Την ελληνική αγορά «σκανάρουν» μεγάλες ξένες τράπεζες για να χαράξουν νέα στρατηγική, όσον αφορά την παρουσία τους στην Ελλάδα, ύστερα από μια μακρά περίοδο περιθωριοποίησης της χώρας και εξόδου μεγάλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από την αγορά, η οποία αναμένεται να λήξει σύντομα, με την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος («Διαχρονική εξέλιξη της διάρθρωσης του τραπεζικού κλάδου στην Ελλάδα»), «μετά τη συρρίκνωση δραστηριοτήτων ξένων τραπεζών στην Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια, αναμένεται αναθέρμανση του ενδιαφέροντος, καθώς επίκεται η ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας, ως αποτέλεσμα της διαρκούς βελτίωσης της ελληνικής οικονομίας το τελευταίο διάστημα. Χαρακτηριστικό είναι άλλωστε το παράδειγμα της πρόσφατης εισόδου της J.P. Morgan στην ελληνική αγορά, με απόκτηση ειδικής συμμετοχής στον όμιλο της Viva Wallet».
Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα αποτελέσει τον καταλύτη για την επανεξέταση της στρατηγικής των ξένων τραπεζών.Πολλές έχουν αρχίσει να ενισχύουν τα γραφεία τους στην Αθήνα για να διαχειρισθούν την άμεση και βέβαια αναζωπύρωση των δραστηριοτήτων στην αγορά κρατικών τίτλων.
Δουλειές με ομόλογα
Όσο η Ελλάδα είχε επενδυτική βαθμίδα, οι συναλλαγές στα ομόλογα ήταν μεγάλες. Την τελευταία δεκαετία είχαν υποχωρήσει σε επίπεδα που τις έκαναν ανάξιες λόγου για τις ξένες τράπεζες, οι οποίες έμειναν στην Ελλάδα κυρίως για τη συμμετοχή τους στην πρωτογενή αγορά, δηλαδή σε νέες, κοινοπρακτικές εκδόσεις τίτλων.
Βέβαιο θεωρείται από τα εγχώρια τραπεζικά στελέχη ότι οι ξένες τράπεζες δεν θα θελήσουν να αποκτήσουν παρουσία στην Ελλάδα με πλήρη δίκτυα, ανταγωνιστικά σε αυτά των συστημικών τραπεζών.
Αυτό το μοντέλο, μέσω εξαγορών ελληνικών τραπεζών ή αυτοτελούς παρουσίας είχαν ακολουθήσει στο παρελθόν μεγάλοι όμιλοι, από τις κορυφαίες γαλλικές τράπεζες ως τη Citibank. Ομως αναδιπλώθηκαν στη δεκαετία της μεγάλης κρίσης. Αυτό το μοντέλο έχει υψηλό κόστος και αβέβαια αποτελέσματα, γι' αυτό και θεωρείται ότι έχει μικρές πιθανότητες να ακολουθηθεί εκ νέου.
Investment banking και χρηματοδοτήσεις
Από την άλλη, με ικανοποιητικά αποτελέσματα θα μπορούσε να λειτουργήσει ένα μοντέλο περιορισμένης παρουσίας με καταστήματα στην Ελλάδα, που θα εστίαζε στην επενδυτική τραπεζική και στη διαχείριση περιουσίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτή θα είναι η συνταγή που θα ακολουθήσουν στην Ελλάδα ισχυρές τράπεζες από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Το μεγάλο ερώτημα, που απασχολεί έντονα τις συστημικές τράπεζες, καθώς θα μπορούσε να τις φέρει απέναντι σε ισχυρούς ανταγωνιστές και να μειώσει τα δικά τους περιθώρια κέρδους, είναι αν θα θελήσουν οι ξένες τράπεζες να αξιοποιήσουν τη μεγάλη κεφαλαιακή επάρκεια και ρευστότητά τους για να πάρουν μερίδιο από μεγάλες χρηματοδοτήσεις σε επιχειρήσεις και σε έργα υποδομών που θα εξελιχθούν τα επόμενα χρόνια.
Οι οικονομικός σύμβουλος του απελθόντος πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης, έχει τονίσει ότι θα υπάρξει δραστηριοποίηση ξένων τραπεζών στην Ελλάδα που θα λειτουργήσουν ανταγωνιστικά έναντι των ελληνικών στον τομέα της χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας. Μιλώντας πέρυσι στο συνέδριο "Banking Summit" είχε τονίσει ότι, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες, έτσι και στην Ελλάδα, τα επόμενα χρόνια θα δούμε νέους παίκτες στην εγχώρια αγορά.
Είχε σημειώσει, μάλιστα, ότι θα εκπλαγούμε από το εύρος και την ποικιλία των χρηματοδοτικών προϊόντων που θα είναι διαθέσιμα για τις επιχειρήσεις, υπογραμμίζοντας ότι ο ανταγωνισμός για τις ελληνικές τράπεζες θα οξυνθεί και πως είναι στο χέρι τους να ενισχύσουν τις χρηματοδοτικές ροές τους προς την αγορά.
Το πείραμα και οι επόμενες κινήσεις
Τα στελέχη της τραπεζικής αγοράς τονίζουν, πάντως, ότι ιδιαίτερη σημασία για τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τα διεθνή τραπεζικά στελέχη τις προοπτικές της ελληνικής αγοράς και για τη διάθεσή τους να επενδύσουν θα έχει η εξέλιξη του μεγάλου πειράματος που κάνει η JP Morgan με τη συμμετοχή που απέκτησε στη Viva Wallet, όχι μόνο για να αξιοποιήσει την τεχνογνωσία της στις ηλεκτρονικές πληρωμές σε διεθνές επίπεδο, αλλά και για τη χρησιμοποιήσει ως όχημα εισόδου και σε τραπεζικές εργασίες στην Ελλάδα.
Το αμέσως επόμενο διάστημα, η JP Morgan αναμένεται να αποκτήσει εκπροσώπηση στη διοίκηση της Viva και θα φανεί πιο καθαρά ποια κατεύθυνση θέλει να δώσει στην επενδυτική της πρωτοβουλία. Αν θελήσει να χρησιμοποιήσει την τραπεζική άδεια που ήδη κατέχει η Viva για ένα άνοιγμα σε χρηματοδοτήσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων, τονίζουν τραπεζικά στελέχη, η κορυφαία τράπεζα στις ΗΠΑ και στην παγκόσμια αγορά θα έχει δώσει ένα πολύ ισχυρό «σήμα» στον κλάδο ότι η ελληνική τραπεζική αγορά μπορεί και πάλι να αξίζει για δραστηριοποίηση μεγάλων ομίλων.
