Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποτέλεσε το εφαλτήριο προκειμένου η Ευρώπη να δει κατάματα την αλήθεια, σ’ ο,τι αφορά στην ενεργειακή της εξάρτηση από τη Μόσχα και να αντιληφθεί ότι απαιτούνται ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες για την ουσιαστική πολυεπίπεδη ενίσχυση της Γηραιάς Ηπείρου. Για πρώτη φορά, ενώπιον του ρωσικού κινδύνου, γεωενεργειακού και γεωπολιτικού, κάμπτονται στερεοτυπικού χαρακτήρα αγκυλώσεις και αντιδράσεις, προερχόμενες κυρίως από τη Γερμανία και τους δορυφόρους της, αναφορικά με την αμοιβαιοποίηση του χρέους.
Για πρώτη φορά, η Ευρωπαϊκή Ένωση, προσανατολίζεται να προχωρήσει σε μια τεραστίων διαστάσεων έκδοση κοινού χρέους, με κυρίαρχο στόχο να χρηματοδοτήσει την ενεργειακή της αυτονομία και να θωρακίσει την άμυνά της. Όπως αποκαλύπτει το πρακτορείο Bloomberg, οι Βρυξέλλες έχουν έτοιμο ένα σχέδιο που προβλέπει την έκδοση ενός γιγαντιαίου ευρωομολόγου από την Κομισιόν, η οποία θα αποδώσει τους πόρους-υπό τη μορφή δανείου- στα κράτη μέλη για δαπάνες στους τομείς της Ενέργειας και της Άμυνας. To σχέδιο, που εισάγει την Ευρωπαϊκή Ένωση σε μια νέα εποχή έμπρακτης αλληλεγγύης και διαμερισμού των κοινών αναγκών, αναμένεται να παρουσιαστεί στους ηγέτες των 27 κρατών - μελών οι οποίοι συνεδριάζουν στις Βερσαλλίες της Γαλλίας, στις 10 και 11 Μαρτίου.
Σύμφωνα με το Bloomberg, αξιωματούχοι εργάζονται ακόμη πάνω στις τελικές λεπτομέρειες της έκδοσης, αλλά και στον προσδιορισμό του ποσού το οποίο αναμένεται να αντληθεί.
Επί πολλά έτη και κυρίως κατά τα χρόνια της πανδημίας, ο ευρωπαϊκός νότος ανεδείκνυε με επιμονή το ζήτημα της αμοιβαιοποίησης του χρέους και της έκδοσης ενός ευρωομολόγου. Η Γερμανία, ωστόσο, στα χρόνια της κυριαρχίας της Μέρκελ, αν και συναίνεσε στη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης, ήταν ανένδοτη-μαζί με τις άλλες χώρες της κεντρικής Ευρώπης- σε οποιαδήποτε σκέψη για έκδοση κοινού χρέους.
Οι τεράστιες ανακατατάξεις, όμως, που έφερε στη γεωπολιτική σκακιέρα η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η πρόδηλη ανάγκη της Ευρώπης να βρει λύσεις με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, κυρίως στα ενεργειακά της αλλά και πλέον στα αμυντικά της ζητήματα, είναι ικανές να άρουν ακόμη και το βέτο του Βερολίνου, το οποίο τις προηγούμενες ημέρες εξήγγειλε ένα τεράστιο πρόγραμμα 100 δισ.ευρώ για την άμυνά του.
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, πάντως, αρνήθηκε να σχολιάσει λεπτομέρειες του σχεδίου, ωστόσο τόνισε ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν την κατάσταση και είναι έτοιμοι να αντιδράσουν στις έκτακτες περιστάσεις.
Τι προτείνει η Κομισιόν για την ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης
Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει έτοιμο το σχέδιο και την εργαλειοθήκη για την άμεση αλλά και μακροχρόνια ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία. Το σχέδιο θα προτείνει βήματα όπως είναι η εκμετάλλευση νέων προμηθειών φυσικού αερίου και η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης ήδη από φέτος, είπε ο ένας από τους αξιωματούχους. Ο στόχος είναι να απεξαρτηθεί η Ευρώπη από τον μεγαλύτερο προμηθευτή ορυκτών καυσίμων πολύ πριν από το 2030, νωρίτερα από όσο προβλεπόταν μέχρι τώρα.
Με βάση το σχέδιο που θα παρουσιαστεί αύριο, μεταξύ άλλων θα αυξηθούν οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και οι παραδόσεις από αγωγούς εκτός της Ρωσίας. Όλες μαζί οι προτάσεις θα δώσουν στην ΕΕ τη δυνατότητα να αντικαταστήσει τα 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου που εισάγει τώρα από τη Ρωσία με 112 bcm.
Περίπου 50 bcm τον χρόνο θα προέλθουν από νέες πηγές LNG, 10 bcm από αγωγούς άλλων παρόχων και 20 bcm από νέες εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας που θα μειώσουν τη ζήτηση για σταθμούς παραγωγής ενέργειας που λειτουργούν με φυσικό αέριο. Η Επιτροπή θα δώσει επίσης προτεραιότητα σε έργα διασύνδεσης των αγωγών της Ιβηρικής χερσονήσου με την υπόλοιπη Ευρώπη και την ένωση της Βουλγαρίας και της Ελλάδας.
