Με αυξανόμενη ανησυχία παρακολουθεί η Κομισιόν την απογοητευτική πορεία των πλειστηριασμών στην Ελλάδα και καλεί την κυβέρνηση να λάβει άμεσα μέτρα για να αυξηθεί ο συνολικός αριθμός των πλειστηριασμός και να ενισχυθούν τα ποσοστά επιτυχίας.
Όπως επισημαίνει η Επιτροπή στην τελευταία έκθεση μεταπρογραμματικής εποπτείας,
- Το ιστορικό επιτυχών πλειστηριασμών αποκαλύπτει τη συνεχιζόμενη ανεπάρκεια των διαδικασιών, καθώς μεγάλο ποσοστό πλειστηριασμών είτε ανεστάλησαν για διαδικαστικούς λόγους, ή απέτυχαν λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος. Ο αριθμός των πλειστηριασμών που είχαν προγραμματιστεί μεταξύ Νοεμβρίου 2023 και τέλους Φεβρουαρίου 2024 παρουσιάζει πτωτική τάση (7.910 τον Νοέμβριο 2023, 5.529 τον Δεκέμβριο 2023, 5.222 τον Ιανουάριο 2024 και 4.312 τον Φεβρουάριο 2024), ενώ το ποσοστό των αναστολών κυμαίνεται γύρω στο 50%.
- Στους πλειστηριασμούς που διενεργούνται, το ποσοστό των άγονων υπερβαίνει σταθερά και σημαντικά αυτό των επιτυχημένων (66% έναντι 34% τον Φεβρουάριο του 2024).
- Οι αρχές έχουν αναθέσει σε ομάδα εργασίας του υπουργείου Δικαιοσύνης να καταρτίσει νομοθετικές προτάσεις στο πλαίσιο μιας επικείμενης δέσμης τροποποιήσεων του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Θα αντιμετωπίσει ελλείψεις που αποθαρρύνουν τους δυνητικούς αγοραστές από τη συμμετοχή σε πλειστηριασμούς, όπως η έλλειψη χρηματοδότησης, οι ληξιπρόθεσμοι λογαριασμοί κοινής ωφέλειας που σχετίζονται με ακίνητα, οι ανεπάρκειες στην έξωση ενοικιαστών, η έλλειψη πληροφοριών σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση των ακινήτων, η μη διαθεσιμότητα στην πλατφόρμα πιστοποιητικών, αδειών και σχεδίων σχετικών με το πλειστηριαζόμενο ακίνητο, καθώς και οι υπερβολικές καθυστερήσεις στη δικαστική επίλυση διαφορών μετά τον πλειστηριασμό (συχνά καθορισμένες ημερομηνίες ακρόασης πέραν του 2030) και στην καταχώριση συναλλαγών στο κτηματολόγιο».
Στην άλλη έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα αυτή την εβδομάδα, την Έκθεση για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, η Κομισιόν τονίζει ότι η καθυστέρηση στη διευθέτηση των «κόκκινων» δανείων που διαχειρίζονται οι servicers «οφείλεται κυρίως στις χαμηλές ανακτήσεις από ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων λόγω της αναστολής των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Ωστόσο, αντικατοπτρίζει επίσης καθυστερήσεις στις δικαστικές διαδικασίες και υψηλό ποσοστό ανεπιτυχών πλειστηριασμών.
Παρά ορισμένα μέτρα στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (για παράδειγμα, βελτίωση των διαδικασιών αναγκαστικής είσπραξης οφειλών και της αποτελεσματικότητας της δευτερογενούς αγοράς Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων) και λαμβανομένου υπόψη του μεγέθους του προβλήματος, περαιτέρω μέτρα θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αύξηση της ζήτησης ρευστοποιούμενων εξασφαλίσεων από τρίτους και στην επιτάχυνση της διαδικασίας μετά τον πλειστηριασμό. Αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τη βελτίωση των διαδικασιών ηλεκτρονικών πλειστηριασμών με τη διάθεση περισσότερων πληροφοριών σχετικά με τα πλειστηριαζόμενα ακίνητα και την άρση της εδαφικής αποκλειστικότητας των συμβολαιογράφων».
Ποια μέτρα εξετάζει η κυβέρνηση
Η νέα νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης για τους πλειστηριασμούς εστιάζει, μεταξύ άλλων, σε μέτρα για την τόνωση του ενδιαφέροντος και τη μείωση του ποσοστού έκπτωσης στα τιμήματα.Αυτό μπορεί να γίνει με μέτρα που θα ενισχύσουν το ενδιαφέρον κυρίως από φυσικά πρόσωπα για συμμετοχή σε διαδικασίες πλειστηριασμού. Όπως διαπιστώνεται, ενώ πολλά είναι τα νοικοκυριά που δοκιμάζονται από τη στεγαστική κρίση, η οποία είναι αποτέλεσμα κυρίως της δυσανάλογης αύξησης των τιμών κατοικιών σε σχέση με τα εισοδήματα, ελάχιστοι είναι αυτοί που αναζητούν κάποια ευκαιρία για απόκτηση κατοικίας μέσω των πλειστηριασμών.
Το κυριότερο πρόβλημα που εμποδίζει τα φυσικά πρόσωπα να συμμετέχουν στους πλειστηριασμούς είναι η... χαμηλή ορατότητα. Σήμερα, ένας ενδιαφερόμενος μπορεί να δει μια αναλυτική έκθεση που παρουσιάζει το ακίνητο, ύστερα από αλλαγές που έγιναν τα τελευταία χρόνια (παλιότερα τα στοιχεία για το ακίνητο ήταν ελάχιστα), όμως δύσκολα θα υποβάλει κάποιος μια οικονομική προσφορά για να αποκτήσει μια κατοικία χωρίς να την έχει δει. Η αλλαγή που συζητείται με τους servicers είναι να δημιουργηθεί μια διαδικασία που θα επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους να βλέπουν από κοντά τα ακίνητα που έχουν βγει σε πλειστηριασμό.
Επίσης, εξετάζονται αλλαγές στη διαδικασία των πλειστηριασμών. Σήμερα, μετά από δύο άγονες πλειστηριασμούς η τιμή μειώνεται στο 80% του ποσού εκκίνησης και ακολούθως στο 65%, ενώ στη συνέχεια ο πλειστηριασμός ακυρώνεται και πρέπει να γίνει νέα δικαστική διαδικασία για την επανεκκίνησή του, η οποία έχει κόστος σε χρόνο και χρήμα και προβληματίζει τους servicers, που ζητούν να υπάρχει δυνατότητα άμεσης επανεκκίνησης ενός πλειστηριασμοί ακόμη και μετά την τέταρτη προσπάθεια.
Οι servicers έχουν ζητήσει και να γίνουν αλλαγές που θα περιορίσουν τις δυνατότητες άσκησης ανακοπής σε πλειστηριασμούς, που προκαλούν σοβαρές καθυστερήσεις γιατί οι ανακοπές παίρνουν μακρινές δικασίμους. Το υπουργείο Δικαιοσύνης εκτιμά ότι δεν χρειάζονται σημαντικές παρεμβάσεις σε αυτό το θέμα, καθώς με το νέο δικαστικό χάρτη και την ενοποίηση των δύο πρώτων βαθμών της Δικαιοσύνης οι ρυθμοί θα επιταχυνθούν.
