Πρωτοφανή κίνητρα για την απασχόληση συνταξιούχων, όταν η ανεργία στη χώρα είναι στο 16,6% και η ανεργία των νέων στο 35,6%, δίνει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας.
Παρά τις αντιδράσεις, η κυβέρνηση δεν υποχώρησε και στο νομοσχέδιο που δόθηκε προς διαβούλευση υπάρχει η διάταξη που προβλέπει, ότι στον συνταξιούχο που εργάζεται θα του περικόπτεται η σύνταξη κατά 30%, αντί 60%, που προβλέπει το ισχύον καθεστώς.
Ταυτόχρονα, εκτός από γενικά όλους τους συνταξιούχους που αποκτούν ευκαιρία απασχόλησης, ευνοούνται και οι συνταξιούχοι που θα καταλάβουν κυβερνητικές θέσεις είτε στον στενό είτε στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και είναι άνω των 62 ετών. Όσοι είναι κάτω των 62 ετών και καταλαμβάνουν θέσεις στον κυβερνητικό τομέα, θα αναστέλλεται το 100% της σύνταξης.
Η επίκριση του κυβερνητικού μέτρου δεν έχει καμία σχέση με ηλικιακό ρατσισμό, αλλά σε μία χώρα που μαστίζεται από την ανεργία και ειδικά των νέων, προέχει η παροχή ευκαιριών απασχόλησης στους ανέργους παρά στους συνταξιούχους που έχουν ήδη εξασφαλισμένο ένα εισόδημα από τη σύνταξή τους, μικρό ή μεγάλο, σε σχέση με τους ανέργους που δεν έχουν κανένα εισόδημα.
Επίσης, ενδεχομένως υπάρχει και μεθόδευση, για να μην αποκλείονται από θέσεις του δημοσίων οργανισμών κομματικά στελέχη που είναι συνταξιούχοι και η περικοπή της σύνταξής τους κατά 60%, σήμερα, αποτελεί αντικίνητρο.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που αναρτήθηκε επισήμως χθες το βράδυ σε δημόσια διαβούλευση ορίζεται ότι για τους συνταξιούχους που αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α., οι ακαθάριστες συντάξεις κύριες και επικουρικές καταβάλλονται μειωμένες σε ποσοστό 30% για όσο χρόνο απασχολούνται ή διατηρούν την ιδιότητα ή την δραστηριότητα και καταβάλλονται οι ασφαλιστικές εισφορές για όλο το διάστημα αυτό σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις οικείες διατάξεις του ν. 4387/2016. Δηλαδή θα λαμβάνουν το 70% της σύνταξης, αντί του 40%, που ισχύει σήμερα.
Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου, «η ρύθμιση κρίνεται αναγκαία ώστε οι συνταξιούχοι, οι οποίοι έχουν ανάγκη να εργαστούν να μπορούν να συμπληρώσουν το εισόδημά τους».
Αναφορικά με τις ασφαλιστικές εισφορές των απασχολούμενων συνταξιούχων, ήτοι μισθωτών, αυτοαπασχολούμενων, ελεύθερων επαγγελματιών ορίζεται στην προτεινόμενη διάταξη ότι αυτές θα καταβάλλονται για το χρονικό διάστημα απασχόλησής τους όπως προβλέπονται κατά περίπτωση στα άρθρα 38 και 39 του ν. 4387/2016 (Α’85), ενώ οι συνταξιούχοι πρώην φορέων κύριας ασφάλισης ή του Δημοσίου που είχαν αναλάβει ή αναλαμβάνουν δραστηριότητα για την οποία υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ θα καταβάλλουν την προβλεπόμενη στο άρθρο 40 του 4387/2016 (Α’85) ασφαλιστική εισφορά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η προβλεπόμενη περικοπή διενεργείται στο ποσό της σύνταξης ή αθροίσματος συντάξεων στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται το εξωιδρυματικό επίδομα των διατάξεων της παρ. 1 και 2 του άρθρου 42 του ν.1140/1981 όπως ισχύει, και το επίδομα ανικανότητας των διατάξεων του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007. Αναφορικά με τους απασχολούμενους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας/ανικανότητας, εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις των εντασσόμενων στον Ε.Φ.Κ.Α. φορέων.
Τα κυβερνητικά στελέχη
Κατ’ εξαίρεση των ρυθμίσεων που εισάγονται με τις προτεινόμενες διατάξεις στην περίπτωση απασχόλησης συνταξιούχων σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπονται τα εξής:
Α. Σε περίπτωση απασχόλησης συνταξιούχου ο οποίος δεν έχει συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας, αναστέλλεται πλήρως η καταβολή της σύνταξης μέχρι τη συμπλήρωση του 62ου έτους. Από τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας αυτού και μετά το ποσοστό της σύνταξης ή αθροίσματος συντάξεων που θα λαμβάνουν ανέρχεται σε 32 ποσοστό 70%.
Β. Σε περίπτωση απασχόλησης συνταξιούχου ο οποίος έχει συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας, το ποσοστό της σύνταξης ή το άθροισμα των συντάξεων που θα λαμβάνει ανέρχεται σε ποσοστό 70%. Με δεδομένη την ανάγκη σε κάποιες περιπτώσεις για την αξιοποίηση των γνώσεων και της εμπειρίας των συνταξιούχων πάνω σε εξειδικευμένα αντικείμενα, κρίνεται σκόπιμο το νομοθετικό πλαίσιο να μην είναι αποτρεπτικό, προκειμένου να είναι δυνατή η απασχόλησή τους σε φορείς της γενικής Κυβέρνησης.
Από την εφαρμογή της παρούσας ρύθμισης εξαιρούνται οι παρακάτω κατηγορίες απασχολούμενων συνταξιούχων:
α. οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ εφόσον συνεχίζουν την απασχόλησή τους στον αγροτικό τομέα ως αγρότες, μελισσοκόμοι, κτηνοτρόφοι, πτηνοτρόφοι και αλιείς.
β. Οι ψυχικά ασθενείς του άρθρου 23 του ν.4488/2017 (Α΄176).
γ. οι συνταξιούχοι με βάση τον ν.612/77, όπως ισχύουν.
δ. οι συνταξιούχοι του τετάρτου εδαφίου της περίπτωσης α` της παρ. 1 των άρθρων 1 και 26 του π.δ. 169/2007 (Α’ 210) , όπως ισχύουν.
ε. όσοι λαμβάνουν το εξωϊδρυματικό επίδομα ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007.
στ. όσοι λαμβάνουν πολεμική σύνταξη, σύνταξη εθνικής αντίστασης.
Παράλληλα με την παρούσα διάταξη ρυθμίζεται ο τρόπος αξιοποίησης του χρόνου απασχόλησης των συνταξιούχων. Πιο συγκεκριμένα για το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ο συνταξιούχος απασχολείται και καταβάλλει τις προβλεπόμενες κατά περίπτωση ασφαλιστικές εισφορές, υφίσταται η δυνατότητα καταβολής ενός επιπλέον ποσού σύνταξης, το οποίο συναρτάται για την μεν κύρια σύνταξη από τα ποσοστά αναπλήρωσης και τις συντάξιμες αποδοχές του άρθρου 8 και 28 του ν.4387/2016 (Α’85), για τη δε επικουρική από τον υπολογισμό της επικουρικής σύνταξης σύμφωνα με το άρθρο 96 του ν.4387/2016 (Α’85) και το οποίο προστίθεται στην ήδη καταβαλλόμενη σύνταξή του.
Η ανωτέρω δυνατότητα δίδεται για λόγους ίσης μεταχείρισης των απασχολούμενων συνταξιούχων κατά την 12.5.2016, οι οποίοι συνέχισαν απασχολούμενοι χωρίς διακοπή και μετά την έναρξη ισχύος του ν.4387/2016 (Α’85), υπό την προϋπόθεση ότι από τις προ ισχύουσες διατάξεις προβλέπονταν δυνατότητα αξιοποίησης του χρόνου απασχόλησης. Τέλος στην προτεινόμενη διάταξη προβλέπεται η υποχρέωση του απασχολούμενου συνταξιούχου να δηλώνει την απασχόλησή του στον Ενιαίο Φορέα Κύριας Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.) και στο Ενιαίο Ταμείο και Εφάπαξ Παροχών (Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.).
Παράλειψη της δήλωσης αυτής συνεπάγεται καταλογισμό σε βάρος του συνταξιούχου ποσού ίσου με το ύψος δέκα μηνιαίων συντάξεων.
Με την προτεινόμενη διάταξη αναμορφώνεται πλήρως το νομοθετικό πλαίσιο που ρυθμίζει την απασχόληση των συνταξιούχων, θεσπίζεται ένας κανόνας ο οποίος αφενός ρυθμίζει ενιαία την απασχόληση των συνταξιούχων καταλαμβάνοντας το σύνολο των συνταξιούχων που απασχολούνται, με εξαίρεση όσους απασχολούνται σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, ανεξάρτητα από τη χρονική στιγμή της ανάληψης της εργασίας ή της έναρξης της αυτοαπασχόλησής τους.
Η εν λόγω διάταξη τυγχάνει εφαρμογής σε όλους τους απασχολούμενους συνταξιούχους από την δημοσίευση του παρόντος νόμου, παύει να ισχύει κάθε άλλη μεταβατική διάταξη και δεν θα υπάρχει πλέον δυνατότητα διατήρησης οποιουδήποτε προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου, ακόμη και αν ο συνταξιούχος ανέλαβε την εργασία ή αυτοαπασχόληση πριν από την ημερομηνία αυτή.
Παράδειγμα, στην περίπτωση συνταξιούχου του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ από το έτος 2012 ο οποίος ανέλαβε εργασία το έτος 2014 και εξακολουθεί να απασχολείται μέχρι σήμερα χωρίς διακοπή έχει εφαρμογή το άρθρο 16 του ν.3863/2010, όπως ισχύει, ενώ από την δημοσίευση του παρόντος νόμου θα εφαρμόζεται η παρούσα ρύθμιση.
