Με την υπογραφή κοινού ανακοινωθέντος όλων των κομμάτων που συμμετείχαν πλην ΚΚΕ και Ένωσης Κεντρώων, έληξε η μαραθώνια συνεδρίαση του Συμβουλίου πολιτικών αρχηγών, από όπου προέκυψε μία συμφωνία για κοινή γραμμή και στήριξη της κυβέρνησης στη Σύνοδο των Βρυξελλών στις 7 Μαρτίου. Ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας ζήτησε ομοψυχία από τις πολιτικές δυνάμεις και συναίνεση στους χειρισμούς που απαιτούνται ώστε η χώρα να παρουσιαστεί ενδυναμωμένη στις Βρυξέλλες. Στην πολύωρη συνάντηση πολλές ήταν οι διαφωνίες κάτι που αποτυπώνεται και από την τελική έκβαση. Πρώτος αποχώρησε ο γγ. του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας διατυπώνοντας την σαφή διαφοροποίηση του ΚΚΕ. Υπογραφή του Β. Λεβέντη στο κοινό ανακοινωθέν δεν υπάρχει καθώς η Ένωση Κεντρώων προσήλθε στο Μέγαρο Μαξίμου θέλοντας να "ανοίξει" την ατζέντα σε όλα τα ζητήματα, προτάσσοντας θέμα οικουμενικής.
Για συμφωνία στα βασικά μίλησαν Κυριάκος Μητσοτάκης και Φώφη Γεννηματά, επισημαίνοντας επιμέρους διαφοροποιήσεις και προτάσεις τους για τον χειρισμό και τους τρόπους αντιμετώπισης προβλημάτων που προκύπττουν από το προσφυγικό. Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επανέλαβε την άποψη τηγς ότι υπό τις παρούσες συνθήκες είναι αναγκαία η συγκρότηση κυβέρνησης εθνικής ενότητας.
Το πλήρες κείμενο του κοινού ανακοινωθέντος:
«Τα γεγονότα που μεσολάβησαν, ύστερα από την Σύσκεψη των Πολιτικών Αρχηγών της 28ης Νοεμβρίου 2015, όχι μόνον επιβεβαίωσαν αλλά και ενίσχυσαν καταλυτικώς την διαπίστωση πως το Προσφυγικό ζήτημα είναι κοινό –κατ’ ουσίαν υπαρξιακό- όλων των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο πλαίσιο τούτο η Ελλάδα:
Α. Με πνεύμα Ανθρωπισμού και Αλληλεγγύης έναντι των Προσφύγων αλλά και θωρακίζοντας την ασφάλεια του Ελληνικού Λαού, θα σεβασθεί στο ακέραιο τις υποχρεώσεις της, με τον τρόπο που αυτές καθορίζονται από τις αποφάσεις των αρμόδιων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Β. Φυλάσσει και τα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπ’ αυτό το πνεύμα όχι μόνον συνεργάζεται με την Frontex, αλλά επιζητεί και επιδιώκει την δραστική ενίσχυσή της και την τελική ταχύτατη μετεξέλιξή της σ’ Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή, πάντοτε με σεβασμό της εθνικής της κυριαρχίας ως προς την διασφάλιση των συνόρων της. Και ύστερα από μια τέτοια κατάληξη δηλώνει πρόθυμη να φιλοξενήσει την έδρα της Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής. Περαιτέρω δε συνεργάζεται πλήρως στο πεδίο των συμπεφωνημένων αποστολών του ΝΑΤΟ και υπό τον αυτονόητο όρο ότι και η Τουρκία σέβεται τις δικές της αντίστοιχες υποχρεώσεις.
Γ. Ενισχύει τις ανοιχτές δομές προσωρινής φιλοξενίας Προσφύγων, παραλλήλως προς την ενίσχυση των προαναχωρησιακών κέντρων παράτυπων μεταναστών.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει:
Α. Να επιβάλλει σ’ όλα, ανεξαιρέτως, τα Κράτη-Μέλη της τον πλήρη σεβασμό των υποχρεώσεών τους, ως προς τον δίκαιο και αναλογικό επιμερισμό των Προσφύγων, καθιστώντας σαφές ότι μονομερείς ενέργειες δεν είναι επιτρεπτές και ότι όσοι τις επιλέγουν θα έχουν τις ανάλογες συνέπειες. Στο πλαίσιο αυτό, οφείλει επίσης να καταστήσει σαφές προς όλα τα Κράτη-Μέλη ότι οι χώρες πρώτης γραμμής, και ειδικότερα η Ελλάδα, δεν μπορούν ν’ αναλάβουν όλο το βάρος της φιλοξενίας των Προσφύγων που εισέρχονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά μόνο το βάρος που τους αναλογεί με βάση τον πληθυσμό τους. Στο ίδιο πλαίσιο η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να επιταχύνει την εφαρμογή των αποφάσεων για μετεγκατάσταση των Προσφύγων τόσο από την Ελλάδα όσο και από την Τουρκία.
Β. Να προωθήσει, το ταχύτερο δυνατόν, προγράμματα επιστροφών παράτυπων μεταναστών, ενεργοποιώντας υφιστάμενες Συμφωνίες Επανεισδοχής και συνάπτοντας νέες.
Γ. Να προωθήσει την συνεργασία με την Τουρκία, προκειμένου αυτή αφενός ν’ ανακόψει αμέσως τις ροές Προσφύγων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και, αφετέρου, ν’ αναλάβει, επίσης αμέσως, την ευθύνη δημιουργίας σταθερού και αξιόπιστου μηχανισμού μετακίνησης των προσφύγων από την Τουρκία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επισημαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να λάβει σοβαρώς υπόψη ότι η Τουρκία δεν έχει εκπληρώσει συγκεκριμένες υποχρεώσεις, τις οποίες ανέλαβε κατά την Σύνοδο Κορυφής της 29ης Νοεμβρίου 2015.
Δ. Να παράσχει, εγκαίρως, την απαιτούμενη συνδρομή προς την Χώρα μας, κυρίως ως προς την συνεχή οικονομική και υλικοτεχνική της ενίσχυση για την υπό όρους ανθρωπισμού περίθαλψη των Προσφύγων, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ελλάδα υφίσταται, περισσότερο από κάθε άλλο Κράτος-Μέλος, τις επιπτώσεις του Προσφυγικού.
Ε. Να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο ως προς τον τερματισμό του πολέμου στην Συρία –ο οποίος και αποτελεί την σημαντικότερη αιτία δημιουργίας και διαιώνισης του Προσφυγικού- προκειμένου να διευκολυνθεί έτσι και η κατά το δυνατόν ταχύτερη επιστροφή των Προσφύγων στις εστίες τους.
Η τρέχουσα συγκυρία αποδεικνύει την ανάγκη ν’ αναθεωρηθεί καταλλήλως η Συμφωνία Δουβλίνο ΙΙ, ακόμη κι αν η αναθεώρηση αυτή έχει αρχικώς μεταβατικό χαρακτήρα λόγω επείγοντος, έως ότου προετοιμασθεί πλήρως και ολοκληρωθεί οριστικώς».
Η Ανακοίνωση της Προεδρίας της Δημοκρατίας εκφράζει τον ελάχιστον κοινό τόπο συμφωνίας των Αρχηγών των Κομμάτων που την αποδέχονται. Τα Κόμματα της Αντιπολίτευσης εξέφρασαν, καθένα με τον δικό του τρόπο, τις επιφυλάξεις τους για τους μέχρι σήμερα χειρισμούς και την αποτελεσματικότητα της Κυβέρνησης, οι οποίες και καταγράφηκαν στα Πρακτικά.
Στην έκδοση της ανακοίνωσης αυτής δεν συμφώνησαν, για τους λόγους που εξέθεσαν και καταγράφηκαν στα Πρακτικά, ο Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, κ. Δημήτρης Κουτσούμπας και ο Πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων, κ. Βασίλειος Λεβέντης.
Τι είπαν Μητσοτάκης-Γεννηματά
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου πολιτικών αρχηγών, ο πρόεδρος της ΝΔ, Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι "η ΝΔ άσκησε δριμύτατη κριτική στην κυβέρνηση για τους χειρισμούς στο προσφυγικό που έχει φέρει σε δεινή κατάσταση την χώρα και τους πολίτες. Συμφωνήθηκε ένα ελάχιστα κοινά αποδεκτό πλαίσιο που πρέπει να διεκδικήσει ο Αλέξης Τσίπρας στη Σύνοδο στις Βρυξέλλες. Διατηρώ τις έντονες επιφυλάξεις μου αν η κυβέρνηση μπορεί σταθεί στο ύψος των περιστάσεων".
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης αποκάλυψε πως το κοινό ανακοινωθέν εμπεριέχει την ανάγκη λειτουργίας κλειστού τύπου προαναχωρησιακών κέντρων για τους παράτυπους μετανάστες.
Λίγα λεπτά νωρίτερα, κατά την έξοδο της από το Μέγαρο Μαξίμου, η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φ. Γεννηματά σημείωσε πως δεν μπορεί να διαχειριστεί την κρίση επαναλαμβάνοντας τη θέση της για κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Ο Μάρτιος 2016 δεν είναι Ιούλιος 2015 διεμήνυσε η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά προσθέτοντας ότι «δεν δίνουμε λευκή επιταγή», σημείωσε.
Η διάθεση για συνεννόηση δεν σημαίνει και ανοχή στα λάθη, προειδοποίησε η κ. Γεννηματά και υπογράμμισε ότι «υποστηρίζουμε την άμεση μετεγκατάσταση, επιστροφή παράτυπων και άμεση οικονομική ενίσχυση της χώρας».
Αναγνώρισε τις ευθύνες της Ευρώπης «όμως η χώρα δεν πρέπει να απομονωθεί. Χρειάζεται συμμαχίες. Αποδεικνύεται ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να διαχειριστεί την κατάσταση. Χρειάζεται κυβέρνηση εθνικής ενότητας».
Β. Λεβέντης: Ξεκαθάρισα πως δεν θα υπογράψω
«Εξ αρχής ζητήσαμε η συζήτηση να μην κινηθεί γύρω από το προσφυγικό αλλά και γύρω από την οικονομία και για τη δημιουργία οικουμενικής κυβέρνησης. Ο ΠτΔ το έθεσε σε ψηφοφορία και όλοι αρνήθηκαν. Μετά απ' αυτό δήλωσα ότι δεν υπογράψω το κοινό ανακοινωθέν και θεωρώ τη συζήτηση 'φιάσκο'», σημείωσε ο επικεφαλής της Ένωσης Κεντρώων.
Ο λαός πεινά και δυστυχεί και μέσα συζήτησαν για τους πρόσφυγες, που είναι πάντως ένα σημαντικό θέμα. Λυπάμαι για το επίπεδο του πολιτικού προσωπικού που είναι κατώτερο των περιστάσεων, υπογράμμισε ο κ. Λεβέντης.
Τι είπε ο Σταύρος Θεοδωράκης
"Μετα κόπων και βασάνων υπήρξε τελικά συμφωνία στο μίνιμουμ των δυνατοτήτων", όπως είπε ο πρόεδρος του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης. Σημείωσε όμως πως ο πρωθυπουργός δεν είχε καμία διάθεση να συζητήσει για ένα πρόσωπο κοινής αποδοχής. Στόχος όπως είπε να υπάρξουν συνέπειες σε όσους προχωρούν σε μονομερείς ενέργειες, για αυτό το ζήτημα όμως ρόλο έχει η Ε.Ε και εκεί πρέπει να ασκηθεί η ανάλογη πίεση. Παρόλο το γεγονός ότι υπάρχει η δυνατότητα του βέτου, όπως σημείωσε ο Στ. Θεοδωράκης ο πρωθυπουργός δεν σκέφτεται να το χρησιμοποιήσει (αν και υπάρχει στο τραπέζι). Διαβεβαίωσε επίσης πως δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ προσφυγικής και οικονομικής κρίσης.
Οι βασικοί άξονες, όπως ανέφερει είναι:
1. Αλληλεγγύη και φροντίδα στους πρόσφυγες
2. Επιστροφή των παράτυπων μεταναστών
3. Ασφάλεια και στήριξη στους κατοίκους των νησιών που έχουν επωμιστεί μεγάλο βάρος
Ο κ. Θεοδωράκης έκανε λόγο για μετατόπιση των θέσεων της κυβέρνησης, ενώ αναφερόμενος στην πρόταση του Ποταμιού για υπερυπουργό για το προσφυγικό σημείωσε ότι δεν έγινε αποδεκτή και γι΄ αυτό δεν πρότεινε συγκεκριμένο πρόσωπο κοινής αποδοχής.
«Δίνουμε χέρι βοηθείας σε πρόσφυγες αλλά δεν μπορεί η Ελλάδα να φιλοξενήσει όλους τους μετανάστες», συνέχισε ο κ. Θεοδωράκης και κάλεσε τον Πρωθυπουργό «να μην προκαλεί» υπεραμυνόμενος των πολιτικών της κυβέρνησης.
Καταλήξαμε σε μια κοινή ανακοίνωση την οποία συνυπογράφουμε όλοι πλην ΚΚΕ και Ένωση Κεντρώων. Είναι σημαντικό που ο πρωθυπουργός θα έχει στα χέρια του μια κοινή γραμμή στη Σύνοδο στις Βρυξέλλες, έστω στα βασικά παρά τις όποιες διαφωνίες που υπήρξαν κυρίως σε κυβερνητικά ζητήματα", σημείωσε εξερχόμενος του Μεγάρου Μαξίμου ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ, Πάνος Καμμένος.
Ένα από τα βασικά αιτήματα με τα οποία πηγαίνει στις Βρυξέλλες ο Έλληνας πρωθυπουργός είναι η ευρωπαϊκή ακτοφυλακή να έχει έδρα την Ελλάδα. "Ευχαριστώ σε όλους τους πολιτικούς αρχηγούς για τα εύσημα στις ένοπλες και αστυνομικές δυνάμεις για τις προσπάθειες που έχουν καταβάλει μέχρι σήμερα", όπως είπε.
Πρώτος αποχώρησε ο Κουτσούμπας
Από νωρίς διεχώρισε την θέση του ο γγ Δ. Κουτσούμπας και αποχώρησε νωρίτερα από το Μέγαρο Μαξίμου. Όπως διεμήνυσε "εμείς δεν συναινούμε με τα παζάρια και τα αλισβερίσια. Δεν αντιμετωπίζουν τις αιτίες στη ρίζα του προβλήματος ούτε μειώνουν τις επιπτώσεις από τον εγκλωβισμό των προσφύγων στη χώρα μας".
Καυστικός ήταν για την παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο σημειώνοντας πως η έλευση του θα ανοίξει το δρόμο για συγκυριαρχία με την Τουρκία στην περιοχή. Παράλληλα, ανέφερε ότι κατά τη σύσκεψη δεν συζητήθηκε άλλο θέμα, πέραν του προσφυγικού. Αποχωρώντας, ο κ. Κουτσούμπας, τόνισε ότι το ΚΚΕ αποχωρεί διότι δεν συμφωνεί με το κοινό ανακοινωθέν που επεξεργάζονται οι υπόλοιποι πολιτικοί αρχηγοί.
