Η Ελλάδα βρίσκεται σε μακροοικονομική ισορροπία. Όμως δεν αποταμιεύουμε πολλά και επενδύουμε ακόμα λιγότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει ο ΣΕΒ στο εβδομαδιαίο δελτίο του.
Ειδικότερα, νοικοκυριά και ελεύθεροι επαγγελματίες, όχι μόνο δεν κατάφεραν να βάλουν τίποτα στην άκρη το 2017 αλλά «τράβηξαν» και 13,7 δισ. ευρώ από τις οικονομίες τους, ενδεχομένως και από δανεισμό, προκειμένου να συμπληρώσουν το εισόδημά τους.
Από τα 13,7 δισ. ευρώ που «τράβηξαν» τα 5,4 δισ. ευρώ επενδύθηκαν και τα υπόλοιπα 8,3 δισ. ευρώ έπεσαν στην κατανάλωση ξοδεύοντας περισσότερα απ' ότι επέτρεπε το εισόδημά τους. Αυτό σημαίνει ότι η αρνητική αποταμίευση έφτασε στα 8,3 δισ. ευρώ.
Προκειμένου να γίνει η σύγκριση επισημαίνεται ότι το 2009, τα νοικοκυριά επένδυσαν συνολικά 20,3 δισ.ευρώ (21,2 δισ. ευρώ πάγιες επενδύσεις και -0,9 ευρώ μεταβολή αποθεμάτων), εκ των οποίων τα 11,4 δισ. ευρώ χρηματοδοτήθηκαν από τις (θετικές) αποταμιεύσεις τους και τα υπόλοιπα 8,9 δισ. ευρώ κυρίως από τις τράπεζες (δανεισμός) και άλλους εξωγενείς πόρους.
Το 2017, η Γενική Κυβέρνηση, από διαθέσιμους πόρους €6,7 δισ., επένδυσε €5,2 δισ., κυρίως μέσω του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων, επιτυγχάνοντας έτσι δημοσιονομικό πλεόνασμα ύψους €1,5 δισ. Οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις εξοικονόμησαν €16,5 δισ., που χρησιμοποιήθηκαν κυρίως για επενδύσεις, και οι τράπεζες €5,8 δισ., που χρησιμοποιήθηκαν κυρίως ως προβλέψεις για να αντιμετωπίσουν τις υψηλές επισφάλειες στα χαρτοφυλάκια τους.
Ο ΣΕΒ στην ανάλυσή του υπογραμμίζει ότι το επίπεδο των εγχώριων ακαθάριστων αποταμιεύσεων και επενδύσεων είναι ανεπαρκές. Δηλαδή δεν βάζουμε στην άκρη, και δεν επενδύουμε ως κοινωνία, όσα απαιτούνται, αφενός για να συντηρήσουμε τον κεφαλαιακό εξοπλισμό που απαξιώνεται και αφετέρου για να τον επεκτείνουμε με νέα πάγια (εργοστάσια, μαγαζιά, γραφεία, κατοικίες κ.ο.κ.), ώστε να αρχίσει να βελτιώνεται το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού.
Με άλλα λόγια, τα λειτουργικά κέρδη των επιχειρήσεων και η αποταμίευση των νοικοκυριών πρέπει να αυξηθούν, και ο προϋπολογισμός να παραμείνει πλεονασματικός. Και, βεβαίως, οι μεγαλύτερες αποταμιεύσεις να μετατραπούν σε επενδύσεις.
Ειδικότερα, για να αυξηθούν οι επενδύσεις, απαιτείται αφενός η μείωση της υπερφορολόγησης ώστε να μένουν περισσότερα εισοδήματα στα χέρια των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, και αφετέρου η δημιουργία ενός σταθερού φιλοεπενδυτικού κλίματος για να παρακινηθούν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά να επενδύσουν.
Μόνο έτσι θα δημιουργηθούν, επίσης, ευνοϊκότερες συνθήκες απασχόλησης, ώστε οι άνεργοι να βρουν δουλειά και οι εργαζόμενοι να μπορούν να ξαναρχίσουν σιγά-σιγά να αποταμιεύουν για να επενδύσουν σε ένα σπίτι ή σε ένα μαγαζί, και οι νέοι να φτιάξουν οικογένεια στη χώρα μας, αντί να φεύγουν στο εξωτερικό. Χρειαζόμαστε, συνεπώς, υψηλότερες επενδύσεις και ισχυρότερη ανάπτυξη.
Ναι μεν σήμερα έχουμε σταματήσει να δανειζόμαστε για να ξοδεύουμε περισσότερα από όσα βγάζουμε, όμως έχουμε σταματήσει και να αποταμιεύουμε με αποτέλεσμα την αποεπένδυση. Οι προοπτικές για βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας με το σημερινό ρυθμό αύξησης των επενδύσεων, είναι περιορισμένες.
