Στις δεκαετίες που προηγήθηκαν της μεγάλης οικονομικής κρίσης της περασμένης δεκαετίας, δεν ήταν λίγοι οι επενδυτές του χρηματιστηρίου που συνήθιζαν να κρατούν τραπεζικές μετοχές στην άκρη, σαν μια μορφή "προίκας" για τα παιδιά τους. Αυτή η τακτική ήταν πάντα αποδοτική: όποτε και αν είχε αγοράσει κανείς τραπεζικές μετοχές τη μεταπολεμική περίοδο για να τις βρουν τα παιδιά του: δέκα ή είκοσι χρόνια αργότερα, ήταν σχεδόν βέβαιο ότι η αξία τους θα είχε πολλαπλασιασθεί, ξεπερνώντας την απόδοση των περισσότερων άλλων τοποθετήσεων.
Όμως, η μεγάλη οικονομική κρίση, με τις διαδοχικές ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών για να αποφύγουν την κατάρρευση, άλλαξε τα πάντα: οι τραπεζικές μετοχές μετατράπηκαν σε... νεκροταφεία κεφαλαίων και προκάλεσαν βαρύτατες απώλειες σε όσους είχαν την ατυχή έμπνευση να τις εμπιστευθούν.
Σύμφωνα με στοιχεία που επεξεργάσθηκε το Χρηματιστήριο Αθηνών, στα περίπου δέκα χρόνια από το τέλος του 2012, δηλαδή όταν ήταν αβέβαιη ακόμη και η παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, ως το τέλος του α' εξαμήνου 2022, όταν πια η Ελλάδα είχε αφήσει πίσω την κρίση, οι μετοχές των τεσσάρων μεγάλων τραπεζών είχαν με τεράστια διαφορά τις χειρότερες αποδόσεις από τις μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης.
Ειδικότερα, όπως φαίνεται και στο γράφημα,η μεσοσταθμική απόδοση (CAGR) των τεσσάρων τραπεζικών μετοχών αυτή την περίοδο ήταν αρνητική από -28,3% (Alpha) έως -68,2% (Τράπεζα Πειραιώς).
Πρόκειται για... αστρονομικά αρνητικές αποδόσεις: αρκεί να αναφερθεί ότι οι άλλες μετοχές που είχαν αρνητική απόδοση την ίδια περίοδο είχαν απώλειες από -0,7% έως -16%.
Η μεσοσταθμική απόδοση των τραπεζικών μετοχών (περίοδος 31.12.2012 - 30.6.2022, πηγή ΧΑ)
Για να γίνει καλύτερα αντιληπτό τι σημαίνει στην πράξη για έναν επενδυτή μια αρνητική μεσοσταθμική απόδοση -68,2% σε βάθος δεκαετίας, αρκεί να αναφερθεί ότι κάποιος που θα τοποθετούσε σε αυτή τη μετοχή 100.000 ευρώ, ύστερα από δέκα χρόνια θα είχε μείνει με... ένα ευρώ στον λογαριασμό του. Πρόκειται για πλήρη καταστροφή του κεφαλαίου, που εν προκειμένω θα την είχε υποστεί κάποιος με μια επένδυση στη μετοχή της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία είχε και την πιο ταραγμένη διαδρομή με διαδοχικές απώλειες κεφαλαίων και ανακεφαλαιοποιήσεις.
Η πανωλεθρία με τη μετοχή της Τρ. Πειραιώς
Όπως έγραφε το Σin στις αρχές του έτους, στον απόηχο της μεγάλης αύξησης κεφαλαίου της Τρ. Πειραιώς, που προκάλεσε νέες βαριές απώλειες στους παλαιούς μετόχους, τρία στοιχεία από τη βάση δεδομένων της Z Trade δείχνουν το μέγεθος της “πανωλεθρίας”:
- Την τελευταία δεκαετία, μέσα από τις ανακεφαλαιοποιήσεις, τα 4 reverse split και τις ΑΜΚ, 320.000 μετοχές της τράπεζας έχουν γίνει .... μία! Δηλαδή η μία σημερινή μετοχή που αξίζει 1,32 ευρώ στο χρηματιστήριο, αντιστοιχεί σε 320.000 μετοχές του 2011, πριν αρχίσουν οι ανακεφαλαιοποιήσεις!
- Η προσαρμοσμένη τιμή της μετοχής στις 14 Ιανουαρίου 2008 είναι... 3.148.571,57 ευρώ!!
- Λαμβανομένων υπόψη των reverse spit, των ΑΜΚ και των ανακεφαλαιοποιήσεων που έχουν μεσολαβήσει, η προσαρμοσμένη τιμή την 1η Φεβρουαρίου 2012 διαμορφώνεται σε... 226.333 ευρώ!
Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος τοποθέτησε το 2011 250.000 ευρώ σε μετοχές της Τρ. Πειραιώς και τις “έβαλε στο σεντούκι”... για τα παιδιά και τα εγγόνια του, τώρα έχει να τους αφήσει κληρονομιά περίπου... 1,35 ευρώ! Κι αν επένδυσε το 2008, πριν ξεσπάσει η παγκόσμια κρίση των subprimes, δεν του έχουν μείνει κυριολεκτικά τίποτε, γιατί 3.148.571 ευρώ έχουν γίνει μία σημερινή μετοχή του 1,32 ευρώ.
Χειρότερα δεν γίνεται. Αν είχε βάλει λουκέτο η τράπεζα, ο μέτοχος δεν θα πάθαινε μεγαλύτερη ζημιά. Πρόκειται για ολοσχερή απώλεια, όπως λένε για τα πλοία που ναυαγούν και χάνονται μαζί με το φορτίο τους.
Η βελτίωση των προοπτικών
Πάντως, οι διεθνείς οίκοι αναγνωρίζουν σήμερα ότι, ύστερα από τις διαδοχικές ανακεφαλαιοποίησης και την εξυγίανση των χαρτοφυλακίων τους με τιτλοποιήσεις κόκκινων δανείων δεκάδων δισ. ευρώ, με παροχή κρατικών εγγυήσεων, οι ελληνικές τράπεζες έχουν φθάσει πλέον στο σημείο όπου ένας επενδυτής δεν χρειάζεται να ανησυχεί για νέες... καταστροφές, ακόμη και αν η οικονομία διολισθήσει πάλι σε ύφεση.
Αυτό είναι το συμπέρασμα του άτυπου "stress test", στο οποίο υπέβαλαν οι αναλυτές της JP Morgan τις ελληνικές τράπεζες, στο πλαίσιο της τελευταίας τους ανάλυσης για τον κλάδο και καθώς ενισχύονται οι ενδείξεις ότι η ενεργειακή κρίση και ο υψηλός πληθωρισμός θα οδηγήσουν την οικονομία της ευρωζώνης σε ύφεση το 2023, την ώρα μάλιστα που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αυξάνει τα επιτόκια, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις πληθωριστικές πιέσεις.
«Οι αποτιμήσεις των ελληνικών τραπεζών φαίνονται ελκυστικές ακόμη και σε ένα δυσμενές οικονομικό σενάριο», τονίζουν οι αναλυτές του αμερικανικού οίκου, σημειώνονται ότι, ακόμη και σε ύφεση, οι τράπεζες θα παραμείνουν κερδοφόρες, με δείκτη απόδοσης κεφαλαίου 7%. Όπως εξηγούν, τα δεδομένα έχουν αλλάξει υπέρ των τραπεζών, καθώς:
- Οι τιτλοποιήσεις Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (ΜΕΑ) έχουν ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό,
- η συμπεριφορά πληρωμών έχει βελτιωθεί και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο νέος δανεισμός τα τελευταία χρόνια έχει περιοριστεί σε λίγους επιλεγμένους εταιρικούς πελάτες με πολύ αυστηρά κριτήρια χορήγησης, η πιθανή επιδείνωση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού θα πρέπει αναμφισβήτητα να περιοριστεί από εδώ και πέρα.
