Ιδιωτικοποιήσεις επιχειρήσεων στρατηγικού χαρακτήρα για την εθνική οικονομία «τρέχει» η κυβέρνηση κόντρα στους ανέμους της διεθνούς κρίσης του κορονοϊού, που όλα δείχνουν ότι θα επιδεινωθεί, καθώς το δεύτερο κύμα της πανδημίας ήδη φθάνει και στις χώρες της Ευρώπης, δημιουργώντας άμεσο κίνδυνο νέων σοβαρών περιοριστικών μέτρων, που θα βάθαιναν την ύφεση και θα προκαλούσαν νέους κραδασμούς στις αγορές.
Καθώς η κυβέρνηση επισπεύδει πολύ σημαντικές ιδιωτικοποιήσεις, όπως αυτές του ενεργειακού τομέα, της ΛΑΡΚΟ, περιφερειακών λιμανιών και των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, αναλυτές και επιχειρηματικοί παράγοντες εκφράζουν φόβους ότι εάν ολοκληρωθούν τελικά αυτοί οι σχεδιασμοί υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες και το δυσμενές κλίμα, οι επιχειρήσεις και τα αποκρατικοποιούμενα περιουσιακά στοιχεία θα πωληθούν με πολύ χαμηλά τιμήματα, που δεν θα αντανακλούν την πραγματική αξία τους
Ο φόβος των κερδοσκοπικών κεφαλαίων
Σε αυτό το κλίμα, μάλιστα, έκδηλη είναι η ανησυχία ότι, αντί για σοβαρούς επενδυτές με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, οι ελληνικές ιδιωτικοποιήσεις θα προσελκύσουν κερδοσκοπικά κεφάλαια, που θα επιχειρήσουν να «χτυπήσουν» στρατηγικά assets σε πολύ χαμηλές τιμές, όχι για να επενδύσουν στην ανάπτυξή τους, αλλά για να τα μεταπωλήσουν σε υψηλότερη τιμή όταν θα έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες στην παγκόσμια οικονομία.
Ενδεικτικό της σοβαρότητας που έχουν πλέον αυτές οι ανησυχίες, είναι το γεγονός ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προώθησε στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση, με την οποία απαγορεύεται στον αγοραστή της ΔΕΠΑ Υποδομών, ένα από τα σημαντικότερα «φιλέτα» προς πώληση που αναμένεται να φέρει στα κρατικά ταμεία τουλάχιστον 700 εκατ. ευρώ, να πουλήσει μετοχές της την πρώτη πενταετία μετά την εξαγορά.
Η κυβέρνηση φοβήθηκε ότι το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων θα εξελισσόταν σε ένα φιάσκο χωρίς προηγούμενο, που θα αναιρούσε εντελώς τις θέσεις της περί οικονομικής ανάπτυξης μέσω των ιδιωτικοποιήσεων, στην περίπτωση που ένας επενδυτής με κερδοσκοπική δραστηριότητα (π.χ. ένα private equity fund) εκμεταλλευόταν μια έλλειψη ενδιαφέροντος από σοβαρούς «παίκτες» της ενέργειας, για να αποκτήσει τον έλεγχο της ΔΕΠΑ Υποδομών, η οποία διαχειρίζεται το δίκτυο φυσικού αερίου της χώρας, και να την πωλήσει αργότερα σε άλλο επενδυτή, εξασφαλίζοντας μια εύκολη απόδοση.
Επιτάχυνση διαδικασιών
Πάντως, με την τροπολογία για τις ιδιωτικοποιήσεις, που εγκρίθηκε από τη Βουλή παρά τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, επιταχύνονται οι διαδικασίες για τρεις σημαντικές ιδιωτικοποιήσεις: του ΔΕΔΔΗΕ που διαχειρίζεται το ηλεκτρικό δίκτυο χαμηλής και μεσαίας τάσης, της προβληματικής βιομηχανίας νικελίου ΛΑΡΚΟ και της ΔΕΠΑ Υποδομών.
Σχετικά με την ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ, η κυβέρνηση έλυσε ένα βασικό πρόβλημα που θα είχαν οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές, όταν θα έλθει η ώρα της υποβολής των οικονομικών προσφορών, καθώς υπήρχε αβεβαιότητα για τα έσοδα του ΔΕΔΔΗΕ από τη διαχείριση του δικτύου.
Η τροπολογία προβλέπει την έκδοση απόφασης της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για την έγκριση της νέας μεθοδολογίας υπολογισμού του Απαιτούμενου Εσόδου του ελληνικού Δημοσίου από τη Διανομή Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΗΕ) ως τις 31.10.2020. Έτσι, θα υπάρχει βεβαιότητα για τα μελλοντικά έσοδα της εταιρείας, ώστε να κάνουν τους υπολογισμούς τους οι ενδιαφερόμενοι, χωρίς να είναι σαφές ακόμη αν αυτό θα σημάνει επιβαρύνσεις των τελικών καταναλωτών.
H ρύθμιση για τη ΛΑΡΚΟ
Σε ό,τι αφορά τη ΛΑΡΚΟ, η νέα ρύθμιση δίνει τη δυνατότητα στο Δημόσιο και στο ΤΑΙΠΕΔ να συγχρονίσουν καλύτερα τους δύο διαφορετικούς διαγωνισμούς για τα assets της εταιρείας, δηλαδή το εργοστάσιο και τα μεταλλεία, επιτρέποντας στο ΤΑΙΠΕΔ να «τρέξει» και το διαγωνισμό για το εργοστάσιο, το οποίο θα πωληθεί από το Δημόσιο. Το βασικό πρόβλημα, βέβαια, σε αυτή τη διαδικασία θα είναι η παντελής έλλειψη ενδιαφέροντος από σοβαρούς επενδυτές της διεθνούς βιομηχανίας νικελίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, φέρεται να εκδηλώνει ενδιαφέρον η κυπριακή εταιρεία που διαχειριζόταν τα - εξαντλημένα πλέον - κοιτάσματα χαλκού της Κύπρου. Τοεγχείρημα της θα υποστηριχθεί οικονομικά, με εμφανή ή αφανή τρόπο, από τον αμφιλεγόμενο Ισραηλινό δισεκατομμυριούχο Μπένι Στάινμετς, ιδιοκτήτη και της βιομηχανίας νικελίου της Βόρειας Μακεδονίας.
Στην άλλη σημαντική ενεργειακή ιδιωτικοποίηση, της αποθήκης φυσικού αερίου στην Καβάλα, στο χώρο του εξαντλημένου κοιτάσματος φυσικού αερίου, παρατηρούνται καθυστερήσεις, καθώς αναδιατάσσονται οι συμμαχίες των εταιρειών που θα διεκδικήσουν αυτό το σημαντικό για την ενεργειακή ασφάλεια asset. Τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει ενισχυθεί η θέση του ΔΕΣΦΑ, που ελέγχεται από ευρωπαϊκές εταιρείες, καθώς στην κοινοπραξία του μεταπήδησε η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η οποία βρισκόταν ως τώρα στην κοινοπραξία της Energean.
Το λιμάνι Αλεξανδρούπολης
Παράλληλα με τις μεγάλες ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις, «τρέχουν» οι διαδικασίες πώλησης σημαντικών περιφερειακών λιμανιών, με κυριότερο αυτό της Αλεξανδρούπολης, που έχει στρατηγική σημασία, σε αμυντικό και ενεργειακό επίπεδο, για την Ουάσιγκτον. Όλα δείχνουν ότι επικρατέστερος υποψήφιος είναι η κοινοπραξία της αμερικανικής Black Summit με ευρωπαϊκό φορέα διαχείρισης λιμένων, ενώ ανταγωνισμό θα έχει από κοινοπραξία που συγκροτεί ο όμιλος Κοπελούζου.
Κοινός παρονομαστής σε όλες αυτές τις προωθούμενες συναλλαγές είναι το ερώτημα: θα καταφέρει η κυβέρνηση, εν μέσω παγκόσμιας κρίσης, να αποσπάσει ικανοποιητικά τιμήματα από σοβαρούς επενδυτές, ή θα δικαιωθούν όσοι εκτιμούν ότι θα ήταν προτιμότερο να «παγώσει» το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο στην παγκόσμια οικονομία;
