Συνολική παρέμβαση για την εξωτερική πολιτική κάνει, με άρθρο του στην ιστοσελίδα του φερώνυμου Ινστιτούτου, ο πρώην πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, υποστηρίζοντας ότι «αυτό που διακυβεύεται με την παραμονή της κυβέρνησης και της πολιτικής της, δεν είναι δυστυχώς μόνο η πολιτική, οικονομική και κοινωνική σταθερότητα, αλλά και η εθνική ακεραιότητα».
Ο πρώην πρωθυπουργός ασκεί δριμεία κριτική στην κυβέρνηση για τους χειρισμούς στο ουκρανικό και τονίζει ότι είναι επιβεβλημένη η αλλαγή στρατηγικής στην εξωτερική πολιτική που χαράσσει η χώρα.
Ο κ. Τσίπρας ξεκινά από τον πόλεμο στην Ουκρανία σημειώνοντας ότι δεν ήταν απρόβλεπτος ούτε αναπόφευκτος και προσθέτει ότι προφανώς η κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, με την εισβολή σε μία τρίτη χώρα, βαραίνει τη Ρωσία του Προέδρου Πούτιν. Αλλά, αναμετρώντας την κλιμάκωση των γεγονότων που οδήγησαν στη σύρραξη, ένας ψύχραιμος παρατηρητής καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αυτή θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, αν η Δύση δεν επέμενε στην προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Ακολούθως, αναφέρει ότι ο πόλεμος ήταν τραγωδία για την Ουκρανία και ήττα για την Ευρώπη. Όπως τονίζει:
- Ένα μέρος της ουκρανικής κυριαρχίας χάθηκε από τους εχθρούς της στο πεδίο της μάχης, καθώς η Ρωσία κατέλαβε περίπου το 20% των εδαφών της. Και ένα άλλο από τους συμμάχους της, ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ, που της συμπεριφέρονται σήμερα σαν αποικία και απαιτούν την ιδιοκτησία των σπάνιων γαιών της, ως αντάλλαγμα για τη στήριξη που της παρείχαν σε έναν πόλεμο που τελικά τη διέλυσε.
- Μεγάλος ηττημένος η Ευρώπη. Αντί να αποδυναμωθεί η ρωσική οικονομία, αποδυναμώθηκε η ευρωπαϊκή και ιδιαίτερα η γερμανική. Τι πέτυχε, λοιπόν, η Ευρώπη από την επιμονή της να στηρίξει μέχρις εσχάτων τον πόλεμο έναντι της επιλογής να επιδιώξει διπλωματική λύση; Μάλλον να πυροβολήσει τα πόδια της.
- Αντί η Ευρώπη, έστω και τώρα, να πρωτοστατεί στην προσπάθεια για κατάπαυση του πυρός στο ουκρανικό μέτωπο και εξεύρεση άμεσης διπλωματικής λύσης, αυτός που πρωτοστατεί είναι ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ. Αντί να αναζητήσει τους όρους για μία νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας, που να θωρακίζει τα συμφέροντά της απέναντι σε ρωσικές παρεμβάσεις, αλλά και να συμπεριλαμβάνει τη Ρωσία, αποκαθιστώντας μεταξύ άλλων και την ενεργειακή συνεργασία με αυτήν, την αναγάγει σε υπαρξιακή απειλή για την κυριαρχία και την ασφάλειά της.
Στη συνέχεια, ο κ. Τσίπρας καταθέτει τις προτάσεις του για την Ευρώπη:
- Η ΕΕ πρέπει να αποτελέσει γεωπολιτική δύναμη όχι μόνο αποτροπής, αλλά και ειρήνης και σταθερότητας, και να αναβαθμίσει τον ρόλο της στην αντιμετώπιση των μεγάλων σύγχρονων προκλήσεων, όπως την κλιματική κρίση, το μεταναστευτικό και τη διαχείριση της τεχνητής νοημοσύνης. Επείγουσα ανάγκη για:
• Μία ριζική στροφή της ΕΕ στο Ουκρανικό, με στόχο την ειρήνη και την οικοδόμηση μίας νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας.
• Η μεγάλης κλίμακας έκδοση κοινού χρέους για την άμυνα και τη στήριξη ευρωπαϊκών δημοσίων αγαθών για την πράσινη μετάβαση, την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και πολιτικές συνοχής.
• Ριζικές τομές για την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής αγοράς που περιγράφονται στις εκθέσεις Ντράγκι και Λέττα.
• Να δοθεί το μήνυμα στις ΗΠΑ ότι οι ευρωαμερικανικές σχέσεις μπορούν να αναπτυχθούν μόνο στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού, του σεβασμού των συνόρων και της μη εμπλοκής στις εσωτερικές υποθέσεις των ευρωπαϊκών χωρών.
• Η ΕΕ, επιτέλους, να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και σε σχέση με το Ισραήλ και την ανάγκη για ειρήνη στην Παλαιστίνη με τερματισμό των ισραηλινών επιχειρήσεων που έχουν οδηγήσει σε δεκάδες χιλιάδες άμαχους νεκρούς.
Ακολούθως, αναφέρεται στην Ελλάδα και ασκεί σκληρή κριτική στην κυβέρνηση της ΝΔ:
- Η κυβέρνηση της ΝΔ χειρίστηκε καταστροφικά το Ουκρανικό.
- Σήμερα, από τη μία δεν έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει οποιοδήποτε ρόλο για την ειρήνη και δυσκολεύεται να βρει επαφές με την κυβέρνηση Τραμπ, από την άλλη έχει εξαιρεθεί από όλες τις γαλλοβρετανικές πρωτοβουλίες για την Ουκρανία.
- Αντισταθμίζοντας τη λανθασμένη και αδιέξοδη στρατηγική της, η κυβέρνηση αναμένεται το επόμενο διάστημα να στρέψει τη συζήτηση σε πολυετή και πολυδάπανα εξοπλιστικά προγράμματα. Φταίει ότι δεν έχουμε αρκετά αεροπλάνα, υποβρύχια και φρεγάτες για το γεγονός ότι δεν τολμάμε ούτε την πόντιση καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, πέρα από τα έξι ναυτικά μίλια μας; Με τη στρατηγική του δεδομένου και πρόθυμου συμμάχου, η κυβέρνηση απέτυχε να εξασφαλίσει δίπλα μας τις ΗΠΑ (παρά την παραχώρηση έξι στρατιωτικών εγκαταστάσεων και του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης επ' αόριστον), τη Γαλλία (παρά τα αξίας 8 δισ. αεροσκάφη και φρεγάτες και τη στρατηγική συμφωνία, την οποία όταν χαρακτήρισα ελλιπή με κατηγορούσαν για εθνική εξαίρεση) και το Ισραήλ (παρά τη στήριξη στην ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα, σε βάρος των αξιών μας, αλλά και των σχέσεων μας με αραβικές χώρες).
- Σε μία κρίσιμη στιγμή αύριο, η Ελλάδα θα είναι μόνη, όσο πρόθυμη και αν υπήρξε στους συμμάχους της τα τελευταία έξι χρόνια. Το ερώτημα είναι πόσο ισχυρή είναι, όχι μόνο η αποτρεπτική δύναμή της, αλλά και η αποφασιστικότητά της, όπως δείξαμε το 2018 απέναντι στην προσπάθεια του ερευνητικού Barbaros να εισέλθει σε ελληνική υφαλοκρηπίδα.
- Εξίσου σημαντική είναι η διπλωματική στρατηγική που πρέπει να διαθέτει η Ελλάδα ώστε να μη φτάσουμε σε σημείο σύγκρουσης. Η κυβέρνηση απέτυχε να προωθήσει μία αποτελεσματική στρατηγική, τόσο σε σχέση με την προοπτική προσφυγής στο Δικαστήριο της Χάγης όσο και επί του πεδίου σε σχέση με την ενεργειακή, αλλά ακόμη και την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.
Αναγκαία η αλλαγή στρατηγικής
- Η αλλαγή στρατηγικής είναι άμεσα αναγκαία με σκοπό την ανάκτηση του ρόλου της Ελλάδας ως πυλώνα ειρήνης και σταθερότητας, όπως και την προάσπιση και επέκταση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, με διατήρηση της ειρήνης. Προφανώς, δεν μπορεί να την επιτύχει η παρούσα κυβέρνηση. Αλλά η χώρα δεν μπορεί να συνεχίζει για πολύ να πορεύεται δίχως εθνική πυξίδα.
Είναι επείγον και αναγκαίο, άμεσα:
• Να μετατοπιστεί η στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ, από τη βάση της λογικής του δεδομένου και πρόθυμου συμμάχου στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και οφέλους.
• Να εξασφαλιστεί η ενεργή συμμετοχή της Ελλάδας σε κάθε διεργασία που αφορά την επόμενη μέρα για την ευρωπαϊκή άμυνα και την ειρήνη στην Ουκρανία. Σε αυτό το πλαίσιο και σε συντονισμό με την Κύπρο, να τεθούν στην ΕΕ αυστηρές προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων η άρση του casus belli και το Κυπριακό, για τη όποια συνεργασία της ΕΕ με την Τουρκία σε ζητήματα που αφορούν την ευρωπαϊκή άμυνα.
• Να επιδιωχθεί η αποκατάσταση διπλωματικών διαύλων με τη Ρωσία.
• Να υποστηριχθεί η διασύνδεση της αναθεώρησης της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ - Τουρκίας με την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ.
• Να αποφασιστεί η επέκταση των χωρικών υδάτων μας στην Ανατολική Μεσόγειο με οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ με τις εκεί όμορες χώρες.
• Να επιδιωχθεί η πραγματοποίηση Διάσκεψης ΕΕ-χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, στο πλαίσιο της οποίας η Ελλάδα, σε συντονισμό με την Κύπρο και χώρες της Συνόδου των Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου, να προωθήσει τον ρόλο και τις θέσεις της στην περιοχή (ελληνοτουρκικά, Παλαιστινιακό, Συριακό, Λιβυκό).
• Να χαραχθεί νέος σχεδιασμός, σε συντονισμό με την Κύπρο, για τη δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού στη βάση των Αποφάσεων του ΟΗΕ και του Πλαισίου Γκουτιέρες, αναμένοντας ενδεχόμενες πολιτικές εξελίξεις μετά τις επικείμενες εκλογές στα Κατεχόμενα.
• Να επανενεργοποιηθούν τα βαλκανικά πολυμερή σχήματα συνεργασίας που ακυρώθηκαν μετά το 2019, εστιάζοντας και πάλι στον ηγετικό ρόλο μας στην περιοχή.
• Να προωθήσουμε Σχέδιο Δράσης για την αναβάθμιση της θέσης της Ελλάδας σε χώρες προτεραιότητας του Παγκόσμιου Νότου, με έμφαση στην οικονομική και πολιτιστική συνεργασία.
• Να υπάρξει άμεση ανασυγκρότηση και ενίσχυση της εθνικής αμυντικής βιομηχανίας μας, που δυστυχώς σήμερα βρίσκεται σε πλήρη διάλυση.
Καταλήγοντας, ο κ. Τσίπρας υποστηρίζει ότι η επιλογή του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, να παραμείνει στη θέση του, παρά τη λαϊκή απονομιμοποίηση που επέφεραν οι πρωτοφανείς σε όγκο διαδηλώσεις ενάντια στη συγκάλυψη του εγκλήματος των Τεμπών, δεν οδηγεί σε αδιέξοδο μόνο τον ίδιο, την παράταξή του και τη κοινωνία. Αυτό που διακυβεύεται με την παραμονή της κυβέρνησης και της πολιτικής της, δεν είναι, δυστυχώς, μόνο η πολιτική, οικονομική και κοινωνική σταθερότητα, αλλά και η εθνική ακεραιότητα.
