Από τις οκτώ συνολικά ταινίες της κινηματογραφικής εβδομάδας, ξεχωρίζουν το κοινωνικό δράμα, τετράωρης διάρκειας, «Ένας Ελέφαντας Στέκεται Ακίνητος», το δραματικό φιλμ επιστημονικής φαντασίας «Μαύρη Τρύπα» και το «Transit», που μιλά για την προσφυγιά. Εξαιρετικού ενδιαφέροντος είναι το ελληνικό ντοκιμαντέρ «Από τον Τρόμο στην Αντίσταση», ενώ δυο νέες επιλογές, αρκούντως συμπαθητικές, θα έχουν και τα παιδιά.
«Μαύρη Τρύπα» («High Life»)
Δραματική ταινία επιστημονικής φαντασίας, αμερικανικής, γαλλικής, γερμανικής, βρετανικής και πολωνικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία Κλερ Ντενί, με τους Ρόμπερτ Πάτινσον, Ζιλιέτ Μπινός, Αντρέ Μπέντζαμιν, Μία Γκοθ κα.
Στοχαστική ταινία επιστημονικής φαντασίας που δεν στηρίζεται στα εφέ και στους νόμους της φυσικής ή στην τεχνολογία, αλλά στην ανθρώπινη φύση και την αλλοτρίωσή της, με το πέρασμα των χρόνων. Η 72χρονη Γαλλίδα σκηνοθέτις Κλερ Ντενί, εδώ, στην πρώτη της αγγλόφωνη ταινία, έχοντας για πρωταγωνιστές τον Ρόμπερτ Πάτινσον και την Ζιλιέτ Μπινός, κάνει ένα επικίνδυνο άλμα στο αχανές διάστημα για να εξερευνήσει τους ανθρώπους και τους οποίους θα φέρει αντιμέτωπους με τη μοναξιά και το δύσκολο παρελθόν τους, ενώ η σεξουαλική ικανοποίηση μετατρέπεται σε μέσο ανακούφισης, σε έναν κόσμο χωρίς εξωτερικά ερεθίσματα.
Η Ντενί, παρότι έχει ένα καθαρό όραμα για την ταινία της, αυτό δεν βρίσκει πάντα τον στόχο της, δεν φτάνει με σιγουριά στο θεατή, μέσα από την πολυπλοκότητα των χαρακτήρων της και την αφαιρετική και μάλλον αυθαίρετη αφήγησή της, που πολλές φορές θέλει να παραπέμψει στο «Σολάρις» και την «Οδύσσεια 2001», αλλά της λείπει και η φιλοσοφική βαρύτητα και η κινηματογραφική έμπνευση.
Μια ταινία που έχει το ενδιαφέρον της, αλλά περισσότερο για το τόλμημά της και όχι για το αποτέλεσμά της και που τελικά αυτό που θα μείνει στο θεατή είναι οι σκηνές βίας και τρόμου ή αυτές της σεξουαλικής εκτόνωσης, που ίσως φέρουν και σε δύσκολη θέση τους θεατές που νομίζουν ότι θα δουν μια «ψαγμένη» περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας.
Η υπόθεση: Στο Μακρινό Διάστημα. Ο Μόντε και η κόρη του Γουίλοου ζουν μαζί σε ένα διαστημόπλοιο σε απόλυτη απομόνωση. Ένας άντρας που η αυστηρή αυτοπειθαρχία του στέκεται σαν ασπίδα ενάντια σε κάθε επιθυμία, ο Μόντε, φροντίζει την κοπέλα σαν πατέρας, ενάντια στην θέληση του. Το σπέρμα του χρησιμοποιήθηκε για να γονιμοποιήσει το ωάριο της νέας γυναίκας που την γέννησε. Ήταν και οι δύο μέλη ενός πληρώματος θανατοποινιτών. Πειραματόζωα σε αποστολή. Τώρα έχουν απομείνει μόνο ο Μόντε και η Γουίλοου. Μέσω της κόρης του βιώνει την γέννηση μιας παντοδύναμης αγάπης. Μαζί πατέρας και κόρη προσεγγίζουν τον προορισμό τους, την Μαύρη Τρύπα στην οποία ο χώρος και χρόνος δεν υπάρχουν.
«Ένας Ελέφαντας Στέκεται Ακίνητος» («An Elephant Sitting Still»)
Κοινωνικό δράμα, κινεζικής παραγωγής του 2017, σε σκηνοθεσία Χου Μπο, με τους Ζανγκ Γου, Πενγκ Γουτσάνγκ, Γουάνγκ Γιουγουέν, Λι Κονγκζ, Γιαμανζί Ζου κα.
Ποιος αλήθεια μπορεί να αντέξει μία τετράωρη ταινία, που διαδραματίζεται σε μια κινέζικη γκρίζα πόλη, μια κατάμαυρη ιστορία, οδυνηρά απαισιόδοξη; Μπορεί η ταινία του Χου Μπο, ο οποίος αυτοκτόνησε μετά την ολοκλήρωσή της, να μιλά τη γλώσσα της αλήθειας, με ευκρίνεια και πειστικό λόγο, για το εφιαλτικό παρόν και μέλλον της ανθρωπότητας και του πλανήτη - για όσους ακόμη δεν το έχουν καταλάβει, να φέρνει τους ανθρώπους αντιμέτωπους με τις ευθύνες τους, να κάνει σμπαράλια το ευαγγέλιο της οικονομικής ανάπτυξης, με κάθε κόστος και του πολιτισμικού σοκ που έχουν υποστεί οι λαοί εν ονόματι της οικονομίας και της «προόδου», αλλά η υπερβολικά μεγάλη διάρκειά της και η εμμονή του με το κλίμα μίας μέσης κινεζικής πόλης, που θα μπορούσε να είναι και μια βορειοευρωπαϊκή πόλη, σίγουρα θα αποτρέψουν πολλούς να μπουν σε μια σκοτεινή αίθουσα, ενώ η ελληνική άνοιξη σε καλεί να πάρεις τους δρόμους.
Η ταινία του Μπο (πέθανε σε ηλικία 29 ετών) μιλά και για μια σειρά ακόμη υπαρκτά προβλήματα, όπως την εγκληματικότητα, την «εκπαίδευση», τη μοναξιά, την ταπείνωση του απλού ανθρώπου, ενώ αναδεικνύει και το ζόφο αυτού του πλανήτη, σωστού «σκουπιδότοπου» όπως λέει. Δηλαδή, ζητήματα που απασχολούν όλο και περισσότερους ανθρώπους, καθώς πλέον πολλαπλασιάζονται οι ταινίες που έχουν ως βασικό προβληματισμό τον στραβό δρόμο που έχει πάρει η ανθρωπότητα, εγκλωβισμένη σε έναν ακραίο νεοφιλελευθερισμό, έναν συγκαλυμμένο ολοκληρωτισμό. Ωστόσο, είναι σίγουρο ότι θα μπορούσε να τα πει όλα αυτά πολύ πιο περιεκτικά και η ταινία του να είχε μικρότερη διάρκεια.
Παρόλα αυτά η ταινία του Χου Μπο διαθέτει μια ζωντάνια, δεν γίνεται βαρετή, με τα θεαματικά του τράβελινγκ και τους δουλεμένους χαρακτήρες της ιστορίας του και αυτό παρότι δεν κάνει ένα ρεαλιστικό σινεμά, καθώς προσεγγίζει το θέμα του με ένα μεταφυσικό τρόπο, καθώς είναι φανερό ότι πιστεύει στον άνθρωπο, στο πνεύμα, τις ψυχικές ανάγκες και όχι σε έναν στεγνό ορθολογισμό.
Η υπόθεση: Κάτω από τον συννεφιασμένο ουρανό μιας ανώνυμης πόλης στη βόρεια Κίνα, οι ζωές κάποιων απελπισμένων ανθρώπων διαπλέκονται στη διάρκεια μίας και μόνο έντονης μέρας, από το ξημέρωμα μέχρι το σούρουπο. Προσπαθούν να δραπετεύουν από οικογένειες, αρχές, γκάνγκστερ, σχολείο και κυρίως από την ζοφερή πραγματικότητα της ζωής τους στην μεταβιομηχανική παρακμασμένη πολιτεία, μιας ζωής που κυριαρχείται από την αδιαφορία, τη βία και την απόγνωση. Όλοι τους σκέφτονται τη διαφυγή στο Μανζούλι (μια πόλη στα Κινεζορωσικά σύνορα). Εκεί, στο μεγάλο τσίρκο, βρίσκεται ένας ελέφαντας που στέκεται διαρκώς ακίνητος, αδιάφορος για την κτηνωδία που κυριαρχεί στον κόσμο.
«Transit»
Ρομαντικό δράμα μυστηρίου, γερμανικής και γαλλικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία Κρίστιαν Πέτζολντ, με τους Φραντζ Ρογκόφσκι, Πόλα Μπίρ, Λιλιέν Μπατμάν κα.
Το προσφυγικό ζήτημα μέσα από μία ιστορία που μας ταξιδεύει σε ένα εναλλακτικό παρόν (ή σε ένα κοντινό μέλλον;) και θέτει το πρόβλημα των ανθρώπων που διώκονται από τη χώρα τους, αφήνουν ανθρώπους που αγαπούν και παλεύουν για να πάνε σε ένα μέρος που θα νιώθουν μια ασφάλεια, θα έχουν μια αίσθηση ελευθερίας.
Η ταινία, που αποτελεί την οπτική ενός σκεπτόμενου Γερμανού πάνω στο παγκόσμιο πρόβλημα του προσφυγικού, ένα ζήτημα που απασχολεί όλο και περισσότερους δημιουργούς του κινηματογράφου, μεταφέρει το ομώνυμο μυθιστόρημα της Άννα Σέγκερς που είχε γράψει το 1994. Μόνο που ο Πέτζολντ το μεταφέρει στο σήμερα ή σε ένα κοντινό μέλλον και συγκεκριμένα στη Μασσαλία, ενώ στη Γερμανία έχουν επικρατήσει οι φασίστες και ήδη βρίσκονται εντός της Γαλλίας και οι δυνάμεις καταστολής καταδιώκουν τους «ανεπιθύμητους».
Ο ήρωας της ταινίας, που έχει δραπετεύσει την τελευταία στιγμή και προσπαθεί να διαφύγει στο Μεξικό και μέσα στην προσπάθειά του αυτή θα γνωρίσει μια μυστηριώδη γυναίκα, είναι ακόμη ένας πρόσφυγας, που μπορεί να έχει τη δική του ιστορία, αλλά στο τέλος μοιάζει με όλους τους πρόσφυγες, τους ανθρώπους που θέλουν να ξεφύγουν από τη φρίκη που τους καταδιώκει.
Ωστόσο, η ταινία του Πέτζολντ χάνει τη γοητευτική της θέαση σχετικά γρήγορα όταν βάζει το μυστήριο στην ιστορία του, ενώ ταυτόχρονα σε πολλά σημεία μοιάζει να φλυαρεί, μάλλον παρασυρμένος από την άσχημη γαλλική κινηματογραφική συνήθεια των τελευταίων δεκαετιών. Έτσι έχουμε να κάνουμε με μία άνιση ταινία, που ξεκινά συνταράσσοντας και βάζοντας ιδέες στο θεατή, ενώ στη συνέχεια εξελίσσεται σχετικά ανιαρά, αποδυναμώνοντας τη βασική ιδέα του σκηνοθέτη.
Παρόλα αυτά έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον από πολλές ταινίες με θέμα το προσφυγικό και ιδίως συγκρινόμενη με την πρόσφατη «Styx» της πολιτικής ορθότητας και των στρογγυλεμένων προβληματισμών.
Η υπόθεση: Τα γερμανικά στρατεύματα πλησιάζουν στο Παρίσι. Ο Γκεοργκ, ένας Γερμανός πρόσφυγας, δραπετεύει στη Μασσαλία την τελευταία στιγμή. Στις αποσκευές του φέρει τα έγγραφα ενός συγγραφέα, του Βάιντελ, ο οποίος έχει αυτοκτονήσει. Τα έγγραφα περιλαμβάνουν ένα χειρόγραφο, επιστολές και βίζα από την πρεσβεία του Μεξικού. Στη Μασσαλία, μόνο εκείνοι που μπορούν να αποδείξουν ότι θα φύγουν, έχουν δικαίωμα να παραμείνουν. Ο Γκεοργκ υιοθετεί την ταυτότητα του νεκρού και αποφασίζει να παραμείνει εκεί. Όλα αλλάζουν όταν ο Γκεοργκ ερωτεύεται την Μαρία, μια μυστηριώδη γυναίκα σε αναζήτηση του συζύγου της, ο οποίος θα την περίμενε στη Μασσαλία, για να διαφύγουν με βίζα στο Μεξικό.
«Γυναίκες με τα Όλα τους» («The Divine Order»)
Δραματική κωμωδία, ελβετικής παραγωγής του 2017, σε σκηνοθεσία Πέτρα Μπλοντίνα Βόλπε, με τους Μαρί Λεουενμπέργκερ, Μαξιμίλιαν Σιμόνιτσεκ, Ρέιτσελ Μπράουνσβάιγκ, Σίμπιλ Μπρούνερ κα.
Σχετικά συμπαθητική φεμινιστική κωμωδία από την Ελβετία, που έχει ως βασικό της θέμα τη γυναικεία ψήφο στην χώρα των τραπεζών και των ρολογιών και αποτέλεσε την επίσημη πρόταση για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης ταινίας και κέρδισε το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ της Τριμπέκα. Με μια δόση νοσταλγίας, για μια εποχή πολύ πιο ελπιδοφόρα από αυτές που ζούμε, η ταινία της Πέτρα Βόλπε είναι ευχάριστη, ανάλαφρη, αλλά περιορισμένου ενδιαφέροντος.
Η υπόθεση: Το 1971, η ελβετική ύπαιθρος δεν επηρεάζεται από τις μεγάλες κοινωνικές αναταραχές που προκάλεσε το κίνημα του 1968. Η Νόρα, μια νεαρή νοικοκυρά και μητέρα, ζει σε ένα γραφικό χωριό με το σύζυγο και τους δύο γιους της. Πρόκειται για ένα ήσυχο άτομο, αρεστό από όλους - μέχρι να αρχίσει το δημόσιο αγώνα για το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες, για το οποίο οι άνδρες καλούνται να αποφασίσουν σε ψηφοφορία στις 7 Φεβρουαρίου 1971.
«Η Κατάρα της Γιορόνα» («The Curse of La Llorona»)
Ταινία τρόμου, αμερικανικής παραγωγής του 2019, σε σκηνοθεσία Μάικλ Τσάβες, με τους Λίντα Καρντελίνι, Ρέιμοντ Κρουζ, Πατρίτσια Βελάσκεζ, Μαρισόλ Ραμίρεζ
Συνεχίζεται το μπαράζ ταινιών τρόμου. Αυτή τη φορά με την «Κατάρα της Γιορόνα», που θέλει να σκορπίσει τον τρόμο και να φέρει ανατριχίλες στους φίλους του είδους. Μπορεί να είναι ένα φιλμ τρόμου που να πιάνει τη βάση, σε σχέση με την πληθώρα των παραγωγών horror, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχει κάτι το ξεχωριστό. Απ' τις ταινίες που έχουν ιδιαίτερη πέραση στα βίντεο κλαμπ.
Η υπόθεση: Η Γιορόνα. Μία απόκοσμη παρουσία, κάπου ανάμεσα στον Ουρανό και την Κόλαση, παγιδευμένη σε μια φοβερή μοίρα σφραγισμένη από το ίδιο της το χέρι. Η απλή αναφορά στο όνομά της προκαλεί τρόμο σ' ολόκληρο τον κόσμο, για γενιές. Όταν ήταν ζωντανή, έπνιξε τα παιδιά της, εξαιτίας της οργισμένης ζήλιας της, ρίχνοντας στη συνέχεια και τον εαυτό της στο αφρισμένο ποτάμι, σπαράζοντας από πόνο. Τώρα τα δάκρυα της είναι αιώνια. Είναι θανατηφόρα. Στη δεκαετία του 1970, στο Λος Άντζελες, η Γιορόνα παραφυλά τη νύχτα, για νέα παιδιά. Παραβλέποντας την προειδοποίηση μιας προβληματικής μητέρας που είναι ύποπτη για παιδική παρενόχληση, μία κοινωνική λειτουργός και τα μικρά παιδιά της σύντομα θα βρεθούν σε μια τρομακτική, υπερφυσική σφαίρα. Η μόνη τους ελπίδα να επιβιώσουν από τη θανατηφόρα οργή της Γιορόνα είναι ένας απογοητευμένος ιερέας, που προσπαθεί να κρατήσει μακριά το κακό υιοθετώντας τις δικές τους μυστικιστικές τακτικές.
«Μάρνι, Μια Τρελή Συμμορία» («Marnie's World»)
Παιδική ταινία κινουμένων σχεδίων, γερμανικής και βελγικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία Κρίστοφ Λαουνστάιν και Βόλφγκανγκ Λαουνστάιν.
Πλησιάζοντας στις μέρες αργίας του Πάσχα για τα σχολεία καταφτάνουν σωρηδόν οι ταινίες κινουμένων σχεδίων και τα φιλμ για τα παιδιά. Μία απ' αυτές είναι η χαριτωμένη ταινία κινουμένων σχεδίων «Μάρνι, Μια Τρελή Συμμορία», των βραβευμένων με Όσκαρ Κριστόφ και Βόλφγκανγκ Λαουνστάιν, που εμπνέονται από μία ιστορία των αδελφών Γκριμ και την προσγειώνουν ομαλά και με γλυκύτητα σε μια μοντέρνα περιπέτεια δρόμου, με κεντρική ηρωίδα μια κακομαθημένη σπιτική γάτα.
Η ταινία προβάλλεται και μεταγλωττισμένη, με τις φωνές των Νίκη Γρανά, Θάνου Λέκκα, Ελισάβετ Μουτάφη, Κώστα Αποστολίδη κα.
Η υπόθεση: Η Μάρνι είναι μια κακομαθημένη σπιτική γάτα, που ζει μια άνετη ζωή στο σπίτι των Σανσάιν. Δεν έχει απομακρυνθεί ποτέ έξω από την ασφάλεια του σπιτικού της: όσα λίγα ξέρει για τον έξω κόσμο τα έχει μάθει χάρη στην αγαπημένη της αστυνομική σειρά στην τηλεόραση. Μια μέρα ο μυστηριώδης Πολ κάνει την εμφάνισή του και υπόσχεται στην Μάρνι ότι θα αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο ειδικής πράκτορα σε μια άκρως απόρρητη αποστολή. Η Μάρνι ενθουσιάζεται με την φοβερή αυτή ευκαιρία, αλλά καταλήγει αναπάντεχα εκτός σπιτιού, εντελώς μόνη. Στην πορεία, ενώνει τις δυνάμεις της με τον Έλβις, έναν φαφλατά αλλά και ντροπαλό σκύλο, τον Άντον, ένα γαϊδουράκι που θέλει να γίνει διάσημο σαν περφόρμερ του τσίρκου -μεταμφιεσμένο σε ζέβρα- και τον κάπως νευρωτικό κόκορα Eγκμπερτ. Οι τέσσερις φυγάδες θα μπλέξουν σε τρελές περιπέτειες…
«Ο Ευγενικός Κύριος Λινκ» («Missing Link»)
Παιδική ταινία κινουμένων σχεδίων, αμερικανικής παραγωγής του 2019, σε σκηνοθεσία Κρις Μπάτλερ.
Η δεύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων της εβδομάδας μας έρχεται από τη γνωστή εταιρία παραγωγής «Laika» και αποτελεί ακόμη μια συμπαθητική επιλογή για ένα διασκεδαστικό και χορταστικό 90λεπτο για παιδιά και γονείς. Ένα καλόψυχο προϊστορικό θηρίο που έχει ξεμείνει σε έναν κόσμο που δύσκολα μπορεί να καταλάβει ξεκινά μια Οδύσσεια, από την αμερικανική δύση μέχρι την Ασία, για να ανακαλύψει τους μακρινούς συγγενείς του, μοιράζοντας γέλιο και χαριτωμένες περιπέτειες.
Προβάλλεται και μεταγλωττισμένο με τις φωνές των Κωστή Μαραβέγια, Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη και Αντιγόνης Ψυχράμη.
Η υπόθεση: Ο κύριος Λινκ είναι ένα ελαφρώς αφελές αλλά πολύ έξυπνο και καλόψυχο θηρίο που αποτελεί και το τελευταίο δείγμα της πρωτόγονης καταγωγής του ανθρώπου. Είναι ο σύνδεσμος που λείπει. Με όλο και περισσότερα είδη να είναι υπό εξαφάνιση, ο κύριος Λινκ βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο καθώς είναι ο τελευταίος του είδους του. Ξεκινώντας μια τολμηρή αναζήτηση των μακρινών συγγενών του, θα ζητήσει τη βοήθεια του Σερ Λάιονελ Φρόστ, του μεγαλύτερου ερευνητή μύθων και τεράτων στον κόσμο, και της Αντελίνα Φόρτναϊτ που έχει στην κατοχή της τον μοναδικό γνωστό χάρτη που θα οδηγήσει στη μυθική κοιλάδα που κρύβονται οι μακρινοί συγγενείς του, σε μια απίθανη οδύσσεια σε όλον τον κόσμο.
«Από τον Τρόμο στην Αντίσταση»
Ελληνικό ιστορικό ντοκιμαντέρ, παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία Γιώργου Κεραμιδιώτη.
Εξαιρετικού ενδιαφέροντος ντοκιμαντέρ που καταγράφει τη δράση των ναζί στο στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη, την περίοδο 1941-1944, όπου ήταν τόπος μαρτυρίου, με βασανιστήρια και εκτελέσεις πατριωτών.
Ένα φιλμ που ρίχνει φως και στη στάση που κράτησαν οι Έλληνες συνεργάτες τους, την περίοδο της γερμανικής κατοχής στη Θεσσαλονίκη, αλλά συγχρόνως συνδέει τα γεγονότα εκείνης της μαύρης περιόδου με το σήμερα, εντάσσοντας και την ανταλλαγή απόψεων που είχαν νέα παιδιά από την Ελλάδα και τη Γερμανία, για το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και το ναζισμό.
Ο Γιώργος Κεραμιδιώτης κάνει ντοκιμαντέρ εδώ και 32 χρόνια και στην ταινία του αυτή στηρίζεται στο βιβλίο και προσωπικό ημερολόγιο του Λεωνίδα Ασημακόπουλου, που έμεινε για δύο χρόνια έγκλειστος στο ναζιστικό στρατόπεδο Π. Μελά.
ΑΠΕ-ΜΠΕ, σχολιασμός: Χάρης Αναγνωστάκης