Η Ελλάδα παραμένει ανθεκτική ως επενδυτικός προορισμός παρά το αρνητικό κλίμα που επικρατεί στην Ευρώπη. Η έρευνα της Ernst & Young καταδεικνύει τη θετική προδιάθεση που επέδειξαν οι διεθνείς επενδυτές απέναντι στην Ελλάδα το 2024 , μία χρονιά κατά την οποία οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) στην Ευρώπη μειώθηκαν κατά 5% – στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2017 – και οι ανησυχίες εντείνονται εξαιτίας της γεωπολιτικής αβεβαιότητας και των εμπορικών πολέμων.
Σε ένα περιβάλλον επενδυτικής επιβράδυνσης πανευρωπαϊκά, η βάση δεδομένων της EY, European Investment Monitor (EIM), κατέγραψε 35 επενδυτικά έργα στην Ελλάδα το 2024, έναντι 50 το 2023. Πρόκειται για την τέταρτη καλύτερη επίδοση στο διάστημα 25 ετών που παρακολουθεί η βάση δεδομένων. Αθροιστικά, οι επενδύσεις των τελευταίων πέντε ετών αντιπροσωπεύουν το 53% των επενδύσεων που έχει καταγράψει η EY μέσω του EIM από το 2000.
Η φετινή έρευνα επιβεβαιώνει, επίσης, τη συνεχιζόμενη τάση βελτίωσης της ποιοτικής σύνθεσης των επενδύσεων, με την έμφαση να μετατοπίζεται σε δραστηριότητες έντασης γνώσης και τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας που μπορούν να συμβάλουν στον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας.
Χαρακτηριστικά, οι επενδύσεις στον κλάδο του λογισμικού και των υπηρεσιών πληροφορικής αντιπροσωπεύουν το 26% του συνόλου, έναντι 15% πανευρωπαϊκά, ενώ 14% των ΑΞΕ κατευθύνθηκαν σε δραστηριότητες σχετικές με Internet Data Centers.
Υψηλή η διάθεση για επενδύσεις
Ένας στους δύο ερωτώμενους διεθνείς επενδυτές (48%) δήλωσε ότι η επιχείρησή του σχεδιάζει να αναπτύξει ή να επεκτείνει τις δραστηριότητές της στην Ελλάδα, στη διάρκεια του επόμενου χρόνου. Το ποσοστό αυτό είναι οριακά μειωμένο από το ιστορικά υψηλό 51% που καταγράφηκε πέρσι. Η υποχώρηση του δείκτη, ωστόσο, είναι πολύ μικρότερη από την αντίστοιχη στο σύνολο της Ευρώπης κατά 13 ποσοστιαίες μονάδες, από 72% σε 59%.
Τα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων αυτών καλύπτουν, κυρίως, τις υποστηρικτικές υπηρεσίες (50%), τις πωλήσεις και το μάρκετινγκ (48%), και την έρευνα και ανάπτυξη (37%). Ως βασικός λόγος για τη δημιουργία νέων ή την επέκταση υφιστάμενων δραστηριοτήτων, αναδεικνύεται η πρόσβαση σε δεξιότητες (39%).
Θετικές απόψεις για την αποτελεσματικότητα της πολιτικής ελκυστικότητας
Το 82% των ερωτώμενων, από 79% πέρσι – και μόλις 50% κατά την πρώτη χρονιά διεξαγωγής της έρευνας, το 2019 – χαρακτήρισαν ως αποτελεσματική την πολιτική της Ελλάδας για την προσέλκυση διεθνών επενδυτών, εκ των οποίων 22% πολύ αποτελεσματική.
Οι συμμετέχοντες εκτιμούν, επίσης, ότι είχε θετική επίδραση η προσέγγιση της χώρας σε τομείς όπως τα δεδομένα και η τεχνολογία (65%), η βιώσιμη ανάπτυξη (64%), η τεχνητή νοημοσύνη/AI (63%), αλλά και η καινοτομία (58%) και το ρυθμιστικό πλαίσιο (56%). Πιο επιφυλακτικοί εμφανίζονται οι επενδυτές σε ό,τι αφορά την προσέγγιση για την ανταγωνιστικότητα του φορολογικού περιβάλλοντος (46%) και την αγορά εργασίας (40%).
Παράλληλα, στην πρώτη θέση μεταξύ των κινδύνων για την ελκυστικότητα της χώρας τα επόμενα τρία χρόνια – από την πέμπτη θέση πέρσι – αναδεικνύονται οι γεωπολιτικές εντάσεις ή/και συγκρούσεις (39%), ενώ ακολουθούν οι μακροοικονομικές συνθήκες (32%), οι δασμοί και άλλα εμπόδια στο εμπόριο (28%), και η διασφάλιση ενέργειας ή κρίσιμων υλών (28%).
Αισιοδοξία για την επόμενη τριετία
Τρεις στους πέντε συμμετέχοντες (60%, έναντι 62% πέρσι), δήλωσαν ότι τον τελευταίο χρόνο έχει βελτιωθεί η άποψή τους για την Ελλάδα, ως ένα μέρος όπου η επιχείρησή τους θα μπορούσε να αναπτύξει ή να επεκτείνει τις δραστηριότητές της. Ειδικότερα, μεταξύ των επιχειρήσεων που δεν έχουν σήμερα επενδυτική παρουσία στην Ελλάδα, το ποσοστό έχει αυξηθεί από 39% σε 41%. Συγχρόνως, 63% (από 69% πέρσι) εκτιμούν ότι η ελκυστικότητα της χώρας θα βελτιωθεί περαιτέρω την επόμενη τριετία. Το ποσοστό αυτό συγκρίνεται θετικά με το αντίστοιχο για το σύνολο της Ευρώπης (61%), και άλλων υπό σύγκριση χωρών, όπως η Πορτογαλία, η Ρουμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ υστερεί, μόνο έναντι της Γαλλίας και του Βελγίου.
Η Ελλάδα ως ελκυστικός προορισμός για εκβιομηχάνιση
Με δεδομένη τη μεγάλη πρόκληση της επαναβιομηχάνισης της χώρας, οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν πώς κρίνουν την ελκυστικότητα της Ελλάδας ως προορισμού για επενδύσεις που σχετίζονται με την εκβιομηχάνιση. Συνολικά, 76% των ερωτώμενων θεωρούν την Ελλάδα ελκυστικό προορισμό για επενδύσεις εκβιομηχάνισης, εκ των οποίων 20% ως «πολύ ελκυστικό». Οι καλύτερες προοπτικές για επενδύσεις αυτού του είδους εντοπίζονται στην ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων των ΑΠΕ (45%), στη ναυτιλία (42%), και στον φαρμακευτικό κλάδο και τη βιοτεχνολογία (37%).
Οι προτεραιότητες για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας
Για να διατηρήσει η Ελλάδα την ανταγωνιστική της θέση στην παγκόσμια οικονομία, οι ερωτώμενοι δίνουν έμφαση σε τρεις βασικές προτεραιότητες: την υποστήριξη στρατηγικών κλάδων της οικονομίας, όπως το Cleantech, η τεχνητή νοημοσύνη, η άμυνα, η τεχνολογία, και άλλοι (28%), τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος και των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού και τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε ανθρώπινο κεφάλαιο (26%), και τη μείωση και απλοποίηση της φορολογίας (25%).
