδες και στα στρώματα, διστάζουν να επιστρέψουν στις τράπεζες, λόγω της Εφορίας.
Συγκεκριμένα υπάρχει ο φόβος των κατασχέσεων από την εφορία και από τις τράπεζες, για ληξιπρόθεσμες οφειλές, ενώ ταυτόχρονα, ελλοχεύει ο κίνδυνος του φορολογικού ελέγχου είτε με αφορμή το ύψος των καταθέσεων και τις μεταβολές τους, είτε από άλλη αιτία αλλά ο έλεγχος να επεκταθεί και στις καταθέσεις.
Σε όλες τις περιπτώσεις αν δεν δικαιολογούνται οι καταθέσεις από τα δηλωθέντα εισοδήματα, στον κάτοχό τους καταλογίζεται προσαύξηση περιουσίας από άγνωστη αιτία, και ακολουθούν εξοντωτικά πρόστιμα και προσαυξήσεις.
