Προεξόφληση ομολόγων και δανείων που λήγουν μέχρι και το 2024 και επιμήκυνση των λήξεων των πρώτων δανείων που έλαβε η Ελλάδα από τους εταίρους της Ευρωζώνης, περιλαμβάνει η βεντάλια των μέτρων για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Οι αποφάσεις θα ληφθούν την προσεχή Πέμπτη, 21η Ιουνίου, στη συνεδρίαση του Eurogroup η οποία θα είναι ιστορική καθώς θα εγκρίνει την έξοδο της Ελλάδας από τα μνημόνια, εξέλιξη που θα επισημοποιηθεί στις 20 Αυγούστου 2018.
Οι αποφάσεις του Eurogroup και οι γενικότερες αποφάσεις που θα ληφθούν αποσκοπούν στη διευκόλυνση της Ελλάδας στην προσπάθεια να αποκτήσει ξανά πρόσβαση στις αγορές. Η πρόσβαση προϋποθέτει, αισθητή μείωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων και αυτό επιτυγχάνεται με:
- Την εξασφάλιση ενός αποθεματικού ασφαλείας το ύψος του οποίου θα κυμαίνεται πέριξ των 20 δισ. ευρώ, που θα καλύπτει τις δανεικές ανάγκες της χώρας τουλάχιστον μέχρι το 2021.
- Την εξασφάλιση εκθέσεων βιωσιμότητας για το ελληνικό χρέος. Σχετική έκθεση ετοιμάζει η Κομισιόν, αλλά εκείνη που έχει ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα, στις αγορές είναι η αντίστοιχη έκθεση από το ΔΝΤ.
Το Ταμείο, θεωρεί πως το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο μέχρι το 2030, αλλά το «στοίχημα» είναι να εκδώσει μια έκθεση, η οποία θα χαρακτηρίζει το χρέος βιώσιμο έως και το 2060.
Στις ημέρες που απομένουν μέχρι την 21η Ιουνίου κορυφώνονται οι διαπραγματεύσεις μεταξύ όλων των πλευρών, ώστε η λύση να ικανοποιεί όλους. Την Ελλάδα, την Γερμανία, και το ΔΝΤ, έστω και με αστερίσκους.
Αναφορικά με την πρόωρη αποπληρωμή, αυτή θα προβλέπει την εξόφληση των δανείων του ΔΝΤ, ύψους 10,4 δισ. ευρώ, την προεξόφληση των ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης ύψους, 12,8 δισ. ευρώ, και επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων ύψους 53 δισ. ευρώ, που ελήφθησαν από το πρώτο πρόγραμμα διάσωσης.
Το πλαίσιο συμφωνίας
Σύμφωνα με το σχέδιο που αποκαλύπτει το πρακτορείο Bloomberg, με τις συνομιλίες για το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης να φτάνουν στο τελικό στάδιο, οι δανειστές συζητούν ποια μέτρα ελάφρυνσης μπορούν να δώσουν στη χώρα.
Οι διαπραγματεύσεις για τον τύπο, το μέγεθος και τους όρους μίας δυνητικής ελάφρυνσης του χρέους προκαλούν προβληματισμούς, αν και όλες οι πλευρές θέλουν να έχουν μία τελική συμφωνία μέχρι τις 21 Ιουνίου, στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών στο Λουξεμβούργο.
Στο τραπέζι και η ικανότητα της Ελλάδας ως προς τις υποχρεώσεις της τις επόμενες δεκαετίες καθώς και το κατά πόσο οι αγορές θα θεωρήσουν το χρέος της βιώσιμο για να επενδύσουν στη χώρα, την ώρα που το πρόγραμμα διάσωσης τελειώνει στις 20 Αυγούστου.
Επέκταση ωριμάνσεων
Την ώρα που το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προτρέπει σε μάξιμουμ 15 χρόνια επέκταση, η Γερμανία πιέζει για τρία χρόνια, με το επιχείρημα ότι σήμερα η Ελλάδα δεν χρειάζεται περισσότερα για να γίνει το χρέος βιώσιμο. Τελικά, οι αξιωματούχοι αναμένουν ότι το νούμερο θα είναι κοντά σε υψηλό μονοψήφιο αριθμό.
Τα κέρδη των Κεντρικών Τραπεζών
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης έχουν στην κατοχή τους 12,8 δισ. ευρώ σε ελληνικά ομόλογα, τα κέρδη από τα οποία αναδιανέμονται στις κυβερνήσεις της ευρωζώνης. Αυτά τα κέρδη, που θα είναι περίπου 4 δισ. ευρώ μέχρι το 2022, έχουν υποσχεθεί στην Ελλάδα, έτσι ώστε να βοηθηθεί όσον αφορά το βάρος του χρέους. Αυτό το ποσό θα χωριστεί πιθανότατα σε ετήσιες εκταμιεύσεις και θα χρησιμοποιηθεί ως «καρότο» για να διασφαλιστεί ότι η χώρα θα παραμείνει στις μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις και το δημοσιονομικό μονοπάτι.
Επαναγορά χρέους
Μέχρι το τέλος του προγράμματος διάσωσης, η Ελλάδα θα έχει περίπου 27,4 δισ. ευρώ σε δάνεια που δεν έχει χρησιμοποιήσει από το πιο τελευταίο πρόγραμμα ύψους 86 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτό το φθηνό χρήμα (σ.σ. πολύ χαμηλό επιτόκιο) για να αποπληρώσει κάποια από τα ακριβότερα δάνεια που λήγουν συντομότερα, όπως τα 10,4 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ, τα 12,8 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ και τα 52,9 δισ. ευρώ από τα διμερή δάνεια του πρώτου προγράμματος βοήθειας.
Οποιαδήποτε επαναγορά χρέους θα βοηθήσει στην εξυπηρέτηση του χρέους της, ιδιαίτερα τα επόμενα τέσσερα με πέντε χρόνια και θα μειώσει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας σε επίπεδο που δεν θα χρειαζόταν να αναζητήσει κεφάλαια από αγορές ομολόγων.
Ωστόσο η Γερμανία είναι αντίθετη με το μέτρο, όπως αναφέρουν αξιωματούχοι της ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι το ΔΝΤ πρέπει να συνεχίσει να έχει εμπλοκή στην Ελλάδα ακόμη και μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος. Το Ταμείο είναι πιο πιθανό να έχει κάποια ανάμειξη, αν η Ελλάδα ακόμη του χρωστά χρήματα.
Μία επαναγορά των δανείων της ΕΚΤ είναι πιο σύνθετη λόγω των επιπτώσεων για τα κέρδη του ΑNFA και SMP και των κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης. Για να γίνει, τα ομόλογα θα πρέπει να αποκτηθούν σε τιμές αγοράς και οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης δεν μπορούν να έχουν επιβάρυνση από την πώληση. Η συζήτηση τώρα αφορά αν και πως τα κέρδη που είχαν οι κεντρικές τράπεζες από την πώληση θα μπορούσαν να επιστραφούν στην Αθήνα στη θέση των κερδών του ANFA και SMP που δεν θα δημιουργούνται πια, αν γίνει η επαναγορά.
Μαξιλάρι ρευστότητας
Όπως και σε άλλες χώρες, για τη διευκόλυνση της εισόδου της Ελλάδας στις χρηματοοικονομικές αγορές, οι δανειστές θα δώσουν στη χώρα μία τελική δόση μεταξύ 11 και 12 δισ. ευρώ, για το «μαξιλάρι ρευστότητας» που εκτιμάται ότι θα φτάσει τα περίπου 20 δισ. ευρώ. Αυτό το buffer, αν χρειαστεί, μπορεί να βοηθήσει την Ελλάδα στις χρηματοοικονομικές της ανάγκες μέχρι το 2021, σημειώνουν Έλληνες αξιωματούχοι.
Μηχανισμός Προσαρμογής Ανάπτυξης
Με στόχο να γεφυρωθούν οι διαφορετικές υποθέσεις για το πώς θα πάει η ελληνική οικονομία τα επόμενα χρόνια – και πόση ελάφρυνση χρέους χρειάζεται μεσοπρόθεσμα – θα υπάρξει μηχανισμός διασύνδεσης της αποπληρωμής του χρέους με την οικονομική επίδοση. Αυτό σημαίνει ότι αν η οικονομία πηγαίνει καλά, η Ελλάδα θα αποπληρώνει περισσότερο χρέος, αν πηγαίνει χειρότερα θα πάρει περισσότερη ελάφρυνση χρέους με προσαρμογή του μήκους της συμφωνημένης επέκτασης.
Step-Up Margin
Αυτό το μέτρο αφορά άρση ποινής επί δανείων 11,3 δισ. ευρώ από τη διαδικασία επαναγοράς τίτλων το 2012. Η ακύρωση του πέναλτι θα εξοικονομούσε περίπου 220 εκατ. ευρώ ετησίως.
Μακροπρόθεσμη δέσμευση
Αν όλα αυτά τα μέτρα δεν αποδειχθούν αρκετά για να γίνει βιώσιμο το χρέος της Ελλάδας μακροπρόθεσμα – είτε επειδή οι προσδοκίες για την ανάπτυξη ήταν πολύ αισιόδοξες ή επειδή προκύψουν απρόβλεπτα προβλήματα, η ευρωζώνη αναμένεται να προβεί σε δέσμευση για περαιτέρω εκτίμηση της ανάγκης για επιπλέον ελάφρυνση του χρέους στο μέλλον, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι χρηματοοικονομικές ανάγκες της χώρας είναι βιώσιμες.
Γενικά, η διατύπωση αυτής της δέσμευσης μπορεί να είναι σημαντική για το πώς οι αγορές και το ΔΝΤ αντιλαμβάνονται την ετοιμότητα της ευρωζώνης να μειώσουν περαιτέρω το χρέος της Ελλάδας εάν χρειαστεί.
