Το φαγητό είναι βασική ανάγκη, οπότε όλοι περιηγούμαστε συχνά στους διαδρόμους του σούπερ μάρκετ και άλλων καταστημάτων τροφίμων. Οι επιλογές που κάνουμε σε αυτούς τους διαδρόμους έχουν σημαντικές επιπτώσεις για την υγεία μας. Η κατανόηση αυτών των επιλογών θα μπορούσε να είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση της επιδημίας της παχυσαρκίας, αλλά και τη βελτίωση της γενικότερης υγείας των πληθυσμών.
Ωστόσο, τα κίνητρα πίσω από τις επιλογές των τροφίμων μας παρέμεναν σε μεγάλο βαθμό μυστήριο μέχρι τώρα. Μία έρευνα επιστημόνων στο Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας, με επικεφαλής την Elke Godden, Μηχανικό Ανθρώπινης Υγείας και Διδάκτωρα Εφαρμοσμένων Οικονομικών Επιστημών, έριξε φως στις στρατηγικές λήψης αποφάσεων των καταναλωτών, με στόχο να τους καθοδηγήσει προς πιο υγιεινές επιλογές.
Αποκωδικοποιώντας τις διατροφικές επιλογές: Μια νέα πρόκληση
Φανταστείτε τον εαυτό σας στο αγαπημένο σας σούπερ μάρκετ, μπροστά σε μια σειρά από δημητριακά. Οι επιλογές είναι συντριπτικές: κάποια προβάλλουν την ένδειξη "χωρίς λιπαρά", άλλα ισχυρίζονται ότι είναι "φυσικά" και η μάρκα του ίδιου του σούπερ μάρκετ βρίσκεται δίπλα στην αγαπημένη σας κορυφαία μάρκα. Αντιμετωπίζοντας αυτή την ποικιλία, ξέρετε τι θα επιλέξετε και -πιο σημαντικό- γιατί;
Για πολύ καιρό γνωρίζαμε τι αγόραζαν οι άνθρωποι, αλλά όχι τους λόγους πίσω από τις επιλογές τους. Για να αποκαλύψει αυτά τα κίνητρα, η ομάδα των επιστημόνων διεξήγαγε μια μελέτη, όπου οι συμμετέχοντες επανειλημμένα επέλεγαν μεταξύ δύο προϊόντων.
Μέσα από αυτή τη μελέτη, αναγνώρισαν τρεις διακριτούς τύπους καταναλωτών:
- Αυτοί που επιλέγουν σταθερά το πιο υγιεινό διαθέσιμο προϊόν.
- Αυτοί που πάντα επιλέγουν την αγαπημένη τους μάρκα.
- Αυτοί που σκόπιμα επιλέγουν την λιγότερο υγιεινή επιλογή, πιστεύοντας ότι "τα υγιεινά πράγματα δεν είναι νόστιμα".
Nutri-Score: Ένα νέο εργαλείο για πιο υγιεινές επιλογές
Το κύριο ενδιαφέρον των επιστημόνων ήταν ο αντίκτυπος μιας νέας διατροφικής ετικέτας, της Nutri-Score, η οποία σχεδιάστηκε για να βοηθά τις αγοραστικές επιλογές.
Η Nutri-Score είναι μια επιστημονικά ανεπτυγμένη ετικέτα που χρειάστηκε τέσσερα χρόνια έρευνας, σχεδιασμού και δοκιμών. Βαθμολογεί τα προϊόντα από το Α (το πιο υγιεινό) έως το Ε (το λιγότερο υγιεινό), παρέχοντας μια αξιολόγηση της υγιεινότητας του τροφίμου με μια ματιά.
Σε αντίθεση με ορισμένα δημοσιογραφικά άρθρα που προκαλούν αίσθηση, η Nutri-Score συγκρίνει εναλλακτικές λύσεις μέσα σε μια κατηγορία προϊόντων, όχι μεταξύ διαφορετικών τύπων τροφίμων. Για παράδειγμα, βοηθά να αποφασίσετε μεταξύ διαφορετικών μαρκών γιαουρτιού με φράουλα, όχι μεταξύ γιαουρτιού και σολωμού.
Υγιεινό = Άνοστο;
Οι αποφάσεις της τρίτης ομάδας καταναλωτών μπορεί να φαίνονται περίεργες, αλλά ο συλλογισμός τους βασίζεται σε μία πεποίθηση ότι «τα υγιεινά πράγματα δεν μπορούν να είναι νόστιμα». Οι συνέπειες αυτής της νοοτροπίας απαιτούν επείγουσα προσοχή, ιδίως καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται επί του παρόντος στη μέση μιας έντονης συζήτησης, σχετικά με το εάν η διατροφική ετικέτα πρέπει να καταστεί υποχρεωτική σε όλη την Ευρώπη.
Εάν ένα σημαντικό ποσοστό των αγοραστών πιστεύει ότι τα υγιεινά προϊόντα έχουν κακή γεύση, η τοποθέτηση ενός βαθμού "υγιεινότητας" στη συσκευασία είναι πιθανό να τους οδηγήσει στην επιλογή πιο ανθυγιεινών επιλογών.
Είναι επομένως σαφές για τους ερευνητές, ότι πρέπει να μάθουν περισσότερα για αυτήν την ομάδα και να καταλάβουν πώς μπορούν να την προσεγγίσουν αποτελεσματικά, προτού εφαρμόσει μια ετικέτα που μπορεί να είναι επιβλαβής για την υγεία τους.
Συμβουλές για τον κάθε τύπο καταναλωτή
Υγιεινοί Καταναλωτές: Για όσους ήδη δίνουν προτεραιότητα στην υγεία, η Nutri-Score είναι ένα πολύτιμο εργαλείο. Αποφασίστε πρώτα την κατηγορία τροφίμου και στη συνέχεια χρησιμοποιήστε τη Nutri-Score για να επιλέξετε την πιο υγιεινή επιλογή μέσα σε αυτή την κατηγορία. Συνεχίστε την καλή δουλειά!
Πιστοί Καταναλωτές Μάρκας: Εάν πάντα επιλέγετε την αγαπημένη σας μάρκα, σκεφτείτε το εξής: πολλές μάρκες σούπερ μάρκετ παράγονται πλέον στα ίδια εργοστάσια με τις κορυφαίες μάρκες. Συχνά πληρώνετε επιπλέον για το όνομα της μάρκας και τις διαφημίσεις. Χρησιμοποιήστε τη Nutri-Score για να δείτε αν υπάρχουν πιο υγιεινές, εξίσου καλές εναλλακτικές.
Καταναλωτές με Προκατάληψη για τη Γεύση: Όσους πιστεύουν ότι "τα υγιεινά τρόφιμα δεν είναι νόστιμα", οι επιστήμονες τους προκαλούν να κάνουν μια τυφλή δοκιμή γεύσης. Η έρευνα δείχνει ότι αυτή η πεποίθηση δεν είναι πάντα αληθινή. Μην αφήσετε τις προϋπάρχουσες αντιλήψεις να καθορίζουν τις επιλογές σας - δοκιμάστε τις πιο υγιεινές επιλογές και αφήστε τους γευστικούς κάλυκες να αποφασίσουν.
Ενημερωμένες επιλογές
Η έρευνα ανέδειξε για την επιστημονική ομάδα την ανάγκη, να παρέχονται στους καταναλωτές σαφείς, εύκολα κατανοητές πληροφορίες για την υγιεινότητα των τροφίμων. Οι τακτικές μάρκετινγκ και οι μακροχρόνιες πεποιθήσεις μπορούν να μας παραπλανήσουν, αλλά εργαλεία όπως η Nutri-Score μπορούν να μας βοηθήσουν να λαμβάνουμε καλύτερα ενημερωμένες αποφάσεις, βελτιώνοντας τελικά την υγεία μας.
Στόχος της ερευνητικής ομάδας είναι να εξοπλίσει κάθε καταναλωτή με τις γνώσεις που χρειάζεται για να περιηγείται στο "χάος των επιλογών" και να λαμβάνει αποφάσεις που ωφελούν την ευημερία του. Μέσα από συνεχιζόμενη μελέτη και την εφαρμογή αποτελεσματικών συστημάτων ετικέτας όπως η Nutri-Score, οι επιστήμονες ελπίζουν να απλοποιήσουν τη διαδικασία λήψης πιο υγιεινών επιλογών τροφίμων για όλους.
