Στις 22 Απριλίου 2025, ο Harvey Weinstein, ο παραγωγός που κάποτε καθόριζε τις τύχες του Χόλιγουντ, επιστρέφει στο εδώλιο σε δικαστήριο του Μανχάταν. Αντιμετωπίζει και πάλι σοβαρές κατηγορίες για σεξουαλική επίθεση — αυτή τη φορά, ωστόσο, κάτω από εντελώς διαφορετικές κοινωνικές και πολιτισμικές συνθήκες απ’ ό,τι το 2020, όταν καταδικάστηκε για βιασμό και σεξουαλική κακοποίηση και καταδικάστηκε σε 23 χρόνια φυλάκισης.
Σήμερα, ενώπιον μιας νέας επιτροπής ενόρκων, ο Weinstein στοιχηματίζει ότι το κοινό αίσθημα έχει αλλάξει και ότι η αμφισβήτηση του κινήματος #MeToo μπορεί να τον οδηγήσει ξανά στην ελευθερία.
Η δικαστική ανάσταση ενός καταδικασμένου
Η ανατροπή της προηγούμενης καταδίκης του Weinstein τον Απρίλιο του 2024 από το Ανώτατο Δικαστήριο της Νέας Υόρκης αποτέλεσε σεισμό για το #MeToo. Το δικαστήριο έκρινε ότι κατά τη διάρκεια της δίκης του 2020 εισήχθησαν μαρτυρίες από γυναίκες που δεν περιλαμβάνονταν στο κατηγορητήριο, απλώς και μόνο για να παρουσιαστεί ένα «μοτίβο συμπεριφοράς». Αυτή η πρακτική, σύμφωνα με την απόφαση της πλειοψηφίας, ήταν μια κατάχρηση δικαστικής διακριτικής ευχέρειας και προκάλεσε αθέμιτη προκατάληψη εναντίον του κατηγορούμενου.
Αμέσως μετά την ανατροπή, η εισαγγελία ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε νέα δίκη. Όμως αυτή η τρίτη φορά δεν μοιάζει καθόλου με τις προηγούμενες.
Ο Weinstein παραμένει φυλακισμένος και από άλλη καταδίκη — αυτή που εκδόθηκε στην Καλιφόρνια το 2022, επίσης για σεξουαλική επίθεση και που του επιβλήθηκε ποινή 16 ετών.
Ωστόσο, αν η ετυμηγορία στη Νέα Υόρκη είναι αθωωτική, η ομάδα του μπορεί να διεκδικήσει έφεση και για την καταδίκη στην Καλιφόρνια. Με λίγα λόγια: αυτή η δίκη μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα για μια πλήρη ανατροπή της ποινικής του ιστορίας.
Η νέα στρατηγική: Επίθεση στο κίνημα #MeToo
Η νομική του ομάδα έχει αλλάξει και μαζί της έχει αλλάξει και το αφήγημα. Ο Arthur Aidala, ποινικολόγος με εμπειρία σε υψηλού προφίλ υποθέσεις και στενός φίλος του Roger Ailes, ηγείται της υπεράσπισης. Δίπλα του η Jennifer Bonjean, γνωστή για την επιτυχημένη ανατροπή της καταδίκης του Bill Cosby και για την εκπροσώπηση του R. Kelly και του Keith Raniere (του αρχηγού της αίρεσης NXIVM).
Η Bonjean δεν είναι απλώς μια ικανή νομικός — είναι μια σκληροπυρηνική επικριτής του #MeToo. Κατηγορεί το κίνημα ότι «παρακάμπτει το τεκμήριο της αθωότητας» και ότι έχει καταστρέψει ζωές ανδρών χωρίς επαρκή απόδειξη.
Στον λόγο της υπεράσπισης, ήδη πριν τη δίκη, υπάρχει μια σαφής μετατόπιση: δεν αρκεί πλέον η αμφισβήτηση των γεγονότων — στο στόχαστρο μπαίνουν οι ίδιες οι κατήγοροι, η συμπεριφορά τους μετά την επίθεση και, κυρίως, η αξιοπιστία τους. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Aidala σε περιοδικό:
Το 'πιστεύω στις γυναίκες' είναι ένα αντι-αμερικανικό και αντι-δικαιοσύνης, ηλίθιο σύνθημα. Δεν πρέπει να πιστεύουμε αυτόματα κανέναν — πρέπει να κρίνουμε με κοινή λογική αν λέει την αλήθεια
Οι Κατηγορίες: Τρεις Γυναίκες, τρεις εκδοχές της Αλήθειας
Η υπόθεση στηρίζεται στις καταθέσεις τριών γυναικών:
- Miriam Haley, πρώην βοηθός παραγωγής στο Project Runway, η οποία κατέθεσε ότι ο Weinstein την ανάγκασε σε στοματικό σεξ το 2006. Στο πρώτο δικαστήριο η μαρτυρία της ήταν συναισθηματικά φορτισμένη — ξέσπασε σε λυγμούς. Όμως η υπεράσπιση τώρα θα προβάλλει το γεγονός ότι, μετά την επίθεση, συνέχισε να του μιλά, υπέγραψε email με τη φράση “Lots of love” και τον ξαναείδε αρκετές φορές.
- Jessica Mann, ηθοποιός από την Ουάσινγκτον, υποστήριξε ότι ο Weinstein τη βίασε το 2013 σε ξενοδοχείο στο Μανχάταν. Η σχέση τους ήταν πολύπλοκη: είχαν πολυετή ερωτική επαφή, κατά την οποία εκείνη φαινομενικά συναίνεσε, αλλά υποστήριξε στο δικαστήριο ότι φοβόταν και αισθανόταν παγιδευμένη. Είχε αποκαλέσει τον Weinstein “νάρκισσο με μανιοκαταθλιπτικά χαρακτηριστικά” και παραδέχθηκε ότι τον λυπόταν.
- Η τρίτη γυναίκα παραμένει ανώνυμη, και θα καταθέσει υπό προστασία.
Σε αντίθεση με την προηγούμενη δίκη, δεν θα υπάρξουν μαρτυρίες «υποστηρικτικών» καταγγελιών από άλλες γυναίκες, που δεν περιλαμβάνονται στο κατηγορητήριο. Αυτό ενδέχεται να αποδυναμώσει τη γενική εικόνα του Weinstein ως συστηματικού θύτη.
Η ψυχολογία του τραύματος και οι αντιφάσεις των θυμάτων
Ένα από τα πιο κρίσιμα στοιχεία της δίκης θα είναι η απόπειρα να εξηγηθούν οι “παράλογες” συμπεριφορές των θυμάτων μετά την επίθεση. Γιατί παρέμειναν σε επαφή μαζί του; Γιατί του έστελναν φιλικά email; Γιατί δεν κατήγγειλαν την επίθεση αμέσως;
Η πολιτική αγωγή σκοπεύει να καλέσει ξανά την Dr. Dawn Hughes, ειδική στην ψυχολογία του τραύματος, η οποία θα καταθέσει για το πώς θύματα σεξουαλικής κακοποίησης συχνά διατηρούν σχέσεις εξάρτησης με τους θύτες τους, από φόβο, ενοχή ή ανάγκη επαγγελματικής επιβίωσης.
Η υπεράσπιση, ωστόσο, είναι προετοιμασμένη να την αντικρούσει σφοδρά, να αμφισβητήσει την επιστημονική εγκυρότητα των πορισμάτων της και να επαναφέρει το ζήτημα της “λογικής αμφιβολίας” στο προσκήνιο.
Το μεγάλο ερώτημα: Έχει κουραστεί το κοινό από το #MeToo;
Ίσως το πιο θεμελιώδες ερώτημα αυτής της δίκης να μην είναι το “αν” ο Weinstein διέπραξε τα εγκλήματα — αλλά το αν η κοινωνία είναι ακόμα πρόθυμη να ακούσει τις γυναίκες που τον κατηγορούν.
Το #MeToo έχει περάσει από 40 κύματα. Από τη συλλογική αγανάκτηση και τη μαζική αποκάλυψη περιστατικών κακοποίησης, μέχρι την κόπωση, την αντίδραση, και σε κάποιες περιπτώσεις —τη μετατόπιση προς τον σκεπτικισμό.
Η υπόθεση Johnny Depp – Amber Heard άφησε τραύματα στο δημόσιο φαντασιακό. Αρκετοί άρχισαν να βλέπουν το κίνημα με καχυποψία. Στην περίπτωση του Weinstein, η υπεράσπιση ποντάρει ακριβώς σε αυτή τη νέα, πιο διστακτική στάση.
Ένας πολιτισμικός καθρέφτης
Ανεξαρτήτως της κατάληξης, η τρίτη δίκη του Harvey Weinstein είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια ποινική διαδικασία: είναι ένα πολιτισμικό τεστ αντοχής.
Θα αντέξει η κοινωνία την πίεση που ασκείται στους θεσμούς της όταν η ποινική δικαιοσύνη συναντά τη δημόσια αγανάκτηση; Ή μήπως βρισκόμαστε ήδη στη φάση της αναδίπλωσης, όπου οι άνδρες που κάποτε σιώπησαν επιστρέφουν με ανανεωμένη ορμή, υποστηρίζοντας πως το #MeToo ξέφυγε;
Η αίθουσα του Ανώτατου Δικαστηρίου του Μανχάταν θα φιλοξενήσει κάτι παραπάνω από έναν ακόμη νομικό αγώνα. Θα γίνει το θέατρο μιας αναμέτρησης ανάμεσα σε δύο εκδοχές της αλήθειας: εκείνη της δικαιοσύνης όπως την προστάτεψε το #MeToo και εκείνη που την αμφισβητεί στο όνομα του “δικαιώματος στην αμφιβολία”.
