“Ενα φάντασμα πλανιέται πάνω από την πολιτική ζωή της χώρας”, θα έγραφε ο Κάρολος Μαρξ, αν ζούσε τώρα και σχολίαζε τα τεκταινόμενα . Είναι το φάντασμα του Αλέξη Τσίπρα, που γίνεται εφιάλτης στα όνειρα εχθρών και “φίλων”, χαλάει τον ύπνο κάποιων άλλων και προσθέτει έναν ακόμη “άγνωστο Χ” στην εξίσωση των πολιτικών εξελίξεων.
Προς το παρόν κανείς δεν ξέρει αν, πότε και πώς ο πρώην πρωθυπουργός θα εμφανιστεί στο προσκήνιο, αναλαμβάνοντας ενεργό ρόλο στην κεντρική πολιτική σκηνή. Ολα κινούνται στη σφαίρα της σεναριολογίας και των εικασιών, με υπολογισμούς που γίνονται “χωρίς τον ξενοδόχο” - χωρίς ο ίδιος να έχει αποσαφηνίσει το παραμικρό όσον αφορά τις προθέσεις του.
Πολιτικοί αναλυτές και κοινοβουλευτικοί παράγοντες εκτιμούν πώς “ό,τι κι αν λέγεται τώρα, οι αποφάσεις και οι επιλογές του θα είναι καθοριστικής σημασίας για τη μελλοντική διαμόρφωση του πολιτικού χάρτη και των κομματικών συσχετισμών δυνάμεων.
Μπαίνει στο στόχαστρο
Πολλοί σπεύδουν να τον “ακυρώσουν” εκ προοιμίου, εξαπολύοντας επιθέσεις εναντίον του πριν ακόμη επανέλθει στο προσκήνιο. Είναι κι αυτό μία ένδειξη του πόσο τον υπολογίζουν και πόσο τον φοβούνται – ως καταλύτη εξελίξεων και ως εμβληματική προσωπικότητα στο χώρο της κεντροαριστεράς.
Η κυβερνητική παράταξη φρόντισε ήδη να προβάλει την (στρεβλή) εκδοχή των όσων έγιναν επί Τσίπρα με τη διαχείριση χρέους και τη συμφωνία με τους πιστωτές. Η πρώην σύντροφος του Ζωή Κωνσταντοπούλου του επετέθη με ανοίκειους χαρακτηρισμούς. Αλλοι πρώην στενοί συνεργάτες και υπουργοί στην κυβέρνηση του - όπως ο Νίκος Παππάς και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος - κράτησαν αποστάσεις. Δεν προσπάθησαν καν να υπερασπιστούν την κοινή πολιτική τους.
Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι απ' τον παλιό ΣΥΡΙΖΑ, δεν ξέρουν “τι θα κάνουν με τον Τσίπρα”. Δεν ξέρουν ποιά σταση θα τηρήσουν απέναντι του, πώς θα αντιδράσουν στις πρωτοβουλίες – για τις οποίες επίσης δεν ξέρουν ποιές θα είναι και τι απήχηση θα έχουν στον πολιτικό κόσμο και στο εκλογικό σώμα.
Αμηχανία στο ΠΑΣΟΚ, ανησυχεί το Μαξίμου
Η ίδια αμηχανία υπάρχει στο ΠΑΣΟΚ, όπου φοβούνται ότι με την επάνοδο του Αλέξη Τσίπρα μπορεί να προκύψει ένας νέος κεντροαριστερός πόλος, που θα ενώσει κομμάτια του παλιού ΣΥΡΙΖΑ, θα συσπειρώσει δυνάμεις και θα λειτουργήσει ευθέως ανταγωνιστικά προς το ΠΑΣΟΚ, στερώντας του ενδεχομένως το ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης ακόμη και στην παρούσα Βουλή – και σίγουρα στην επόμενη.
Αυτο το σενάριο φοβούνται και στο Μαξίμου. Εκτιμούν ότι ένας νέος πολιτικός φορέας υπό τον Τσίπρα, που δεν θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά προς τον ΣΥΡΙΖΑ και τα “αποκόμματα” του, αλλά θα τα ενώσει υπό κοινή στέγη ή θα τα αποροφήσει, θα μπορούσε να συσπειρώσει μεγάλες ομάδες του εκλογικού σώματος, δίνοντας τους την προοπτική εκλογικής νίκης και απομάκρυνσης της "δεξιάς” από την εξουσία.
Θεωρούν λοιπόν ότι η επικοινωνιακή τους στρατηγική πρέπει να έχει στόχο από τώρα τον Τσίπρα και τα πεπραγμένα του στη διακυβέρνηση της χώρας, ώστε να τον “κοντύνουν” αρκετά πριν το εγχείρημα του αποκτήσει δυναμική.
Ο Βαρουφάκης και οι... άλλοι
Από την άλλη πλευρά του πολιτικού χάρτη, οι πρώην και νυν σύντροφοι του πρώην πρωθυπουργού βρίσκονται σε αμηχανία. Η μεγάλη πλειοψηφία των μελών και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ προτιμά την ένταξη του κόμματος σε ένα ευρύτερο σχήμα με επικεφαλής τον Τσίπρα.
Ανάλογες διαθέσεις υπάρχουν και στη Νέα Αριστερά, όπου όμως εκφράζονται και πολλές ενστάσεις για τον χαρακτήρα μιάς τέτοιας συνεργασίας.
Στο ΜέΡΑ του Βαρουφάκη θα μπορούσαν να συζητήσουν ένα σενάριο συνεργασίας – όχι απορρόφησης. Ομως το “σύστημα” τους σπρώχνει τώρα σε αυτόνομη πορεία, δίνοντας τους φρούδες ελπίδες για υψηλό εκλογικό ποσοστό: Τελευταίες δημοσκοπήσεις ανεβάζουν το Μ΄ςΡΑ σε 4,8% με 5,5%. Το μήνυμα ειναι σαφές: “Καλά πάτε, προχωρήστε μόνοι σας”.
Το σενάριο νέου πόλου -Μαθήματα από την Ιστορία
Οσον αφορά την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα στο προσκήνιο κα τη συγκρότηση νέου πολιτικού φορέα, φίλοι και συνεργάτες του λένε ότι δυό-τρία πράγματα έχουν ξεκαθαρίσει:
- Ο πρώην πρωθυπουργός δεν πρόκειται να εμφανιστεί ως ηγέτης χωρίς κόμμα, που καλεί τον κόσμο της κεντροαριστεράς να τον ακολουθήσει σε έναν νέο φορέα. Δεν έχει περιθώριο να “καεί” σε μια πρωτοβουλία χωρί αποτέλεσμα
- Οταν εμφανιστεί, θα έχουν ολοκληρωθεί και θα έχουν καρποφορήσει οι συζητήσεις με κόμματα και προσωπικότητες του χώρου που θα ενταχθούν στο νέο φορέα.
Για τη συγκρότηση του νέου σχήματος προκρίνεται το σενάριο που είχε εφαρμοστεί με επιτυχία στη δημιουργία της “Ενωσης Κέντρου” υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου, το 1961.
Τότε, ένας από τους ηγέτες των μικρών κεντροαριστερών κομμάτων, ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής, πρότεινε τη συγκρότηση συνασπισμού από τις πολιτικές δυνάμεις του χώρου, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η παντοδυναμία της δεξιάς, ελέω εκλογικού συστήματος.
Μη βρίσκοντας ανταπόκριση, πρότεινε τη συγκρότηση συνασπισμού με το ουσιαστικά ανύπαρκτο κόμμα του Γ. Παπανδρέου, στον οποίο πρόσφερε μάλιστα την αρχηγία.
Αυτό ήταν το πρόπλασμα για τη δημιουργία επτά μήνες αργότερα της Ενωσης Κέντρου, με την προσχώρηση κομμάτων και προσωπικοτήτων από τον κατακερματισμένο κεντρώο και κεντροαριστερό χώρο.
Οι διαδικασίες και ο πρωταγωνιστής
Ενα ανάλογο σενάριο μπορεί να οδηγήσει τώρα σε επανένωση “κομματιών” του χώρου και στη συγκρότηση μιάς “αριστερής Ενωσης Κέντρου”, που θα καλύπτει τον χώρο από το ΠΑΣΟΚ – συμπεριλαμβανομένου – μέχρι τις παρυφές του ΚΚΕ.
Η διαδικασία δεν μπορεί ασφαλώς να είναι ευθύγραμμη. Θα υπάρξουν παρεκκλίσεις, πισωγυρίσματα και αναθεωρήσεις ώσπου να καταλήξει σε αποτέλεσμα - το οποίο δεν αποκλείεται να διαφέρει από το αρχικά επιδιωκόμενο.
Πάντως, ανεξάρτητα από την τροπή που θα πάρουν οι εξελίξεις και από την τελική τους έκβαση, ο Αλέξης Τσίπρας θα είναι ο πρωταγωνιστής σ' αυτή τη διαδικασία μετασχηματισμού και αναστήλωσης της κεντροαριστεράς
