Την τελική φάση της εκκαθάρισης των κόκκινων δανείων από τα χαρτοφυλάκιά τους περιμένουν οι τράπεζες, καθώς ο σχηματισμός της νέας κυβέρνησης ανοίγει τον δρόμο για ενεργοποιηθεί εκ νέου το σχέδιο «Ηρακλής» για τιτλοποιήσεις με κρατικές εγγυήσεις. Ωστόσο, θα χρειασθεί πρώτα μια δύσκολη διαπραγμάτευση με τη Eurostat για τους όρους διαμοιρασμού του ρίσκου ανάμεσα στις τράπεζες και το Δημόσιο, μια διαπραγμάτευση που αναμένεται να οδηγήσει σε χειρότερους όρους τιτλοποιήσεων με τον «Ηρακλή 3», σε σχέση με τις δύο προηγούμενες φάσεις του προγράμματος.
Στη νέα κυβέρνηση, κεντρικό ρόλο στη διαχείριση των θεμάτων που αφορούν το ιδιωτικό χρέος και το τραπεζικό σύστημα, μεταξύ των οποίων και το νέο πρόγραμμα «Ηρακλής», θα έχει νέος γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών. Το ΦΕΚ για τις αρμοδιότητες που εκδόθηκε προβλέπει ότι συστήνεται Γενική Γραμματεία Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και αντίστοιχη θέση Γενικού Γραμματέα. Στη νέα Γενική Γραμματεία μεταφέρονται: (α) η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, και (β) η Διεύθυνση Χρηματοοικονομικής Πολιτικής της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικής Πολιτικής της Γενικής Γραμματείας Οικονομικής Πολιτικής. Το όνομα του νέου γ.γ. δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί.
Η ενεργοποίηση του Ηρακλή 3 θα αποτελέσει μια από τις πρώτες προτεραιότητες του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, καθώς παραμένει σε εκκρεμότητα εδώ και πολλούς μήνες, λόγω των σοβαρών εμπλοκών που υπήρξαν με τη Eurostat σε σχέση με τα δύο προηγούμενα προγράμματα, που λίγο έλειψε να οδηγήσουν στην προσθήκη δεκάδων δισεκατομμυρίων στο δημόσιο χρέος, καθώς η ευρωπαϊκή στατιστική αρχή είχε κρίνει αρχικά ότι το ρίσκο των τιτλοποιήσεων βάραινε δυσανάλογα το Δημόσιο, άρα δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι έγιναν με όρους αγοράς και θα έπρεπε οι εγγυήσεις να προστεθούν στο χρέος πριν ακόμη υπάρξουν καταπτώσεις.
Το οικονομικό επιτελείο της προηγούμενης κυβέρνησης έκανε μεγάλη προσπάθεια να αποτραπεί αυτό το ξαφνικό «φούσκωμα» του χρέους, ασκώντας παρασκηνιακή πίεση στην Κομισιόν για να βρεθεί ένας τρόπος, ώστε να ξεπερασθεί η αντιδικία με τη Eurostat. Τελικά, η Ελλάδα πέτυχε τη χαριστική μεταχείριση που είχε διεκδικήσει, καθώς διευρύνθηκαν τα κριτήρια βάσει των οποίων αποφασίσει η Eurostat αν είναι χαριστικές οι τιτλοποιήσεις και ο Ηρακλής πέρασε τον έλεγχο, χωρίς να χρειασθεί να επιβαρυνθεί το χρέος.
Στη συνέχεια, όμως, όταν έφθασε η ώρα να συζητηθεί με τη Eurostat η ενεργοποίηση του Ηρακλή 3, την οποία ζητούσαν οι τράπεζες ήδη από το 2022, η κυβέρνηση αποφάσισε να αφήσει το θέμα σε εκκρεμότητα για να διευθετηθεί μετά τις εκλογές, καθώς θα χρειασθεί να γίνει μία ακόμη δύσκολη διαπραγμάτευση με τη Eurostat, που δεν φαινόταν ότι θα μπορούσε να ολοκληρωθεί πολύ γρήγορα. Το μεγάλο ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί από αυτή τη διαπραγμάτευση είναι κατά πόσον θα πρέπει να γίνουν δυσμενέστεροι για τις τράπεζες οι όροι των τιτλοποιήσεων, ώστε να μην ρισκάρει η χώρα την εγγραφή των εγγυήσεων στο δημόσιο χρέος.
Τα δάνεια που μπορούν να περιληφθούν στο νέο πρόγραμμα υπολογίζεται ότι είναι έως 13 δισ. ευρώ και κυρίως προέρχονται από μικρές τράπεζες, με πρώτη την Attica Bank. Υπάρχουν, όμως, και τρεις τιτλοποιήσεις που έχουν μείνει σε εκκρεμότητα από τις συστημικές και θα πρέπει να περιληφθούν στο πρόγραμμα: Frontier 2 της Εθνικής Τράπεζας, Sunrise 3 της Τρ. Πειραιώς και Solar, που είναι μια κοινή τιτλοποίηση επιχειρηματικών δανείων από τις τέσσερις συστημικές.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, πάντως, πιέζει ώστε να μην υπάρξουν διαφοροποιήσεις προς το χειρότερο στο νέο πρόγραμμα «Ηρακλής», ώστε να μην είναι διαφορετική η μεταχείριση μεγάλων και μικρών τραπεζών, καθώς θεωρεί ότι οι μικρότερες τράπεζες θα παίξουν μεγάλο ρόλο στην τόνωση του ανταγωνισμού για να μειωθούν και τα περιθώρια επιτοκίων. Όπως δήλωσε πρόσφατα ο Γιάννης Στουρνάρας, «για να μειωθεί το spread, πρέπει να βελτιώσουμε τον ανταγωνισμό στο τραπεζικό σύστημα, βοηθώντας τις μικρότερες τράπεζες, πρώτον, να τις κάνουμε ισχυρότερες κεφαλαιακά, δεύτερον, να ζητήσουμε από την κυβέρνηση να είναι οι όροι ανταγωνισμού οι ίδιοι. Παράδειγμα, το σύστημα “Ηρακλής”, που έδωσε εγγυήσεις για ένα κομμάτι των δανείων που τιτλοποιήθηκαν στις συστημικές τράπεζες πρέπει να δοθεί με τους ίδιους βεβαίως όρους και στις μικρότερες, για να μπορέσουν ν’ ανταγωνιστούν τις μεγάλες με ίδιους όρους».
