Το καλοκαίρι του 2015ο Μάρτιν Σουλτς ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχε ενεργό ρόλο σε όλες τις κρίσιμες διαπραγματεύσεις για την Ελλάδα. Δείχνει να θυμάται σε όλες τους τις λεπτομέρειες τα γεγονότα εκείνων των εβδομάδων και μηνών. Έχει βγάλει τα συμπεράσματά του και συνεχίζει να παρακολουθεί - όπως δείχνουν τα λόγια του - τα όσα συμβαίνουν και σήμερα στη χώρα μας.
«Αυτά που έγιναν όλα αυτά τα χρόνια κλόνισαν την εμπιστοσύνη των ανθρώπων σε θεμελιώδεις αξίες. Είναι καλό που υπάρχει μια σχετική οικονομική ανάκαμψη και όπως συχνά συμβαίνει στην πολιτική ο Κυριάκος Μητσοτάκης δρέπει τους καρπούς της σποράς του Αλέξη Τσίπρα, η οποία φυσικά ήταν συνδεδεμένη με πολύ μεγάλες θυσίες».
Όταν η οικονομία «πάει καλά»
Ο Γερμανός Σοσιαλδημοκράτης πολιτικός θεωρεί ότι έχει έρθει η ώρα για μέτρα ανακούφισης των εργαζόμενων και συνταξιούχων στην Ελλάδα. «Η Ελλάδα αποτελεί ένα κλασσικό παράδειγμα για το πώς κατανοείται η οικονομική ανάκαμψη. Τα οικονομικά στοιχεία βελτιώνονται. Διαβάζουμε στον διεθνή Τύπο ότι η Ελλάδα τα πάει καλύτερα. Το ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι εάν τα πηγαίνουν καλύτερα και οι Έλληνες. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού υποχρεώθηκε σε μαζικές περικοπές μισθών και συντάξεων. Για αυτούς τα πράγματα δεν πάνε καλύτερα. Αντιθέτως. Με την εξέλιξη του πληθωρισμού τα τελευταία χρόνια βιώνουν μια επιδείνωση της κατάστασής τους και της ζωής τους. Θα ήταν καλό για την Ελλάδα να σκεφτεί λίγο περισσότερο την δικαιοσύνη μιας αναδιανομής του πλούτου».
Ο Σουλτς επιβεβαιώνει ότι η χώρα βρέθηκε πολύ κοντά στην αποπομπή της από την Ευρωζώνη. «Υπήρχαν αρκετοί που έλεγαν πολύ σοβαρά και αποφασιστικά ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αποκλειστεί από την Ευρωζώνη. Ανάμεσά τους και ο τότε υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τον οποίον σταμάτησε τελικά η Άνγκελα Μέρκελ. Αυτό αποφεύχθηκε χάρη και στην πίεση των Σοσιαλδημοκρατών που ήταν στην κυβέρνηση, αλλά και λόγω της πίεσης της Γαλλίας και του Φρανσουά Ολάντ που ήταν κάθετα αντίθετος».
Και ο ίδιος ο Σουλτς ήταν αντίθετος με μια αποπομπή. «Κυρίως θεωρούσα απαράδεκτο ότι μιλούσαμε για την Ελλάδα, αλλά όχι με την Ελλάδα. Θυμάμαι πολύ καλά ότι όταν η κυβέρνηση Σαμαρά παρέδωσε στην κυβέρνηση Τσίπρα, υπήρξαν φωνές στην ΕΕ που έλεγαν ‘'δεν θα μιλήσουμε με αυτούς’'. Υπήρξε βεβαίως ο κύριος Βαρουφάκης που με την στάση του λειτούργησε αντιπαραγωγικά. Αυτή ήταν η δική μου θέση. Για αυτό και ήμουν από τους πρώτους που πέταξα στην Αθήνα για να συνομιλήσω με τον Αλέξη Τσίπρα».
Σωτηρία της Ευρωζώνης
Ο ίδιος είχε μια πολύ καλή εικόνα για τα προβλήματα στην Ελλάδα και αυτό που παραδέχεται, είναι ότι για την κρίση δεν πλήρωσαν τελικά απαραιτήτως αυτοί που την προκάλεσαν. Το ζητούμενο όμως τη δεδομένη στιγμή ήταν να διασφαλιστεί η ακεραιότητα και η ενότητα της Ευρωζώνης.
«Υπήρχαν φυσικά πολλά ελλείματα στην Ελλάδα. Η φορολογική ηθική ήταν ανύπαρκτη. Έβλεπα πάμπλουτους Έλληνες να αγοράζουν τα πιο ακριβά διαμερίσματα στο Βερολίνο σε μια εποχή που η χώρα είχε γονατίσει. Εγώ ήμουν ενάντιος εξαιτίας και οικονομικών λόγων. Ένας αποκλεισμός της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα έστελνε στην παγκόσμια κοινή γνώμη το μήνυμα ότι η Ευρωζώνη μπορεί να διασπαστεί. Ποια θα ήταν η επόμενη χώρα; Η Ιταλία είχε και έχει ακόμα ένα δημόσιο χρέος πάνω από 100% του ΑΕΠ. Αν ξεκινούσε η κερδοσκοπία σε βάρος της Ιταλίας θα κατέληγε σε μεγάλη καταστροφή. Έπρεπε να διαφυλάξουμε τη νομισματική ένωση. Και για να είμαστε ειλικρινείς, το κόστος που προκάλεσε η Ελλάδα για συνολικά τον χώρο της Ευρωζώνης ήταν ελάχιστο».
Ο Σουλτς ήταν από τότε υποστηρικτής της ιδέας των ευρωομολόγων και νιώθει δικαιωμένος που αυτή η λογική κέρδισε έδαφος, έστω και με άλλο χαρακτηρισμό τόσο μετά την πανδημία όσο και τώρα με το πρόγραμμα δανεισμού για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας. Υπογραμμίζει ακόμα τον ρόλο του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος επίσης τάχθηκε με όλες του τις δυνάμεις υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη.
Τι τρέφει την Ακροδεξιά
Οι συσχετισμοί στην Ευρώπη έχουν αλλάξει σημαντικά τα τελευταία δέκα χρόνια με την ακροδεξιά να είναι πολύ πιο ισχυρή. Τι κατάληξη θα είχε μια αντίστοιχη κρίση στο σημερινό πολιτικό περιβάλλον; «Νομίζω ότι η άνοδος της ακροδεξιάς έχει να κάνει και με τις κρίσεις. Γιατί στην Ελλάδα, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, συνολικά μέσα στην χρηματοπιστωτική κρίση προέκυψε μια υποχώρηση της αλληλεγγύης που συνοδεύτηκε και από την σχετική ρητορική. ‘'Τι δουλειά έχουμε εμείς με τους Έλληνες; Γιατί να απειλείται η σύνταξή μου εξαιτίας της κρίσης στην Ελλάδα;''».
Ούτε ένα ευρώ επιβάρυνση για τον μέσο Γερμανό
Αυτό δε συνέβη μόνο στη Γερμανία, αλλά και στη Γαλλία και αλλού. Ξαφνικά βρέθηκαν στα πάνω τους αυτοί που αμφισβητούσαν την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση και ζητούσαν να υπάρξει πάλι επιστροφή στο εθνικό κράτος. Αλλά όπως επισημαίνει ο πρώην πρόεδρος της Ευρωβουλής «κανένας Γερμανός φορολογούμενος δεν χρειάστηκε να δώσει ένα ευρώ για την Ελλάδα. Δώσαμε εγγυήσεις. Και οι πόροι από τα προγράμματα που κατευθύνθηκαν προς την Ελλάδα, πήγαν σε επενδύσεις από τις οποίες επωφελήθηκαν και γερμανικές επιχειρήσεις. Τελικά καταφέραμε να σταθεροποιήσουμε την ευρωζώνη και την οικονομία της Ελλάδας, χωρίς να χρειαστεί να επιβαρυνθεί στο ελάχιστο κανένας Γερμανός φορολογούμενος. Αλλά δυστυχώς δημιουργήθηκαν άλλες εντυπώσεις, που έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης από την ακροδεξιά».
Ακολούθησαν και άλλες κρίσεις. Η πανδημία και ο πόλεμος, και κάθε φορά που διαφαινόταν ένα συναίσθημα ανακούφισης προέκυπτε κάτι καινούριο. Ο φόβος των πολιτών μεγάλωνε και αυτό εκμεταλλεύτηκαν οι ακροδεξιοί λαϊκιστές. Το «πλεονέκτημα των ακραίων λαϊκιστών είναι ότι με τις θεωρίες συνωμοσίας που διαδίδουν μπορούν και προσφέρουν απλοϊκές λύσεις σε ζητήματα και διαδικασίες που είναι εξαιρετικά περίπλοκα και προκαλούν φόβους στοχεύοντας πάντα το συναίσθημα. Έχουν για όλα μια εξήγηση, αλλά ποτέ μια λύση».
Το μέλλον της σοσιαλδημοκρατίας
Ο πολιτικός που το 2017 ήταν υποψήφιος καγκελάριος του SPD παραδέχεται ότι η κατάσταση για το κόμμα του δεν είναι τόσο ρόδινη. Θεωρεί όμως σωστή την αλλαγή γενεών που συντελείται σήμερα στη σοσιαλδημοκρατία υπό τον πρόεδρο του κόμματος Λαρς Κλινγκμπάιλ. Ο ίδιος ο Σουλτς είναι σήμερα πρόεδρος του Ιδρύματος Φρίντριχ Έμπερτ, έχει αποσυρθεί από την «καθημερινή πολιτική» και βλέπει αυτή τη νέα ομάδα με την πλειοψηφία των γυναικών σε υπουργικές θέσεις ως το μέλλον του SPD.
Θυμίζει επίσης ότι οι σοσιαλδημοκράτες κυβερνούν σε χώρες όπως η Σουηδία, η Δανία, η Ισπανία και η Βρετανία, ενώ συμμετέχουν σε συνασπισμούς στην Γερμανία, στην Αυστρία ή στην Πολωνία απέναντι σε ισχυρά ακροδεξιά κόμματα της αντιπολίτευσης. Κατά τη γνώμη του, οι οφείλουν να δείχνουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση επειδή λόγω DNA, είναι η πολιτική δύναμη των εναλλακτικών λύσεων και όχι των αντιθέσεων και του «άσπρου μαύρου». Αυτή η συγκρουσιακή λογική οδηγεί τις χώρες στην καταστροφή, όπως επισημαίνει.
Πηγή DW
