Τα μέτρα στήριξης του τομέα της εστίασης αποτελούν πλέον το μεγαλύτερο «πονοκέφαλο» για την κυβέρνηση και αναμένεται να ενεργοποιηθεί, ως άμεση παρέμβαση παροχής δωρεάν χρήματος, ώστε να αποτραπούν μαζικά λουκέτα, το πρόγραμμα για την επιδότηση παγίων δαπανών, που εγκρίθηκε τις προηγούμενες ημέρες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Οι προοπτικές της εστίασης έχουν «σκοτεινιάσει» μετά τη ραγδαία επιδείνωση των επιδημιολογικών δεδομένων και εν μέσω των σοβαρών καθυστερήσεων στο πρόγραμμα εμβολιασμού. Το αρχικό σχέδιο της κυβέρνησης για άνοιγμα των καταστημάτων εστίασης μετά την Καθαρή Δευτέρα (15 Μαρτίου) όλα δείχνουν ότι ανατρέπεται, καθώς το τρίτο κύμα της πανδημίας κάνει ορατή την προοπτική να διατηρηθούν αυστηρά περιοριστικά μέτρα έως και το Πάσχα, κάτι που σημαίνει ότι η επανεκκίνηση της εστίασης θα μπορούσε να μετατεθεί τον Μάιο, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις του κλάδου να βρίσκονται πλέον μπροστά στον κίνδυνο να έχουν μείνει κλειστές για μια περίοδο 6 μηνών (από τον Νοέμβριο 2020).
Ήδη πολλές επιχειρήσεις, ακόμη και σε καλές περιοχές του κέντρου της Αθήνας βάζουν λουκέτο, ενώ το πρόβλημα παίρνει σοβαρή πολιτική διάσταση για την κυβέρνηση, καθώς προγραμματίζονται την επόμενη εβδομάδα εκδηλώσεις διαμαρτυρίας επιχειρηματιών του κλάδου, οι οποίοι θέλουν, όπως λένε χαρακτηριστικά, να παραδώσουν τα κλειδιά των καταστημάτων τους στον Άδωνι Γεωργιάδη.
Σε αυτό το κλίμα, η κυβέρνηση επιδιώκει να αξιοποιήσει δύο, κυρίως, εργαλεία για την παροχή στήριξης των επιχειρήσεων της εστίασης, πέραν της αναμενόμενης διατήρησης του ειδικού καθεστώτος για τα ενοίκια και για τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο. Το πρώτο εργαλείο που είναι και νέο στη διαχείριση αυτής της κρίσης είναι η επιδότηση των παγίων δαπανών, το οποίο θα απευθυνθεί αρχικά στις επιχειρήσεις που είχαν την περίοδο Μαρτίου - Δεκεμβρίου μείωση του τζίρου τους σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30%. Στην πορεία, αναμένεται να ενταχθούν στην εξίσωση και οι τρεις πρώτοι μήνες του 2021, στη διάρκεια των οποίων αναμένεται πλέον ότι θα παραμείνει κλειστή η εστίαση.
Το νέο μέτρο προβλέπει ότι το ανώτατο όριο ενίσχυσης ανά επιχείρηση μπορεί να ανέλθει έως τα 10 εκατ. ευρώ. Το ποσοστό κάλυψης ορίζεται σε 70% των επιλέξιμων δαπανών και θα φθάνει το 90% για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Η επιδότηση θα μπορεί να δίνεται ακόμη και σε επιχειρήσεις που ήταν προβληματικές την 31η Δεκεμβρίου 2019, εφόσον πρόκειται για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και δεν έχουν ενταχθεί σε καθεστώς αφερεγγυότητας (πτώχευση). Οι ενισχύσεις θα δίνονται μετρητοίς στους λογαριασμούς των δικαιούχων, αλλά το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει και το ενδεχόμενο ένα μέρος τους να δίνεται με τη μορφή εκπτώσεων στους φόρους και τις ασφαλιστικές εισφορές.
Το νέο πρόγραμμα θα καλύψει πάγιες δαπάνες (ρεύμα, νερό, τηλέφωνο), αλλά και δαπάνες μισθοδοσίας ή ενοικίων εφόσον δεν καλύπτονται από άλλα μέτρα ενίσχυσης. Στην κατηγορία των «μη καλυπτόμενων πάγιων δαπανών», οι οποίες επιτρέπεται από τους κοινοτικούς κανόνες να επιδοτηθούν, εντάσσονται γενικότερα οι πάγιες δαπάνες που πραγματοποίησαν οι επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της επιλέξιμης περιόδου, οι οποίες δεν καλύπτονται από τα έσοδά τους ή από άλλες πηγές, όπως είναι τα κρατικά μέτρα στήριξης (επιστρεπτέα προκαταβολή κ.α.).
Παράλληλα, το υπουργείο Οικονομικών επανεξετάζει τα δεδομένα της επόμενης επιστρεπτέας προκαταβολής, ώστε να τα προσαρμόσει στις αυξημένες ανάγκες του τομέα της εστίασης. Η έκτη επιστρεπτέα προκαταβολή θα υπολογισθεί με βάση τη μείωση τζίρου του πρώτου διμήνου του 2021. Ο προϋπολογισμός του έκτου κύκλου του προγράμματος, με τα σημερινά δεδομένα, αναμένεται ότι θα είναι σχετικά χαμηλός, στα 750 εκατ. ευρώ, αλλά είναι πιθανό να αυξηθεί σημαντικά όταν θα έλθει η ώρα για την υποβολή αιτήσεων, τον Μάρτιο.
