Τα πρόσφατα γεγονότα στη Ν. Σμύρνη και θα πληθαίνοντα περιστατικά άσκησης υπέρμετρης – συχνά άσκοπης – αστυνομικής βίας, πέρα από τις αντιδράσεις κομμάτων, οργανώσεων και “φιλήσυχων” πολιτών, προκαλούν και εύλογα ερωτηματικά. Είναι αποτέλεσμα κυβερνητικών επιλογών και ανάλογων “οδηγιών” προς την ηγεσία της Αστυνομίας, ή οφείλονται μόνο σε “υπερβάλλοντα” ζήλο των οργάνων της τάξεως και σε εσφαλμένους ατυχείς χειρισμούς υπηρεσιακών παραγόντων;
Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση ότι ακολουθεί στρατηγική έντασης, επιδιώκοντας να ενεργοποιήσει δεξιά αντανακλαστικά, να συσπειρώσει το συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας και να αποκομίσει πολιτικά οφέλη. Ανάλογες απόψεις εκφράζουν πολιτικοί αναλυτές, επισημαίνοντας ότι η επίδειξη αδιαλλαξίας – όπως στην περίπτωση Κουφοντίνα – και η “μηδενική ανοχή” προς κάθε είδους “ταραξίες”, είναι ο πλέον πρόσφορος τρόπος για να “πουλήσει” η κυβέρνηση το αφήγημα περί “νόμου και τάξεως” στο δεξιό ακροατήριο – όπου φοβάται ότι θα έχει μεγάλες διαρροές στις προσεχείς εκλογές.
Πέρα όμως από τις όποιες – πραγματικές ή υποθετικές – κυβερνητικές ευθύνες, από τα περιστατικά υπέρμετρης αστυνομικής βίας αναδεικνύεται και ένα άλλο ζήτημα: Αφορά την εκπαίδευση των αστυνομικών, την επαγγελματική τους επάρκεια και τις αντιλήψεις που καλλιεργούνται στους κόλπους της αστυνομίας.
Είναι γεγονός ότι η ποιότητα εκπαίδευσης του προσωπικού της απασχολεί την ΕΛ.ΑΣ και την πολιτική ηγεσία συνήθως μετά από κάποιο ατυχές γεγονός. Μετά από λίγο τα πράγματα επανέρχονται στην ακινησία.
Στο παρελθόν έχουν γίνει ορισμένες οργανωμένες προσπάθειες επεξεργασίας προτάσεων για τη βελτίωση της αστυνομικής εκπαίδευσης. Ωστόσο, με εξαίρεση την πρόσφατη προσθήκη ενός επιπλέον εξαμήνου στην εκπαίδευση των αστυφυλάκων, δεν έγινε καμία ουσιαστική μεταρρύθμιση. Διότι δεν υπήρξε ποτέ ισχυρή πολιτική βούληση, ενώ από την άλλη πλευρά εμφανίστηκαν εσωτερικές θεσμικές αντιστάσεις.
Κι ενώ το ζήτημα της εκπαίδευσης είναι κομβικό, ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση: Στο όνομα των αναγκών που δημιουργεί η προσπάθεια επιβολής του δόγματος “Νόμος και Τάξη”, ενισχύουν τα σώματα ασφαλείας με “ειδικούς φρουρούς” βραχύτατης εκπαίδευσης.
Πολλοί θα πούν ότι η κυβέρνηση βρίσκει ευκαιρία να "τακτοποιήσει δικά της παιδιά", φέρνοντας παράλληλα την Αστυνομία πιό κοντά στις δικές της αντιλήψεις.
Το βέβαιο είναι ότι παρακάμπτεται το αδιάβλητο σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων, η σημαντικότερη ίσως μεταρρύθμιση των τελευταίων δεκαετιών στον χώρο της αστυνομίας, που οδήγησε σε αλλαγή της σύνθεσής της (δημογραφικά και ιδεολογικά), συντελώντας έτσι ουσιαστικά στον εκδημοκρατισμό και την αναβάθμισή του Σώματος.
Ανεξάρτητα πάντως από τις κυβερνητικές προθέσεις, τα αποτελέσματα αυτών των επιλογών είναι προβλέψιμα και αναπόφευκτα: Η ελλιπής εκπαίδευση, η κουλτούρα ατιμωρησίας των αστυνομιών και η καλλιεργούμενη νοοτροπία αντιπαράθεσης με τον πολίτη, θα γίνονται αιτίες όλο και συχνότερων περιστατικών βίας, αυθαιρεσίας και συγκρούσεων στους δρόμους.
Χ. Ν.
