Τέσσερις «βόμβες» απειλούν τον ΕΦΚΑ και τις συντάξεις των νυν και των μελλοντικών συνταξιούχων, προκαλώντας αβεβαιότητα και βαθιά ανησυχία.
Πρόκειται για το έλλειμμα πάνω από 1,3 δισ. ευρώ που παρουσίασε το 2020, το κόστος καταβολής των αναδρομικών για τους συνταξιούχους που θα δικαιώσουν το Συμβούλιο της Επικρατείας και το Ελεγκτικό Συνέδριο, που φτάνει τα 4 δισ. ευρώ, τις ήδη εκκρεμείς συντάξεις, με κόστος 2 δισ. ευρώ, αλλά και τις αθρόες νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης που θα υποβληθούν φέτος, με κόστος άνω του 1 δισ. ευρώ.
Η ανησυχία εντείνεται από τα «ψιλά γράμματα» της έκθεσης Πισσαρίδη, που μιλάει για παρεμβάσεις στο συνταξιοδοτικό, αλλά και από τα έγγραφα που κατέθεσε στο ΣτΕ η κυβέρνηση στα οποία κάνει λόγο, εμμέσως πλην σαφώς, για περιορισμένες αντοχές του ΕΦΚΑ. Ειδικότερα, στα κείμενα που υπέβαλε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, κατά την εκδίκαση της προσφυγής των συνταξιούχων, αναφέρει ότι «η απόφαση που θα εκδοθεί από το δικαστήριό σας θα έχει τεράστιες οικονομικές συνέπειες για τον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ και τη βιωσιμότητα του ισχύοντος κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος, με συνεπακόλουθες επιπτώσεις στις συντάξεις των νυν συνταξιούχων και ασφαλισμένων που διέπονται από το σύστημα αυτό».
Οι «βόμβες» των 8,5 δισ. ευρώ
Αναλυτικότερα οι «βόμβες» που απειλούν τον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ και κατ΄ επέκταση τις συντάξεις των ήδη και των μελλοντικών συνταξιούχων είναι οι ακόλουθες:
- Αναδρομικά: Οι διεκδικήσεις των συνταξιούχων για τα αναδρομικά των επικουρικών συντάξεων και των δώρων, εφόσον δικαιωθούν από το ΣτΕ και το Ελεγκτικό συνέδριο θα αποτελέσουν βαρύ πλήγμα για τον ΕΦΚΑ. Τα υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών και ο ΕΦΚΑ υπολογίζουν επισήμως, ότι τα διεκδικούμενα αναδρομικά φτάνουν έως τα 2,5 δισ. ευρώ για το κρίσιμο 11μηνο Ιούνιος 2015 - Μάιος 2016, τα οποία αναλύονται σε 723 εκατ. για τα αναδρομικά των επικουρικών και σε 1,875 δισ. ευρώ για τα δώρα, του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Στα ποσά αυτά αν προστεθούν και οι περαιτέρω διεκδικήσεις των δημοσίων υπαλλήλων για την περίοδο πριν από τον Ιούνιο του 2015 που υπολογίζονται σε 1,6 δισ. ευρώ, τότε το συνολικό ποσό που θα επιβαρύνει τον ΕΦΚΑ και τον κρατικό προϋπολογισμό, θα υπερβεί τα 4 δισ. ευρώ.
- Το έλλειμμα του ΕΦΚΑ: Μετά από τα πλεονάσματα που παρουσίασε ο ΕΦΚΑ, μέχρι και το 2019, από το 2020 παρουσιάζει έλλειμμα και οι προοπτικές δεν είναι ευοίωνες. Η υστέρηση των εισπράξεων του ΕΦΚΑ, λόγω της πανδημίας φτάνει στο 1,3 δισ. ευρώ, σε σχέση με το 2019. Τα έσοδα που εισπράχθηκαν το 2020 από τη μισθωτή απασχόληση του ιδιωτικού τομέα, μειώθηκαν σε 9,9 δισ. ευρώ έναντι 11,1 δισ. ευρώ το 2019 ή κατά 1,2 δισ. ευρώ. Επίσης κατά 100 εκατ. ευρώ είναι μειωμένες οι εισπράξεις από τις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών - αυτοαπασχολούμενων και αγροτών.
- Η έκρηξη των αιτήσεων συνταξιοδότησης: Φέτος αναμένεται έκρηξη των αιτήσεων συνταξιοδότησης, για να προλάβουν τα χειρότερα, όσοι έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις και ενόψει το παρεμβάσεων που αναμένονται, σε εφαρμογή των προτροπών της έκθεσης Πισσαρίδη. Οι νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης αναμένεται να κινηθούν μεταξύ των 150.000 και 200.000, με μέσο κόστος (υπολογιζόμενο για κύρια επικουρική και εφάπαξ) περίπου 1,2-1,4 δισ. ευρώ. Οι λόγοι που προκαλούν έκρηξη των αιτήσεων συνταξιοδότησης είναι η πιθανή κατάργηση στις 31-12-2021 όλων των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και ο κίνδυνος εγκλωβισμού χιλιάδων ασφαλισμένων στα γενικά όρια συνταξιοδότησης που, από το 2022. θα είναι η συνταξιοδότηση με 40 χρόνια ασφάλισης και 62ο έτος ή με 15 χρόνια ασφάλισης στο 67ο και άνω.
- Εκκρεμείς συντάξεις: Ο ΕΦΚΑ «χρωστάει» περισσότερες από 400.000 κύριες και επικουρικές συντάξεις, αφού δεν έχει διεκπεραιώσει τα σχετικά αιτήματα, επειδή δεν είχε τα κεφάλαια για την καταβολή τους. Ειδικότερα:
- Οι εκκρεμείς κύριες συντάξεις ανέρχονται σε 173.715, με ετήσιο κόστος ύψους 700 εκατ. ευρώ.
- Οι εκκρεμείς επικουρικές συντάξεις είναι 121.862 και το ετήσιο κόστος τους ανέρχεται σε 180 εκατ. ευρώ.
- Οι εκκρεμείς πληρωμές εφάπαξ ανέρχονται σε 60.000, το κόστος των οποίων ανέρχεται σε 700 εκατ. ευρώ.
- Οι εκκρεμείς συντάξεις σε παράλληλα ασφαλισμένους ανέρχονται σε 62.400, με ετήσιο κόστος περίπου 400 εκατ. ευρώ
Το ποσό των 2 δισ. ευρώ, θα πρέπει ο ΕΦΚΑ να το εξοικονομήσει το 2021, ενώ για τα επόμενα χρόνια το κόστος θα ανέρχεται σε 1,3 δισ. ευρώ ετησίως, αφαιρουμένης της δαπάνης για το εφάπαξ.
