«Μην αντιμιλάς». Μάλλον όλοι έχουμε ακούσει αυτή τη φράση, πιθανότατα ως παιδιά, όταν αρχίζαμε να ρωτάμε για τα πάντα, να αμφισβητούμε και να μη δεχόμαστε καμία απάντηση ή εντολή χωρίς κάποια σαφή εξήγηση ως προς το «γιατί». Όντως, το να έχεις να κάνεις με ένα παιδί που συνεχώς ρωτάει «γιατί;» μετά από οτιδήποτε κι αν πεις, μπορεί να γίνει ενοχλητικό όταν είσαι ένας πολυάσχολος και στρεσαρισμένος ενήλικας. Όμως δε θέλεις το παιδί σου στη ζωή του να συμφωνεί «τυφλά» και να υπακούει σε οτιδήποτε λέγεται, σωστά; Οπότε, πως αλλιώς θα το μάθει αυτό, εάν όχι μαζί σου;
Η αμφισβήτηση και η άρνηση είναι κάτι όχι απλώς απολύτως φυσικό, αλλά και θετικό για την εξέλιξη του παιδιού. Τις στιγμές εκείνες που το παιδί «δοκιμάζει», αμφισβητεί ή απωθεί την εξουσία σου, βάζει τα θεμέλια για να πάρει τον έλεγχο της ζωής του. Ουσιαστικά εξασκεί μία πολύτιμη ικανότητα. Όλοι θέλουν τα παιδιά τους να έχουν τις κοινωνικές δεξιότητες και το δυναμισμό που χρειάζονται απέναντι σε πιέσεις από συνομηλίκους τους, κινδύνους και όταν καλούνται να λάβουν δύσκολες αποφάσεις. Οπότε:
Εστίασε στο ΠΩΣ απωθεί
Δε χρειάζεται να εστιάζεις τόσο στο ότι το παιδί αμφισβητεί /αρνείται /απωθεί -αυτό θα το κάνει ούτως ή άλλως- αλλά κυρίως στο ΠΩΣ το κάνει και το πώς εσύ ανταποκρίνεσαι σε αυτό. Μαθαίνεις στο παιδί σου να σε αμφισβητεί με σεβασμό; Θέτεις πρότυπα για σωστή επικοινωνία; Πώς το μαθαίνεις να κατανοεί και να αναλαμβάνει την ευθύνη για τις πράξεις του;
Τελικά ποιος κάνει κουμάντο;
Το να αρχίζει το παιδί σου να σου λέει «όχι», μπορεί να σου ξυπνήσει ανασφάλειες σχετικά με την επάρκειά σου ως γονέα. Προφανώς αισθάνεσαι ότι πρέπει να διατηρήσεις ένα βαθμό εξουσίας, θέλεις να έχεις μία αίσθηση ότι ελέγχεις τα παιδιά σου και αισθάνεσαι μεγαλύτερη ασφάλεια όταν κάνουν ότι τους λες να κάνουν. Τελικά όμως, από κάποιο σημείο και μετά δε γίνεται να έχεις τον έλεγχο των παιδιών σου και αυτό είναι κάτι με το οποίο πρέπει να ζήσεις. Και όσο πιο γρήγορα το αποδεχθείς, τόσο το καλύτερο και γι’ αυτά και για εσένα. Το κάθε παιδί έρχεται στον κόσμο με ένα δικό του δρόμο.
Τι λέει πραγματικά το παιδί
Το μήνυμα είναι πάντα το ίδιο: Είναι ανεξάρτητα άτομα με τις μοναδικές τους σκέψεις, συναισθήματα και ιδέες. Έχουν το δικό τους «ταξίδι» ζωής, όπως κι εσύ. Το να εξελιχθούν σε υγιείς, ώριμους ενήλικες εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητά τους να αποφασίζουν για τον εαυτό τους και να διαπραγματεύονται αυτό που θέλουν.
Θυμήσου, μεγαλώνεις έναν μελλοντικό ενήλικο
Αφιέρωσε χρόνο και ενέργεια για να βρεις τους καλύτερους τρόπους αποτελεσματικής επικοινωνίας με το παιδί σου. Όταν μιλάει άσχημα ή σε κακό τόνο, συνήθως οι απλές απαντήσεις αποφέρουν καλύτερα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, αντί να πεις θυμωμένα «πως τολμάς να μου μιλάς έτσι;», δοκίμασε κάτι όπως «μήπως μπορείς να βρεις έναν διαφορετικό τρόπο να μου το πεις αυτό;». Κάτι ανάλογο μπορεί να γίνει και όταν του ζητάς να κάνει κάποια μικροδουλειά, παρέχοντάς του επιλογές όσο αφορά το πότε θα το κάνει, ρωτώντας εάν θέλει να του το υπενθυμίσεις κλπ.
Φυσικά, καλό είναι να θυμάσαι ότι το όλο θέμα είναι μία σύνθετη διαδικασία και θα πάρει κάποιο χρόνο. Όμως οι σωστά τοποθετημένες ερωτήσεις και απαντήσεις θα βοηθήσουν τη σχέση, υποστηρίζοντας τη διαδικασία ανεξαρτητοποίησης του παιδιού, δηλαδή το έργο που ουσιαστικά καλείται να επιτελέσει κάθε γονέας.
Α.Ν