Οι προειδοποιήσεις των ειδικών που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ακόμη και τα σενάρια τρόμου που εξυφαίνονται για μια επερχόμενη επισιτιστική κρίση που θα πλήξει τον πλανήτη, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να αποτελεί την κύρια «πηγή» του κακού, δεν είναι αποκυήματα φαντασίας ή έστω υπερβολικές εκτιμήσεις. Αντικατοπτρίζουν την διαμορφωθείσα κατάσταση η οποία εδραιώνεται σε διεθνές επίπεδο και «υποδηλώνει» ότι η παγκόσμια κοινότητα οδεύει ολοταχώς προς μια επισιτιστική κρίση.
Το 2022 οι τιμές των τροφίμων, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, του πληθωρισμού, των σημαντικών προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα και βεβαίως του πολέμου στην Ουκρανία, εδραιώθηκαν σε πολύ υψηλές τιμές. Αυτό που εκφράζεται ως ισχυρός φόβος, από επίσημα και ισχυρά χείλη είναι πώς από τα τέλη της τρέχουσας χρονιάς και κυρίως το 2023 ο πλανήτης θα έρθει αντιμέτωπος μια επισιτιστική κρίση. Αρχικώς οι φτωχότερες χώρες σε Αφρική και Ασία θα πληγούν, ωστόσο το μείζον πρόβλημα των ελλείψεων σε τρόφιμα και αγαθά, θα διογκωθεί και στα προηγμένα κράτη, Δύσης και Ευρώπης.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και οι διεθνείς οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία έχουν προκαλέσει παγκόσμια αναταραχή στις προμήθειες σιτηρών, λιπασμάτων και άλλων εμπορευμάτων που προέχονται από τις δύο αντιμαχόμενες χώρες, εκτοξεύοντας τις τιμές σε τρόφιμα και καύσιμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι τιμές σιτηρών έχουν κάνει άλμα άνω του 60% από την αρχή του έτους, στη μεγαλύτερη αύξηση που έχει καταγραφεί εδώ και πάνω από μισό αιώνα.
Η απόφαση της Μόσχας να αποκλείσει τα λιμάνια και τις θαλάσσιες οδούς της Ουκρανίας, έχει ως συνέπεια να εγκλωβιστούν πάνω από 5 εκατομμύρια τόνους σιτηρών που είχαν ως προορισμό την παγκόσμια αγορά. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι οι δύο χώρες κατέχουν το 1/4 των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, όπως επίσης το 19% της προσφοράς καλαμποκιού και το 80% της προσφοράς ηλιέλαιου, καθίσταται σαφές το μείζον πρόβλημα που δημιουργείται στην παγκόσμια τροφοδοσία, τη στιγμή, μάλιστα, που η Μόσχα έχει βάλει «κόφτη» προς τις εχθρικές χώρες και δη τη Δύση.
Διασπείρεται ο πανικός;
Εξόχως ανησυχητικό είναι πως ο φόβος και η ανησυχία διαχέεται σε παγκόσμιο επίπεδο, με πολλές χώρες με κομβικό ρόλο στην παγκόσμια αλυσίδα προμηθειών, να ακολουθούν το μονοπάτι της εσωστρέφειας. Τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί η Ινδία, η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα σε παραγωγή σιτηρών, που απαγόρευσε την εξαγωγή τους, ούτως ώστε να συγκρατήσει τις τιμές στην εγχώρια αγορά. Στην ίδια ρότα και η Ινδονησία, που σταμάτησε τις εξαγωγές φοινικέλαιου, ενώ η Αργεντινή έχει απαγορεύσει τις εξαγωγές του ονομαστού βοδινού της έως το τέλος του έτους. Η Σερβία και το Καζακστάν επέβαλαν ποσοστώσεις στις αποστολές σιτηρών και Αίγυπτος δεν θα τροφοδοτεί με αραβόσιτο, μακαρόνια, φακές και φασόλια έως το τέλος Ιουνίου. Και η λίστα.. συνεχίζεται και εμπλουτίζεται με χώρες που περιορίζουν αισθητά τις εξαγωγές τροφίμων, λιπασμάτων ή εμπορευμάτων, δυσχεραίνοντας περαιτέρω την παγκόσμια επισιτιστική συνθήκη.
Υπό αυτό το πρίσμα δικαιολογούνται απόλυτα οι απαισιόδοξες προβλέψεις κορυφαίων αξιωματούχων διεθνών φορέων, όπως του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες, ο οποίος τόνισε «ο πόλεμος έχει επιδεινώσει την επισιτιστική ανασφάλεια στις φτωχότερες χώρες λόγω της αύξησης των τιμών. Ο κόσμος μπορεί να αντιμετωπίσει λιμούς που θα διαρκέσουν χρόνια εάν οι ουκρανικές εξαγωγές δεν αποκατασταθούν στα επίπεδα που ήταν πριν από τον πόλεμο». Στο ίδιο μήκος κύματος και οι εκτιμήσεις του διευθυντή του Παγκοσμίου Προγράμματος Διατροφής Ντέιβιντ Μπίσλεϊ. «Για το 2022 το πρόβλημα παγκοσμίως είναι οι τιμές των τροφίμων. Για το 2023 μπορεί κάλλιστα να είναι η επάρκεια τους», είπε χαρακτηριστικά.
Σε κάθε περίπτωση η παγκόσμια κοινότητα εισέρχεται σε θολά νερά και είναι πρόδηλο ότι όσο συνεχίζεται η πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία, τόσο θα «βουλιάζει» περισσότερο στην ανασφάλεια και την ανησυχία, μ’ ό,τι αυτό αρνητικό συνεπάγεται…
