Απότομο... φρενάρισμα στις επιδοτήσεις για το ρεύμα αποφάσισε η κυβέρνηση, διαπιστώνοντας ότι προκαλούν δυσβάστακτη επιβάρυνση στον προϋπολογισμό, η οποία μάλιστα ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει προκαλέσει δυσφορία στις Βρυξέλλες. Από τον επόμενο μήνα, όπως ανέφεραν σήμερα πηγές του οικονομικού επιτελείου, η επιδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό για τους λογαριασμούς των καταναλωτών θα περικοπεί ακόμη και στο ένα τέταρτο του πρωτοφανούς ποσού που έχει διατεθεί για τον Σεπτέμβριο.
Οι ανακοινώσεις για την κατάργηση της οριζόντιας επιδότησης στους λογαριασμούς θα γίνουν την επόμενη εβδομάδα από το υπουργείο Ενέργειας, πιθανότατα την Τρίτη, αλλά από σήμερα στέλεχος του οικονομικού επιτελείου αναφέρθηκε στη δημοσιονομική παράμετρο του θέματος. Τόνισε ότι τον Σεπτέμβριο χορηγήθηκαν από τον προϋπολογισμό περίπου 800 εκατ. ευρώ για να επιδοτηθούν οι λογαριασμοί και να καλυφθούν κατά 94% οι ανατιμήσεις, σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021, αλλά τον Οκτώβριο το ποσό αυτό θα μειωθεί στο ένα τρίτο ή ακόμη και στο ένα τέταρτο, δηλαδή σε 200 - 300 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι οι ανατιμήσεις στο ρεύμα καλύπτονται στην Ελλάδα κατά το μεγαλύτερο μέρος από την παρακράτηση στην πηγή των υπερκερδών των παραγωγών ενέργειας. Επιπρόσθετα, ο κρατικός προϋπολογισμός προσφέρει τις δικές του επιδοτήσεις. Από τον Αύγουστο, οπότε και εφαρμόζεται το νέο σύστημα, η κυβέρνηση είχε επιλέξει να καλύπτει σχεδόν πλήρως τις ανατιμήσεις. Είναι ενδεικτικό ότι τον Σεπτέμβριο από τα υπερκέρδη των εταιρειών συγκεντρώθηκαν 1,1 δισ. ευρώ και από τον προϋπολογισμό 800 εκατ. ευρώ, με τελικό αποτέλεσμα οι λογαριασμοί των καταναλωτών να «απαλλαγούν» από ανατιμήσεις σε ποσοστό 94%.
Αυτή η γενναιόδωρη πολιτική, όμως, που κατά πολλούς ήταν συνδεδεμένη και με τους (ακυρωμένους) σχεδιασμούς για εκλογές το φθινόπωρο, φθάνει τώρα στο τέλος της και πλέον καταργούνται οι οριζόντιες επιδοτήσεις. Το σύνθημα για... λιτότητα στην επιδότηση του ρεύματος έδωσε με πολύ σαφή τρόπο πριν λίγες ημέρες ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, τονίζοντας ότι:
- «Από τα 2,9 δισ. ευρώ του συμπληρωματικού προϋπολογισμού, που καταθέτουμε σήμερα, ένα πολύ μεγάλο ποσό, περίπου 1,7 δισ. ευρώ θα πάει -δυστυχώς αυτή είναι η πρόβλεψη- για ηλεκτρικό ρεύμα για το 2022. Αυτό, δείχνει και το βάρος, που σηκώνει η εθνική οικονομία από τις εξωφρενικές τιμές του φυσικού αερίου, αλλά και το βάρος που σηκώνει ο προϋπολογισμός για να προστατεύσει την κοινωνία, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, προπαντός τις μικρές, από αυτήν την εξωγενή εξέλιξη, που αποτελεί και την κινητήριο δύναμη του πληθωρισμού που βιώνουμε».
Όπως θα ανακοινωθεί την επόμενη εβδομάδα με λεπτομέρειες, η κυβέρνηση θα εφαρμόσει ένα σχέδιο επιδότησης που ήδη εφαρμόζουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες: «όσο περισσότερο καταναλώνεις, τόσο λιγότερο σε επιδοτούμε». Με το νέο μοντέλο, το κράτος θα προστατεύει πλήρως μόνο όσους έχουν κατανάλωση χαμηλότερη από το κλιμάκιό τους, ενώ για τις καταναλώσεις πάνω από αυτό οι επιδοτήσεις θα μειώνονται, για να μηδενίζονται όταν θα πρόκειται για πολύ μεγάλες καταναλώσεις.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με στοιχεία της ΡΑΕ ο εθνικός μέσος όρος κατανάλωσης ανά λογαριασμό στην κατηγορία της χαμηλής τάσης ήταν 229 κιλοβατώρες τον μήνα. Μέχρι το ποσό αυτό, το κράτος θα καλύπτει τις ανατιμήσεις που έχουν γίνει, ενώ στα επόμενα κλιμάκια θα εφαρμόζεται όλο και χαμηλότερο ποσοστό κάλυψης των ανατιμήσεων, μέχρι που αυτές θα μηδενίζονται για τις πολύ μεγάλες καταναλώσεις.
Παράλληλα, η κυβέρνηση θέλει να καθιερώσει ένα «μπόνους» εξοικονόμησης, για όσους θα μειώνουν την κατανάλωσή τους περισσότερο από 15% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Πρόκειται για μια αρκετά δύσκολη άσκηση, από τεχνική άποψη, την οποία θα πρέπει να φέρει σε πέρας ο ΔΕΔΔΗΕ. Πάντως, αμφισβητείται πόσο δίκαιη είναι αυτή η μορφή επιδότησης, καθώς κερδισμένοι θα είναι πιο εύκολο να βγουν όσοι έκαναν τις μεγαλύτερες ενεργειακές σπατάλες πέρυσι και εύκολα θα μπορέσουν να μειώσουν την κατανάλωσή τους κατά 15%, ενώ όσοι ήταν πιο φειδωλοί δύσκολα θα φθάσουν σε επιπλέον μείωση της κατανάλωσης.
Σε κάθε περίπτωση, με το νέο σύστημα οι επιδοτήσεις θα μειωθούν σημαντικά. Υπολογίζεται από παράγοντες της αγοράς, ότι το ποσοστό κάλυψης των ανατιμήσεων θα πέσει στο επίπεδο του 60%, κάτι που σημαίνει ότι θα φθάσουν στους καταναλωτές σε μεγαλύτερο βαθμό οι «τρελές» αυξήσεις που γίνονται στην αγορά της χονδρικής.
