Σε «ναυάγιο» οδηγήθηκαν οι συνομιλίες των αντιπροσώπων Ρωσίας και Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη. Ουδεμία πρόοδος και σύγκλιση επιτεύχθηκε ανάμεσα στις δύο πλευρές, που επιβεβαίωσαν ότι οι διαφορές τους παραμένουν αγεφύρωτες.
Το σημερινό «ναυάγιο» φαίνεται πως ενεργοποιεί τα αντανακλαστικά Ουάσιγκτον και Μόσχας, ανοίγοντας τον δρόμο για μια συνάντηση κορυφής ανάμεσα σε Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Αμερικανός πρόεδρος που άδειασε τον Ζελένσκι, ο οποίος του ζήτησε να παραστεί στην Κων/πόλη, έχει απευθύνει ανοικτό κάλεσμα στον Ρώσο ομολογό του, υποστηρίζοντας ότι οι δύο τους μπορούν να βρουν λύση και να τερματίσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι «τίποτε δεν θα γίνει» σχετικά με την Ουκρανία όσο δεν έχει συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του, ενώ προηγουμένως άφηνε να εννοηθεί ότι θα συμμετείχε στις συνομιλίες στην Τουρκία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία αν βρισκόταν εκεί και ο Ρώσος πρόεδρος, όπως ζητούσε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Η Μόσχα δεν εμφανίζεται αρνητική στη συνάντηση Πούτιν με Τραμπ, σημειώνοντας με νόημα ότι το εν λόγω ραντεβού δεν εξαρτάται άμεσα από την πρόοδο των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη όσον αφορά την ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία.
Διεθνή ΜΜΕ υποστηρίζουν ότι τα επιτελεία σε Μόσχα και Ουάσινγκτον φαίνεται πως έχουν προχωρήσει τις ενέργειες για μια συνάντηση μεταξύ του Αμερικανού και του Ρώσου Προέδρου. Σημειώνουν, μάλιστα, ότι εντός των επόμενων 24ωρων θα υπάρξουν εξελίξεις.
Τι έγινε σήμερα-Αγεφύρωτες διαφορές
Ούτως ή άλλως η σημερινή συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη είχε σαμποταριστεί και υποβαθμιστεί από τους ηγέτες των δύο χωρών, που απέφυγαν να παραστούν και ενεπλάκησαν σε ένα λεκτικό blame game, που βάρυνε περαιτέρω την ατμόσφαιρα στις συνομιλίες. Θετικό, ωστόσο, είναι ότι οι δύο πλευρές κάθισαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μετά από καιρό, έστω και αν αυτό οδήγησε σε μια επικαιροποίηση του αγεφύρωτου χάσματος που τις χωρίζει.
Το κλίμα πάντως απείχε παρασάγγας από το να χαρακτηριστεί θετικό. Ουκρανική διπλωματική πηγή, περιγράφοντας τις συνομιλίες τόνισε ότι οι απαιτήσεις της Ρωσίας είναι εκτός πραγματικότητας και υπερβαίνουν κατά πολύ οτιδήποτε έχει συζητηθεί προηγουμένως,
«Οι ρωσικές απαιτήσεις είναι εκτός πραγματικότητας και υπερβαίνουν κατά πολύ οτιδήποτε έχει συζητηθεί προηγουμένως. Περιλαμβάνουν τελεσίγραφα προς την Ουκρανία να αποσυρθεί από το έδαφός της για κατάπαυση του πυρός και άλλους μη αρχικούς και μη εποικοδομητικούς όρους», δήλωσε η πηγή στο Reuters υπό τον όρο να μην κατονομαστεί.
«Η Ουκρανία είναι έτοιμη για μια πραγματική κατάπαυση του πυρός και περαιτέρω γνήσια ειρηνευτική διαδικασία χωρίς προϋποθέσεις».
Η Μόσχα απαιτεί από το Κίεβο να παραδώσει ουκρανικά εδάφη πριν από μια κατάπαυση του πυρός, τόνισε Ουκρανός αξιωματούχος στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Το Κίεβο κατηγόρησε την Μόσχα ότι υπέβαλε «απαράδεκτες απαιτήσεις» για να εκτροχιάσει τις διαπραγματεύσεις, πρόσθεσε.
Ποια είναι τα αιτήματα της Μόσχας και του Κιέβου
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν διατηρεί από την έναρξη της εισβολής μαξιμαλιστικές αξιώσεις. Επαναλαμβάνει ότι η διαδικασία διευθέτησης θα πρέπει να αντιμετωπίσει τα «βαθιά αίτια» της σύγκρουσης, πρωτίστως τη βούληση της Ουκρανίας να ενταχθεί στο NATO, συμμαχία που η Μόσχα θεωρεί υπαρξιακή απειλή που επεκτείνεται στα σύνορά της.
Η Ρωσία διεκδικεί εξάλλου τέσσερις περιφέρειες στη νότια και την ανατολική Ουκρανία, τις οποίες ελέγχει εν μέρει (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια) και την χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία προσάρτησε το 2014.
Η Μόσχα ζητεί κυρίως να σταματήσουν οι παραδόσεις δυτικών όπλων και να αποκλειστούν ουκρανικές υπερεθνικιστικές ομάδες.
Ο Πούτιν αμφισβητεί τη νομιμότητα του Ζελένσκι, επιχειρηματολογώντας ότι η πενταετής θητεία του Ουκρανού προέδρου ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2024, μολονότι η διεξαγωγή εκλογών στην Ουκρανία καθίστατο αδύνατη εξαιτίας του πολέμου. Θεωρεί επίσης ότι η εξέγερση της Μαϊντάν, που έφερε φιλοευρωπαϊκές αρχές στην εξουσία του Κιέβου το 2014, ήταν ένα «πραξικόπημα» εναντίον του τότε φιλορώσου προέδρου.
Στην Ουκρανία, το ζήτημα των εδαφικών παραχωρήσεων είναι άκρως διχαστικό, καθώς ο πληθυσμός έχει κάνει από το 2014 τεράστιες ανθρώπινες θυσίες και υποστεί σημαντικές υλικές καταστροφές για να διατηρήσει τα σύνορα της χώρας όπως αυτά ορίστηκαν όταν διαλύθηκε η ΕΣΣΔ το 1991.
Ως εκ τούτου δεν είναι γνωστό ποιες παραχωρήσεις θα μπορούσαν ενδεχομένως να γίνουν ανάμεσα στο Κίεβο και τη Μόσχα, καθώς η Ουκρανία συνεχίζει να αξιώνει ξεκάθαρα την αποχώρηση όλων των ρωσικών στρατευμάτων από το έδαφός της.
Μεταξύ αυτών των ζητημάτων, βρίσκεται το ακανθώδες θέμα της Κριμαίας, ο Ζελένσκι υποστηρίζει ότι το Κίεβο δεν θα παραχωρήσει αυτήν την ουκρανική χερσόνησο με τον στην πλειονότητά του ρωσόφωνο πληθυσμό που προσαρτήθηκε από τη Μόσχα το 2014, καθώς το ουκρανικό Σύνταγμα ορίζει ότι ανήκει στην επικράτειά της.
Γενικότερα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζητεί από τους συμμάχους του να παράσχουν «εγγυήσεις ασφαλείας» στην Ουκρανία που θα αποτρέψουν νέα εισβολή της Ρωσίας μετά τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας.
Υπό αυτό το πρίσμα, το Κίεβο θέτει ως βασικό αίτημα την ένταξή του στο NATO, πιθανότητα που απορρίπτει κατηγορηματικά η Μόσχα και αποκλείει επίσης ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Ως εναλλακτική η Ουκρανία έθιξε με Ευρωπαίους τη δημιουργία μιας δυτικής στρατιωτικής δύναμης που θα μπορούσε να αναπτυχθεί στη χώρα, με την υποστήριξη του NATO, στην περίπτωση ειρήνευσης. Πιθανότητα που επίσης απορρίφθηκε κατηγορηματικά από τη Μόσχα.
Για να ξεκινήσει μια διπλωματική διαδικασία διευθέτησης της σύγκρουσης, το Κίεβο ζητεί εδώ και εβδομάδες, όπως και η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, μια «άνευ όρων» εκεχειρία 30 ημερών πριν από συνομιλίες.
