Εκατοντάδες υποθέσεις που «μυρίζουν» μεγάλη απάτη στον ΦΠΑ βρίσκονται στο στόχαστρο των αρμοδίων υπηρεσιών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, με στόχο τον εντοπισμό «εξαφανισμένων εμπόρων».
Πρόκειται για τις υποθέσεις των «εξαφανισμένων εμπόρων» και τις απάτες τύπου «καρουζέλ», δηλαδή για κυκλώματα που πραγματοποιούν εικονικές συναλλαγές (εισαγωγές και εξαγωγές) με επιχειρήσεις τρίτων χωρών, με στόχο την αποφυγή πληρωμής του ΦΠΑ ενώ διεκδικούν και εισπράττουν επιστροφή που δεν έχει καταβληθεί!
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, στο πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου 2024 πραγματοποιήθηκαν και ολοκληρώθηκαν από τις Υπηρεσίες Ελέγχου και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ) 43 έρευνες - έλεγχοι σε μεγάλες υποθέσεις φοροδιαφυγής και απάτης και βρέθηκαν παραβάσεις στις 34 περιπτώσεις ή στο 80% των ελεγχόμενων υποθέσεων. Τα διαφυγόντα έσοδα από τις συγκεκριμένες υποθέσεις ανήλθαν σε 3 εκατ. ευρώ.
Στις υποθέσεις που εντοπίστηκαν παραβάσεις απενεργοποιήθηκαν τα ΑΦΜ 34 εμπλεκόμενων. Στη διάρκεια του 2024 είχαν απενεργοποιηθεί 126 ΑΦΜ για μεγάλη φοροδιαφυγή, 124 το 2023 και 147 ήταν τα ΑΦΜ που πάγωσαν το 2022.
Ωστόσο οι έλεγχοι συνεχίζονται καθώς, όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, στο τέλος του περασμένου Μαΐου ήταν σε εξέλιξη 319 νέοι έλεγχοι.
Πρόκειται για τις υποθέσεις των «εξαφανισμένων εμπόρων» και τις απάτες τύπου «καρουζέλ», δηλαδή για κυκλώματα που πραγματοποιούν εικονικές συναλλαγές (εισαγωγές και εξαγωγές) με επιχειρήσεις τρίτων χωρών, με στόχο την αποφυγή πληρωμής του ΦΠΑ ενώ καταφέρνουν και εισπράττουν επιστροφή ΦΠΑ που δεν έχει καταβληθεί, καταφέρνοντας διπλό πλήγμα στα κρατικά και κοινοτικά κονδύλια.
Οι ύποπτοι τίθενται στο στόχαστρο, με την αξιοποίηση από τις ΥΕΔΔΕ, στοιχείων από το ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα ανάλυσης κινδύνου και συνδυασμένης πληροφόρησης.
Παράλληλα αξιοποιούνται επίσης στοιχεία από το σύστημα Ανάλυσης Δικτύων Συναλλαγών (Transaction Network Analysis- ΤΝΑ), του οποίου κύριος σκοπός είναι η επεξεργασία και ανάλυση στοχοθετημένων πληροφοριών για τη διασυνοριακή απάτη μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Αναφορικά με το μεγάλο ποσοστό παραβατικότητας που καταγράφεται στις συγκεκριμένες υποθέσεις (άνω του 80%) αυτό οφείλεται στο ότι οι περισσότερες εξ αυτών υποθέσεις επιλέγονται μετά από καταγγελίες και οι εφοριακοί, τις έχουν «δεμένες» με την έναρξη του ελέγχου.
Τα καρουζέλ
Υπάρχουν επίσης και οι περιπτώσεις απάτης τύπου καρουζέλ, στις οποίες εμπλέκονται διάφορες εταιρείες που πωλούν η μία στην άλλη σε εγχώρια αγορά αγαθά ή υπηρεσίες, τα οποία εισάγονται χωρίς ΦΠΑ, από προμηθευτή (την αποκαλούμενη εταιρεία-όχημα) σε άλλη χώρα της ΕΕ.
Μία από τις εταιρείες της αλυσίδας, συνήθως η εισάγουσα τα αγαθά, δεν καταβάλλει τον ΦΠΑ στον κρατικό προϋπολογισμό παρότι τον χρεώνει στον επόμενο αγοραστή, διαπράττοντας με τον τρόπο αυτό απάτη. Η εταιρεία αυτή συνήθως εξαφανίζεται χωρίς ίχνη αμέσως μετά τη συναλλαγή (εξαφανισμένος έμπορος).
Η είσπραξη του φόρου είναι συνεπώς αδύνατη στη χώρα στην οποία καταναλώνονται τα αγαθά ή οι υπηρεσίες.
Ωστόσο, οι άλλοι αγοραστές στην αλυσίδα ζητούν να τους επιστραφεί ο ΦΠΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό μετά τη μεταπώληση των αγαθών.
Έτσι, μπορεί το κράτος να επιστρέψει ΦΠΑ, για ΦΠΑ που δεν εισέπραξε και η ζημιά να είναι διπλή, καθώς χάνει το 24% της αξίας των εμπορευμάτων και επιστρέφει το 24% της αξίας τους!
Άλλο κόλπο είναι, τα αγαθά στην πραγματικότητα να μην μετακινήθηκαν ή να μην υπάρχουν καν, δηλαδή να πρόκειται για ανύπαρκτες συναλλαγές.
