Πόλεμος τραπεζών για τις καταθέσεις επιχειρήσεων

Οξύτατος ανταγωνισμός εκδηλώνεται τους τελευταίους μήνες μεταξύ των τραπεζών για να προσελκύσουν καταθέσεις από τις επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα να έχουν εκτιναχθεί στα ύψη τα επιτόκια, κυρίως στις καταθέσεις προθεσμίας, την ώρα που για τα νοικοκυριά οι αυξήσεις ακολουθούν σαφώς βραδύτερους ρυθμούς, ενώ καταγράφεται ακόμη και μείωση στις καταθέσεις μιας ημέρας (απλό ταμιευτήριο).

Η μεγάλη άνοδος των ευρωπαϊκών επιτοκίων από το περασμένο καλοκαίρι, που σωρευτικά έχει οδηγήσει σε αύξηση 3,75% στα επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, έχει προσδώσει νέο ενδιαφέρον στο «βαρετό», μέχρι πέρυσι, πεδίο ανταγωνισμού των τραπεζών για τις καταθέσεις των επιχειρήσεων, το ύψος των οποίων φθάνει τα 40 δισ. ευρώ.

Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, οι επιχειρήσεις όλο και περισσότερο αρχίζουν να αναζητούν αποδοτικότερες λύσεις για τη διαχείριση των διαθεσίμων τους, που μέχρι να κλιμακωθεί η αύξηση των επιτοκίων στην ευρωζώνη αντιμετωπίζονταν σαν μια ρευστότητα ουσιαστικά μηδενικής απόδοσης, αφού ήταν πρακτικά πολύ δύσκολο να βρεθεί οποιαδήποτε επενδυτική τοποθέτηση που θα συνδύαζε πολύ χαμηλό ρίσκο και αξιοπρόσεκτη απόδοση.

Τους τελευταίους μήνες, όχι μόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά και μεσαίες απευθύνονται στις τράπεζες ζητώντας να «κλείσουν» ένα μέρος των καταθέσεών τους σε ένα προϊόν προθεσμίας με αυξημένη απόδοση. Μάλιστα, δεν περιορίζονται στην κύρια τράπεζα με την οποία έχουν σταθερή συνεργασία, αλλά διατρέχουν την αγορά για να βρουν την καλύτερη πρόταση, κινητοποιώντας έτσι τον τραπεζικό ανταγωνισμό.

Ενδεικτικό των νέων τάσεων που παρατηρούνται είναι το γεγονός ότι από το επίπεδο όπου βρίσκονταν τον περασμένο Ιούνιο τα υπόλοιπα προθεσμιακών καταθέσεων των επιχειρήσεων, πριν δηλαδή αρχίσουν οι αυξήσεις στα ευρωπαϊκά επιτόκια, τον Απρίλιο είχαν υπερδιπλασιασθεί, φθάνοντας τα 9,25 δισ. ευρώ, από 4,58 δισ. ευρώ. Την ίδια περίοδο, καταγράφηκε μεγάλη μείωση των καταθέσεων μίας ημέρας, από 36,3 σε 30,7 δισ. ευρώ, κάτι που δείχνει ότι γίνεται αρκετά γρήγορη υποκατάσταση καταθέσεων μιας ημέρες με προθεσμιακές.

Οι τράπεζες... ξύπνησαν απότομα και άρχισαν να αυξάνουν σημαντικά τις αποδόσεις των προθεσμιακών καταθέσεων για επιχειρήσεις. Όπως φαίνεται στον πίνακα (πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος),

• Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο καταθέσεων για επιχειρήσεις «απογειώθηκε» από 0,02% τον περασμένο Οκτώβριο σε 0,30% τον Απρίλιο του 2023. Ακόμη και στις καταθέσεις μίας ημέρας, που έχουν μείνει στάσιμα τα επιτόκια για τα νοικοκυριά, οι τράπεζες ανέβασαν το μέσο επιτόκιο νέων καταθέσεων από 0,01% σε 0,10%. Μπορεί αυτές οι κινήσεις να γίνονται κοντά στα όρια του μηδενός, δεν παύουν όμως να αποτελούν 15πλασιασμό και 10πλασιασμό, αντίστοιχα, στα επιτόκια καταθέσεων.
• Το πλέον ενδιαφέρον «παιχνίδι», όμως, γίνεται από τις τράπεζες στις προθεσμιακές καταθέσεις. Για διάρκεια «κλειδώματος» έως 1 έτος, το μέσο επιτόκιο εκτινάχθηκε από 0,21% τον περασμένο Οκτώβριο σε 1,87% τον Απρίλιο 2023. Μάλιστα, οι τράπεζες άρχισαν να προσφέρουν όλο και καλύτερες αποδόσεις για κλείσιμο χρημάτων για πάνω από ένα έτος, ενώ έως και τον Οκτώβριο του 2022 τα επιτόκια αυτής της κατηγορίας ήταν μηδενικά, καθώς δεν υπήρχε ζήτηση τέτοιων καταθέσεων από επιχειρήσεις. Μέχρι και Ιανουάριο, οι τράπεζες αποθάρρυναν με την πολιτική τους να κλείνουν οι επιχειρήσεις χρήματα για περισσότερο από ένα έτος, καθώς έδιναν αποδόσεις χαμηλότερες, σε σχέση με τις καταθέσεις για μέχρι ένα έτος. Από τον Φεβρουάριο, όμως, όταν ανακοινώθηκαν και τα νέα προϊόντα καταθέσεων από τις τράπεζες, μέσω των οποίων οι αποδόσεις αυξάνονται με το πέρασμα του χρόνου, το κλείσιμο χρημάτων από μια επιχείρηση για πάνω από ένα έτος άρχισε να γίνεται αποδοτικότερο. Μάλιστα, τον Απρίλιο το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων αυτής της κατηγορίας εκτινάχθηκε στο 2,44%, δηλαδή 57 μονάδες βάσης (0,57%) πάνω από το μέσο επιτόκιο για προθεσμιακές μέχρι ένα έτος.

Τους επόμενους μήνες, εκτιμούν τραπεζικά στελέχη, αυτός ο ανταγωνισμός αναμένει να κλιμακωθεί και να καταλήξει σε ακόμη καλύτερα επιτόκια για τις προθεσμιακές των επιχειρήσεων. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να δούμε ακόμη και την αύξηση του μέσου επιτοκίου καταθέσεων προθεσμίας για πάνω από ένα έτος σε επίπεδο άνω του 3%.

Τα επιτόκια καταθέσεων για επιχειρήσεις