Εύλογες απορίες έχει προκαλέσει η θεαματική στροφή Τραμπ στη στρατηγική ελέγχου των εξαγωγών τεχνολογίας προς την Κίνα, με την απόφαση να επιτρέψει εκ νέου στην Nvidia την πώληση του λιγότερο προηγμένου AI επιταχυντή H20 σε Κινέζους πελάτες. Παρόμοιο πράσινο φως έλαβε και η AMD, σε μια αλλαγή πλεύσης που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την προηγούμενη στρατηγική της Ουάσιγκτον για τεχνολογική υπεροχή έναντι του Πεκίνου.
Ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Howard Lutnick (Χάουαρντ Λάτνικ), εξήγησε πως στόχος είναι οι Κινέζοι τεχνολογικοί παίκτες να παραμείνουν εξαρτημένοι από την αμερικανική τεχνολογία, διατηρώντας ωστόσο το πλεονέκτημα για τις ΗΠΑ. Όπως δήλωσε ο ίδιος:
Δεν θα πουλήσουμε στην Κίνα τα καλύτερα προϊόντα μας, αλλά πρέπει να μείνουμε ένα βήμα μπροστά απ’ ό,τι μπορούν να κατασκευάσουν, ώστε να συνεχίσουν να αγοράζουν τα δικά μας
Η απόφαση αυτή έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ, κυρίως από τα λεγόμενα «γεράκια» της Ουάσιγκτον που επιμένουν σε σκληρή γραμμή έναντι του Πεκίνου. Ωστόσο, αναλυτές θεωρούν πως πρόκειται για ένα πρώτο βήμα σε μια ευρύτερη διαπραγματευτική στρατηγική, ενόψει και της αναμενόμενης συνάντησης Τραμπ – Σι Τζινπίνγκ μέσα στο έτος.
Η χαλάρωση στον έλεγχο εξαγωγών μπορεί να αποτελεί προπομπό μιας ευρύτερης «τεχνολογικής συμφωνίας» ΗΠΑ–Κίνας, που θα περιλαμβάνει κρίσιμους τομείς όπως:
- εξοπλισμό για κατασκευή μικροτσιπ
- σπάνιες γαίες
- τεχνολογία μπαταριών
- AI chips
- πρόσβαση στις αγορές εκατέρωθεν
Η κλιμάκωση των σχέσεων το προηγούμενο διάστημα, με την επιβολή δασμών-ρεκόρ ύψους 145% σε εισαγωγές από την Κίνα, είχε οδηγήσει τις δύο πλευρές στο χείλος της πλήρους αποσύνδεσης. Ωστόσο, συνομιλίες σε Γενεύη και Λονδίνο οδήγησαν σε μια εύθραυστη ανακωχή, με την Ουάσιγκτον να αποσύρει μέρος των δασμών με αντάλλαγμα την εξασφάλιση κινεζικών μαγνητών σπανίων γαιών, κρίσιμων για τη βιομηχανία ηλεκτρονικών, οχημάτων και οπλικών συστημάτων.
Η ρητορική του Τραμπ έχει γίνει, πάντως, λιγότερο ιδεολογική και πιο συναλλακτική, σε σχέση με νωρίτερα. Έχει εμφανιστεί θετικός στην κατασκευή εργοστασίων από Κινέζους αυτοκινητοβιομηχάνους στις ΗΠΑ και αποφεύγει να εστιάσει σε ζητήματα ιδιωτικότητας, όπως στην περίπτωση του TikTok. Δεν εμμένει ιδεολογικά στην ανάγκη ελέγχων παντού. Αν δει ότι μπορεί να ανταλλάξει κάτι με σπάνιες γαίες ή άλλες παραχωρήσεις από την Κίνα, θα το κάνει, επισημαίνουν αναλυτές.
Αντίστροφη μέτρηση για ευρύτερη συμφωνία;
Το κλίμα συνεργασίας ενισχύθηκε και από πρόσφατες διπλωματικές επαφές, με κορυφαία τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Marco Rubio, με τον Κινέζο ομόλογό του Wang Yi στη Μαλαισία. Παράλληλα, ο υπουργός Οικονομικών Scott Bessent αναμένεται να βρεθεί με τον αντιπρόεδρο της Κίνας He Lifeng, ενώ εξετάζεται και παράταση της προθεσμίας της 12ης Αυγούστου για την επαναφορά δασμών.
Η δυναμική οδηγεί σε πιθανές συμφωνίες πριν τη σύνοδο APEC στα τέλη Οκτωβρίου στην Νότια Κορέα, όπου δεν αποκλείεται τελικά να συναντηθούν οι δύο ηγέτες. Όπως σχολίασε ο Rubio, «υπάρχει ισχυρή επιθυμία και από τις δύο πλευρές να συμβεί».
Τι ζητά η κάθε πλευρά
Για τις ΗΠΑ, οι βασικοί στόχοι παραμένουν:
- Αγορά αμερικανικών προϊόντων από την Κίνα για μείωση του εμπορικού ελλείμματος
- Αντιμετώπιση της διακίνησης πρόδρομων ουσιών για φαιντανύλη
- Επίλυση του μέλλοντος της TikTok στις ΗΠΑ
- Εγγυήσεις ότι η Κίνα δεν θα εργαλειοποιήσει τον έλεγχο κρίσιμων πρώτων υλών
Η Κίνα, από την πλευρά της, επιδιώκει πλήρη άρση των δασμών (συμπεριλαμβανομένων των δασμών 20% που σχετίζονται με τη φαιντανύλη και αυτών της εποχής Τραμπ), χαλάρωση των επενδυτικών περιορισμών και μεγαλύτερη ελευθερία πρόσβασης σε αμερικανική τεχνολογία.
