Ένα στοίχημα στρατηγικής σημασίας για τη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας τους έχουν βάλει οι διοικήσεις των τραπεζών: να περάσουν όσο πιο αργά και όσο λιγότερο γίνεται στους καταθέτες τα αυξημένα επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Σύμφωνα με πληροφορίες, περίπου επτά μήνες μετά την έναρξη της αύξησης επιτοκίων από την ΕΚΤ, στις 27 Ιουλίου 2022, μόνο το ένα πέμπτο από τις αυξήσεις αυτές έχουν περάσει στις ελληνικές προθεσμιακές καταθέσεις.
Η στρατηγική των τραπεζιτών, που θυμίζει... μαρτύριο της σταγόνας, είναι να κρατούν στο μέγιστο επίπεδο με το πέρασμα του χρόνου το καθαρό περιθώριο επιτοκίου, δηλαδή τη διαφορά ανάμεσα στα επιτόκια δανείων και στα επιτόκια καταθέσεων. Στα επιτόκια δανείων, οι αυξήσεις γίνονται ταχύτερα ή και αυτόματα (όταν πρόκειται για δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, όπως τα περισσότερα στεγαστικά). Αντίθετα, οι ρυθμοί μεταφοράς των αυξήσεων των επιτοκίων της ΕΚΤ στις προθεσμιακές καταθέσεις επιδιώκεται να είναι όσο πιο αργοί γίνεται, ώστε να μεγιστοποιείται το περιθώριο επιτοκίου.
Έτσι, σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών -και ενώ έχει μεσολαβήσει, τον Φεβρουάριο, η παρουσίαση νέων καταθετικών προϊόντων προθεσμίας από τις τράπεζες με βελτιωμένες αποδόσεις- το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων προθεσμίας έχει ανεβεί περίπου στο 0,60%, από 0,10% στην έναρξη του κύκλου αυξήσεων, δηλαδή κατά μισή ποσοστιαία μονάδα. Από τον περασμένο Ιούλιο, όμως, η σωρευτική αύξηση του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ (το επιτόκιο που πληρώνει η κεντρική τράπεζα στις εμπορικές για τις καταθέσεις τους) έχει εκτιναχθεί κατά 2,50%, από το αρνητικό -0,50% στο 2,00%.
Δύο εργαλεία χρησιμοποιούν οι τράπεζες για να επιβραδύνουν το πέρασμα των αυξημένων ευρωπαϊκών επιτοκίων στους Έλληνες καταθέτες:
- Όλα τα νέα προϊόντα με υψηλότερη απόδοση που έχουν παρουσιάσει έχουν δομηθεί με τη λογική του "step up", δηλαδή της σταδιακής αύξησης του επιτοκίου. Ο καταθέτης αρχίζει να αμείβεται με μια σχετικά χαμηλή απόδοση, η οποία κάθε τρίμηνο αυξάνεται και μόνο στο τέλος της περιόδου «κλεισίματος» των χρημάτων φθάνει να πληρώνει η τράπεζα το υψηλότερο επιτόκιο που έχει χρησιμοποιήσει σαν «κράχτη» του καταθετικού προϊόντος.
- Για να εκτονώσουν την πίεση από πελάτες που μπορεί να ζητούν καλύτερες αποδόσεις από τα νέα προϊόντα καταθέσεων, οι τράπεζες έχουν δημιουργήσει μια δεύτερη «γραμμή άμυνας», με τα νέα αμοιβαία κεφάλαια ομολογιών τακτής λήξης (επενδύουν σε ομόλογα υψηλής ποιότητας για συγκεκριμένη χρονική περίοδο). Αυτά τα προϊόντα συνοδεύονται από υποσχέσεις για «ετήσιο μέρισμα» που συνήθως ξεπερνά το 3%, με τη διευκρίνιση, πάντως, ότι δεν πρόκειται για μια εγγυημένη απόδοση, άρα ο αποταμιευτής αναλαμβάνει κάποιο ρίσκο. Το θετικό, στην περίπτωση αυτή, για την τράπεζα είναι ότι μπορεί να κρατήσει ένα πελάτη, χωρίς να δεσμευθεί να πληρώσει η ίδια τόκους, όπως θα συνέβαινε με μια κατάθεση, ενώ αυτά τα νέα προϊόντα συνοδεύονται και από αρκετά υψηλές (αν όχι υπερβολικά υψηλές...) προμήθειες διαχείρισης του αμοιβαίου κεφαλαίου.
Αυτό το παιχνίδι καθυστερήσεων και αποφυγής της μεταφοράς των υψηλών επιτοκίων στους καταθέτες φαίνεται ότι θα έχει μεγάλη διάρκεια, καθώς η αντιμετώπιση του πληθωρισμού από την ΕΚΤ αποδεικνύεται μια πολύ δύσκολη προσπάθεια και οι αναλυτές συμφωνούν ότι θα χρειασθεί να αυξήσει τα επιτόκιά της πάνω από τις αρχικές εκτιμήσεις. Γίνεται πλέον λόγος για ένα καταληκτικό επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων ακόμη και στο 3,75%, όταν θα έχει κλείσει αυτός ο κύκλος αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής. Όσο πιο αργά περάσουν οι τράπεζες στους καταθέτες αυτές τις αυξήσεις, τόσο πιο κερδισμένες θα είναι...
Τα νέα προϊόντα προθεσμιακών καταθέσεων των μεγάλων τραπεζών
Τράπεζα Πειραιώς
Η προθεσμιακή κατάθεση «Στα Μέτρα Σου» δίνει σταθερό επιτόκιο έως και 2,00% στο 12μηνο, για όλη τη διάρκεια, αναλόγως του ύψους της προθεσμιακής κατάθεσης.
Η κλιμακούμενη προθεσμιακή κατάθεση «Αυξάνω» δίνει επιτόκιο έως και 2,75%, αναλόγως του ποσού κατάθεσης, για 12μηνη προθεσμιακή κατάθεση, με ανά τρίμηνο κλιμακούμενο επιτόκιο. Για παράδειγμα, εάν βάσει το ποσού κατάθεσης το καταληκτικό ανώτερο επιτόκιο είναι 2,75%, τότε τα ενδιάμεσα επιτόκια θα είναι 0,75%, 1,40%, 2,30% & 2,75% για το πρώτο, δεύτερο, τρίτο και τέταρτο τρίμηνο, αντιστοίχως. Η καταβολή τόκων γίνεται ανά τρίμηνο.
Ο αποταμιευτικός λογαριασμός «Μπορώ» προσφέρει επιτόκιο 1,00%, ανεξαρτήτως υπολοίπου, για επιβράβευση της τακτικής αποταμίευσης, όπως σημειώνει η Τρ. Πειραιώς.
Εθνική Τράπεζα
Η νέα προθεσμιακή κατάθεση διάρκειας 15 μηνών, με επιτόκιο έως 3%, έχει αυξητικά κλιμακούμενη απόδοση ανά τρίμηνο που φθάνει το τελευταίο 3μηνο έως 3%, και ετησιοποιημένη εγγυημένη απόδοση 2%. Το ελάχιστο ποσό κατάθεσης είναι 10.000 ευρώ.
Η νέα προθεσμιακή κατάθεση διάρκειας 18 μηνών δίνει επιτόκιο έως 2,3%. Το επιτόκιο είναι από 1,5% έως 2,3% για ποσά από 20.000 - 200.000 ευρώ.
Η νέα προθεσμιακή κατάθεση διάρκειας 12 μηνών προσφέρει επιτόκιο 1,7% για ποσά από 200.000 ευρώ και άνω, 1,5% για ποσά από €20.000 μέχρι €200.000 και 1% για ποσά μέχρι €20.000.
Alpha Bank
Η τράπεζα πρόσφερε πρώτη, από τον Δεκέμβριο, ένα προϊόν κλιμακούμενης απόδοσης, το Alpha Πρόοδος Plus. Πρόσφατα αύξησε τα επιτόκια του Alpha Πρόοδος Plus κατά 0,80% έως 1,00% για προθεσμιακές καταθέσεις διάρκειας 12 και 24 μηνών. Οι αποδόσεις σταδιακά κάθε τρίμηνο, φθάνοντας έως και 3%, ανάλογα με το ποσό και τη διάρκεια της κατάθεσης. Το Alpha Πρόοδος Plus παρέχει τους τόκους ανά τρίμηνο, ενώ προσφέρεται η δυνατότητα αύξησης του ποσού κατάθεσης, αλλά και η ευελιξία για διακοπή, στο τέλος κάθε τριμήνου, χωρίς κόστος.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για προθεσμιακές καταθέσεις με ελκυστικές αποδόσεις ανάλογα με το ποσό κατάθεσης: Για διάρκεια 12 μηνών, το επιτόκιο είναι έως 3% και το μέσο επιτόκιο από 1,25% έως 1,75%. Για διάρκεια 24 μηνών, το επιτόκιο είναι επίσης έως 3% και το μέσο επιτόκιο 1,50% έως 2,00%.
Eurobank
Η τράπεζα προσφέρει δύο βασικά προϊόντα προθεσμιακών καταθέσεων με κλιμακούμενα επιτόκια και διάρκεια 12 ή 24 μηνών.
Για 12μηνη προθεσμιακή κατάθεση προσφέρονται κλιμακούμενα επιτόκια 1,0% και 2,0%, στο πρώτο και δεύτερο εξάμηνο, αντίστοιχα, και καταβολή τόκων σε τριμηνιαία βάση.
Για 24μηνη προθεσμιακή κατάθεση, προσφέρονται κλιμακούμενα επιτόκια 1,0%, 1,5%, 2,0% και 2,5%, στο πρώτο, δεύτερο, τρίτο και τέταρτο εξάμηνο, αντίστοιχα, και καταβολή τόκων σε τριμηνιαία βάση.
