Να ενεργοποιήσει, έστω και με βραδύτητα, το σχέδιο για την ίδρυση bad bank στην Ελλάδα, για τη γρήγορη αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων, υποχρεώνεται πλέον η κυβέρνηση, μετά την απόφαση της Κομισιόν να υποστηρίξει την ίδρυση bad banks από τα κράτη μέλη, παρά το γεγονός ότι ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομικών, Γιώργος Ζαββός, έχει κατακεραυνώσει τις σχετικές προτάσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, κάνοντας λόγο για μεγάλη επιβάρυνση των φορολογουμένων.
Η πρόταση της ΤτΕ έχει υποβληθεί από τα τέλη Σεπτεμβρίου στην κυβέρνηση, αλλά έκτοτε δεν έχουν γίνει ανακοινώσεις σχετικά με την αξιολόγησή της. Χθες, ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης, τόνισε, μιλώντας στο φόρουμ της Capital Link, ότι οι σχετικές συζητήσεις έχουν προχωρήσει, ενώ συνέδεσε την ίδρυση bad bank με τις τελευταίες αποφάσεις του Eurogroup για στήριξη της εκκαθάρισης τραπεζών από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, με την αύξηση της πίεσης για μείωση του δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων κάτω από το 5%, ώστε να προχωρήσει η υλοποίηση της τραπεζικής ένωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, αναγκαία είναι η ενεργοποίηση και της bad bank, πέραν του σχεδίου «Ηρακλής», όπως εκτίμησε ο κ. Ψάλτης.
Η κυβέρνηση εμφανιζόταν ως τώρα διστακτική, αν όχι ανοικτά εχθρική στο σχέδιο για την bad bank, προκρίνοντας την επέκταση του σχεδίου «Ηρακλής» με νέες κρατικές εγγυήσεις για τιτλοποιήσεις. Τούτο διότι, όπως αναφέρουν πληροφορίες, το σχέδιο για την bad bank «καίει» περισσότερα κεφάλαια από το σχέδιο «Ηρακλής», όπου οι κρατικές εγγυήσεις μετριάζουν τις ζημιές των τιτλοποιήσεων. Έτσι, δεν είναι βέβαιο ότι όλες οι τράπεζες μπορούν να ενταχθούν στην bad bank, με βάση την επάρκεια των κεφαλαίων τους.
Όμως, το σχέδιο για bad bank υποστηρίζεται πλέον ανοικτά και με έμφαση από την Κομισιόν, η οποία ενέταξε τις εταιρείες διαχείρισης στοιχείων ενεργητικού στους τέσσερις πυλώνες της στρατηγικής της για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων μετά την πανδημία.
Όπως ανακοίνωσε χθες η Κομισιόν, στηρίζει την ίδρυση bad banks, καθώς:
- Οι εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (ΕΔΠΣ) είναι φορείς που παρέχουν αρωγή σε τράπεζες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αφαιρούν ΜΕΔ από τους ισολογισμούς τους. Έτσι βοηθούν τις τράπεζες να επικεντρωθούν εκ νέου στη χορήγηση δανείων σε βιώσιμες επιχειρήσεις και νοικοκυριά αντί να διαχειρίζονται ΜΕΔ. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να στηρίξει τα κράτη μέλη στη δημιουργία εθνικών ΕΔΠΣ — εφόσον το επιθυμούν — και θα διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να ενισχυθεί η συνεργασία με τη δημιουργία ενός ενωσιακού δικτύου εθνικών ΕΔΠΣ.
Ανοικτά εχθρικός στην bad bank ο Γ. Ζαββός
Ρίχνοντας το βάρος της υπέρ των εθνικών bad banks, η Κομισιόν αποδυναμώνει τα περί του αντιθέτου επιχειρήματα που διατύπωσε στη Βουλή ο Γ. Ζαββός. Σχολιάζοντας τοποθέτηση του Ανδρέα Λοβέρδου, ο κ. Ζαββός είχε περιγράψει την bad bank περίπου ως μια καταστροφική επιλογή:
- Αμφισβήτησε τη συμβατότητα των bad banks με το ευρωπαϊκό δίκαιο, τονίζοντας ότι «το 2015 υιοθετήθηκε η περίφημη οδηγία BRRD και στις 23 Ιουλίου 2015 υιοθετήθηκε στην Ελλάδα. Η Οδηγία προβλέπει κατ’ αρχήν την υποχρέωση «κουρέματος», σε περίπτωση που υπάρξει κρατική ενίσχυση σε τράπεζα».
- Υπογράμμισε ότι θα χρειασθούν κρατικές ενισχύσεις μεγάλου ύψους, διερωτώμενος: «Αυτό το κόστος ποιος θα το επωμιστεί; ο Έλληνας φορολογούμενος; Πού θα βρούμε τα λεφτά, από ποιο τομέα, ποιες συντάξεις και ποιους μισθούς θα πρέπει να κόψουμε και ποιος θα πρέπει να ξενιτευτεί πάλι»;
Εκείνη η τοποθέτηση του κ. Ζαββού στη Βουλή είχε προκαλέσει διαταραχή στις σχέσεις του οικονομικού επιτελείου με την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία δεν είναι άσχετη και με την καθυστέρηση υποβολής του σχεδίου για την bad bank από την ΤτΕ στην κυβέρνηση, το οποίο θα μπορούσε να είχε κατατεθεί μέσα στο καλοκαίρι, αλλά αυτό τελικά έγινε στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Επιμένει ο Γ. Στουρνάρας
Πάντως, ο Γ. Στουρνάρας επιμένει ότι με την bad bank είναι δυνατό να απορροφηθούν όλα (100%) τα «κόκκινα» δάνεια, παλαιά και νέα, που θα δημιουργηθούν από την πανδημία, ενώ θα βελτιωθεί η ποιότητα των κεφαλαίων των τραπεζών, καθώς θα εισφέρουν στην bad bank αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις.
Η ΤτΕ εκτιμά, όπως τονίζεται και στην τελευταία έκθεση για τη νομισματική πολιτική, ότι το σχέδιο «Ηρακλής» δεν είναι αρκετό για την εξύγιανση των τραπεζικών ισολογισμών, υπογραμμίζοντας ότι:
- με το διαθέσιμο απόθεμα ΜΕΔ να προσδιορίζεται στα 58,7 δισεκ. ευρώ με στοιχεία γ΄ τριμήνου του 2020,
- την αβεβαιότητα αναφορικά με την αναμενόμενη επιδείνωση του εν λόγω αποθέματος ΜΕΔ το επόμενο διάστημα,
- την περιορισμένη δυνατότητα για τη δημιουργία κεφαλαίου από τις τράπεζες, λόγω χαμηλής κερδοφορίας,
- την εκτιμώμενη επιδείνωση του ποσοστού της αναβαλλόμενης οριστικής και εκκαθαρισμένης φορολογικής απαίτησης (DTC) έναντι του Δημοσίου επί των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων, αλλά κυρίως
- την επιτακτική ανάγκη χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας,
καθίσταται σαφές ότι απαιτούνται επιπλέον ενέργειες τόσο από τις τράπεζες όσο και από την Πολιτεία.
Όπως τονίζει η ΤτΕ, το σχέδιό της:
- Επιτρέπει τη μεταφορά σε ποσοστό μέχρι το 100% του υφιστάμενου αποθέματος ΜΕΔ, καθώς και των νέων ΜΕΔ που θα προκύψουν μετά το πέρας της πανδημίας, στην εταιρεία διαχείρισης στοιχείων ενεργητικού (AMC).
- Αξιοποιεί τις υφιστάμενες υποδομές των τραπεζών και τη συμμετοχή τρίτων μερών στους τομείς διαχείρισης των ΜΕΔ, δεδομένου ότι προβλέπει τη μεταφορά των υφιστάμενων σχέσεων παράλληλα με το απόθεμα ΜΕΔ στην AMC.
- Επιτρέπει την κατάρτιση συναλλαγών τιτλοποιήσεων αμιγώς με όρους αγοράς με τη διάθεση του μεγαλύτερου τμήματος των υπό έκδοση τίτλων σε επενδυτές, επιταχύνοντας την εξυγίανση των τραπεζών.
- Διαφοροποιεί τις πηγές εσόδων της αποζημίωσης που λαμβάνει το Ελληνικό Δημόσιο σε αντιστάθμιση για τη χορήγηση εγγύησης. Πρωτίστως, με τη μορφή φορολογικών εσόδων σχετιζόμενων με το ύψος της ονομαστικής αξίας των υπό μεταφορά ΜΕΔ προς την AMC. Δευτερευόντως, με ταμειακή μορφή μέσω ενός σταθερού επιτοκιακού εσόδου υπολογισμένου επί του ποσού της ονομαστικής χορηγηθείσας εγγύησης και, τέλος, με τη μορφή τίτλων από τις τιτλοποιήσεις.
- Προσδιορίζει ότι οι ενδεχόμενες ζημίες που σχετίζονται με το υφιστάμενο απόθεμα ΜΕΔ καταλογίζονται στις τράπεζες και καλύπτονται αποκλειστικά από αυτές και όχι από τον Έλληνα φορολογούμενο.
- Αναλώνει, για την εξυγίανση των ισολογισμών των τραπεζών, το τμήμα των εποπτικών τους κεφαλαίων το οποίο αφορά αποκλειστικά και μόνο την αναβαλλόμενη οριστική και εκκαθαρισμένη φορολογική απαίτηση (DTC), με την ενεργοποίηση μηχανισμού συμψηφισμού με ενδεχόμενες ζημίες, και όχι το τμήμα των λοιπών στοιχείων του Δείκτη Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών Κατηγορίας 1 (Common Equity Tier 1 – CET1).
- Διευκολύνει το τραπεζικό σύστημα με τη χορήγηση της δυνατότητας σταδιακής καταβολής του κόστους εξυγίανσης σε βάθος πενταετίας, δίνοντας τον απαραίτητο χρόνο ώστε να διαμορφωθεί ένας ομαλός οδικός χάρτης επαναφοράς σε διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και συνεπώς και λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος.
- Απελευθερώνει χρηματοδοτικούς και φυσικούς πόρους, είτε αυτοί σχετίζονται με εμπράγματες εξασφαλίσεις, που θα αξιοποιηθούν από βιώσιμες οικονομικές μονάδες, είτε μέσω της αναδιανομής πόρων από τον τραπεζικό τομέα στο πλαίσιο της ενίσχυσης των αναπτυξιακών τάσεων της πραγματικής οικονομίας.
- Η πρόταση δεν αποσκοπεί απλώς στην εξυγίανση των τραπεζών, αλλά ταυτόχρονα σε εκτέλεση συναλλαγών σε όρους αγοράς, με τη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών.
