Ακριβότερα κατά περίπου 20% με 25% θα είναι τα ναυτιλιακά καύσιμα από 01/01/2020, λόγω εφαρμογής νέου τύπου καυσίμου χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, από το 3,5% στο 0,5% που έχει θέσει ο διεθνής ναυτιλιακός οργανισμός ΙΜΟ.
Στελέχη ναυτιλιακών εταιρειών, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, τόνισαν ότι το υψηλό λειτουργικό κόστος αναμένεται στις περισσότερες των περιπτώσεων να μετακυλιστεί στον καταναλωτή ή στις ναυτιλιακές εταιρείες, ενώ για την ακτοπλοΐα το συγκεκριμένο πρόβλημα προκαλεί ήδη έντονη ανησυχία και προβληματισμό στους ακτοπλόους, που ζητούν μείωση των συντελεστών ΦΠΑ στο 13% ή στο 6% προκειμένου να καλυφθεί το λειτουργικό κόστος χωρίς μία πιθανή αύξηση στην τιμή των εισιτηρίων.
Πάντως οι περισσότερες εισηγμένες ακτοπλοϊκές εταιρείες, εκτεθειμένες στις πιο ενεργοβόρες γραμμές, αξιολογούν την προοπτική υλοποίησης προγραμμάτων αντικατάστασης των πλοίων με χρηματοδότηση από την ΕΕ, ενώ εξετάζεται και το θέμα των πολυετών συμβάσεων για τις άγονες γραμμές.
Ως εναλλακτική προς το παρόν επιτρέπεται η τοποθέτηση Scrubbers, που θα επιτρέψει στο πλοίο μίας ναυτιλιακής εταιρείας να συνεχίσει να καίει καύσιμο υψηλής περιεκτικότητας σε θείο, ενώ παράλληλα θα συμμορφώνεται με το νέο όριο του 0,5% ωστόσο η τοποθέτησή του έχει υψηλό και απαγορευτικό κόστος για πολλούς.
Σύμφωνα με στελέχη ναυτιλιακών εταιρειών, η τοποθέτηση SCRUBBERS (σύστημα καθαρισμού καυσαερίων, που συμβάλει στην ελάττωση των εκπομπών οξειδίων του θείου (SOx)) για τα πλοία προχωρημένης ηλικίας, δεν είναι σίγουρο ότι θα αποσβεστεί, ενώ ως πιο συμφέρουσα λύση φαντάζει προς το παρόν η χρήση καύσης πετρελαίου χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, που ωστόσο θα αυξήσει το κόστος χρήσης περίπου 20% με 25%. Σημειώνεται ότι ο ακτοπλοϊκός στόλος είναι ιδιαίτερα γερασμένος, καθώς το 60% των πλοίων και άνω είναι άνω των 22 ετών.
Αναφορικά με την κρουαζιερόπλοιο ναυτιλία πολλές εταιρείες από τη χρήση του νέου τύπου καυσίμου θα επιβαρυνθούν με επιπλέον κόστος χρήσης, κάτι που αναμένεται και εδώ το κόστος να μετακυλιστεί μεταξύ του καταναλωτή και της εταιρείας.
Έως σήμερα δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι καύσιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο θα είναι επαρκώς διαθέσιμα σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ πρόσφατα η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) αναφορικά με τη χρήση του συγκεκριμένου καυσίμου στην ποντοπόρο ναυτιλία, χαιρέτισε θερμά την απόφαση της Επιτροπής Ναυτικής Ασφάλειας (MSC 101) (Λονδίνο, 5-14 Ιουνίου 2019) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (UN IMO), να εγκρίνει σχέδιο δράσης για υποχρεωτικά μέτρα με σκοπό την ενίσχυση της ασφάλειας των πλοίων αναφορικά με τη χρήση των συγκεκριμένων καυσίμων, καθώς και σχετική απόφαση που συνιστά στις κυβερνήσεις των κρατών, ως θέμα προτεραιότητας, να αναλάβουν, μεταξύ άλλων, δράση κατά των προμηθευτών πετρελαϊκών καυσίμων σε επιβεβαιωμένες περιπτώσεις παράδοσης πετρελαίου, το οποίο δεν συμμορφώνεται με το ελάχιστο απαιτούμενο από τη Διεθνή Σύμβαση (ΔΣ) SOLAS σημείο ανάφλεξης.
Τα κράτη σε όλο τον κόσμο παροτρύνονται να αξιοποιήσουν πλήρως αυτή την απόφαση, ως ένα σημαντικό εργαλείο για την άμεση λήψη μέτρων για τη διασφάλιση της ασφάλειας των πλοίων.
Η MSC 101 αποφάσισε ότι πρέπει να καταρτιστεί και να εφαρμοστεί ένα κατάλληλο Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση όλων των κρίσιμων παραμέτρων που επηρεάζουν την ασφάλεια των καυσίμων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προκύπτουν μετά την ανάμειξη καυσίμων στην ξηρά (blended fuels), λαμβάνοντας υπόψη σε όλες τις περιπτώσεις την τελευταία έκδοση βιομηχανικών προτύπων (π.χ. ISO 8217:2017 και ISO / PAS όταν θα γίνει διαθέσιμο).
Επίσης, αναγνώρισε αδιαμφισβήτητα την ευθύνη των προμηθευτών για την παροχή ασφαλών καυσίμων, συμπεριλαμβάνοντας στο σχέδιο δράσης την υποχρεωτική απαίτηση για γραπτή επιβεβαίωση των προμηθευτών καυσίμων, ότι κάθε παρτίδα καυσίμου που παραδίδουν συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις της ΔΣ SOLAS και ζητώντας τη λήψη μέτρων από τις κυβερνήσεις όταν δεν πληρούνται οι απαιτήσεις σημείου ανάφλεξης (flashpoint).
Στόχος η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Όπως τονίζει η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ), ο στόχος του νέου Κανονισμού είναι η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και η προστασία της ανθρώπινης υγείας μέσω της χρήσης, από όλα τα πλοία, καυσίμων με χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο. Προσθέτει ωστόσο ότι οι διαχειριστές πλοίων πρέπει να έχουν τη διαβεβαίωση ότι το παραληφθέν καύσιμο θα πληροί τις προδιαγραφές ασφάλειας της Διεθνούς Συνθήκης SOLAS, προκειμένου να μην τεθεί σε κίνδυνο η ασφάλεια των πλοίων, των πληρωμάτων και η προστασία του περιβάλλοντος.
Συνεπώς, είναι απαραίτητο όλα τα ζητήματα που απορρέουν από την εφαρμογή του νέου Κανονισμού (2020 global low sulphur mandate) και σχετίζονται με τη διαθεσιμότητα, την καταλληλότητα, την ασφάλεια και τα λοιπά ποιοτικά χαρακτηριστικά των αποθειωμένων καυσίμων προς αποφυγή λειτουργικών προβλημάτων, να αντιμετωπιστούν καταλλήλως με έμφαση στα θέματα ασφάλειας και συμβατότητας κατά τη χρήση αναμεμειγμένων καυσίμων (blended fuels).
Η ΕΕΕ αναφέρει επίσης ότι είναι σημαντικό, στην αρχή της περιόδου εφαρμογής των νέων απαιτήσεων για τη χρήση καυσίμων 0,5% περιεκτικότητας σε θείο, τα κράτη σημαίας (flag states) και οι αρχές των κρατών λιμένα (Port State Control - PSC) να αντιμετωπίζουν με πρακτικό και δίκαιο τρόπο τα πλοία, στα οποία παρουσιάζονται τεχνικές ή λειτουργικές δυσκολίες, εξαιτίας παραγόντων που αδυνατούν να ελέγξουν.
Καλεί εξάλλου τις αρχές να διαχειρίζονται με ρεαλιστικό τρόπο το τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ένα πλοίο, όταν αναγκάζεται να εκφορτώσει το μη συμμορφούμενο καύσιμο - αφού έχει ελεγχθεί και διαπιστωθεί ότι είναι μη συμμορφούμενο - το οποίο όμως φορτώθηκε χωρίς πρόθεση. Κατά τη δύσκολη αυτή μεταβατική περίοδο, αλλά και μετά από αυτήν, οι πλοιοκτήτες και τα πληρώματα δεν θα πρέπει να θεωρούνται δυσανάλογα υπεύθυνοι για την ασφάλεια και τις περιβαλλοντικές συνέπειες που προκύπτουν από τη διάθεση μη ασφαλών ή ακατάλληλων καυσίμων.
Η ΕΕΕ υπογραμμίζει τις ευθύνες των πετρελαϊκών εταιρειών, των διυλιστηρίων και των προμηθευτών καυσίμων για την παροχή καυσίμων «εντός προδιαγραφών» («on-spec»), τα οποία να είναι ασφαλή και κατάλληλα για χρήση παγκοσμίως.
