Στον διαχωρισμό των οφειλών προς το ΚΕΑΟ σε στις εισπράξιμες και στις πολύ χαμηλής εισπραξιμότητας, προβαίνει ο ΕΦΚΑ προκειμένου να ξεκαθαρίσει το χαρτοφυλάκιο των οφειλών.
Όπως αναφέρει στην τελευταία έκθεσή του το ΚΕΑΟ, μετά την κατάργηση των κριτηρίων για την διαβίβαση των θεωρητικά εισπράξιμων οφειλών από τα ασφαλιστικά ταμεία, στο Κ.Ε.Α.Ο. πολλές από τις οφειλές που έχουν ενταχθεί στο Κ.Ε.Α.Ο. εμφανίζουν πολύ χαμηλή ή μηδενική εισπραξιμότητα.
Στο πλαίσιο αυτό, το Κ.Ε.Α.Ο., βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων εντοπίζει και διαχωρίζει τις οφειλές με χαμηλό, ίσως και μηδενικό βαθμό εισπραξιμότητας. Η διαδικασία προϋποθέτει ενδελεχή έλεγχο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Κ.Ε.Α.Ο. για εντοπισμό όλων των πηγών αποπληρωμής της οφειλής και εξάντληση κάθε εισπρακτικού μέσου σε βάρος του οφειλέτη, ώστε να μπορούν τα αρμόδια όργανα να προτείνουν και να εισηγηθούν με ασφάλεια τον χαρακτηρισμό μιας οφειλής ως πολύ χαμηλής εισπραξιμότητας/ανεπίδεκτη είσπραξης.
Ενδεικτικά, στην κατηγορία των οφειλών χαμηλής εισπραξιμότητας εντάσσονται οφειλές για την είσπραξη των οποίων έχουν ληφθεί επανειλημμένα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης χωρίς αποτέλεσμα, οφειλές προσώπων που έχουν αποβιώσει και οι κληρονόμοι αποποιήθηκαν την κληρονομιά, οφειλές επιχειρήσεων που έχουν πτωχεύσει ή βρίσκονται σε αδράνεια, κ.α.
Ωστόσο υπάρχουν και χρέη προς τον ΕΦΚΑ, τα οποία προέρχονται από στρατηγικούς κακοπληρωτές, όπως προκύπτει από την ανάλυση και αξιολόγηση οφειλών και οφειλετών που πραγματοποιεί ο εισπρακτικός μηχανισμός του ΕΦΚΑ.
Το Κ.Ε.Α.Ο. εξασφαλίζει την κεντρική παρακολούθηση των οφειλετών και στο πλαίσιο αυτό αναλύει και επεξεργάζεται τα διαθέσιμα δεδομένα, ώστε να ελεγχθούν μεταξύ άλλων και ενδεχόμενες περιπτώσεις έντονης παραβατικότητας και συστηματικής δημιουργίας οφειλών, καθώς και να διακριβωθεί τι συμβαίνει στις περιπτώσεις αυτές.
Διαπιστώνεται ότι πολλές περιπτώσεις έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό, που είναι η συνεχής δημιουργία οφειλών και η ανυπαρξία περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη για την ικανοποίηση των απαιτήσεων του φορέα. Η απουσία περιουσιακών στοιχείων μπορεί να είναι και αποτέλεσμα μεθόδευσης με σκοπό την αδυναμία εντοπισμού των πραγματικών υπευθύνων της επιχείρησης.
Για την αντιμετώπιση των παραπάνω περιπτώσεων, άμεσης προτεραιότητας ζήτημα είναι η ενεργοποίηση του ελεγκτικού μηχανισμού για τον καταλογισμό των εισφορών στους πράγματι ωφελούμενους από την παράνομη δραστηριότητα.
Τα πρόσωπα αυτά είναι που έχουν την υποχρέωση αλλά και την οικονομική δυνατότητα να αποκαταστήσουν τη ζημία των ασφαλιστικών οργανισμών που προκλήθηκε από τη δραστηριότητά τους.
Επιπρόσθετα, στο Κ.Ε.Α.Ο. εντείνεται ο έλεγχος αφερεγγυότητας των Κοινών Επιχειρήσεων που είναι οφειλέτες Κ.Ε.Α.Ο. Ο δείκτης αφερεγγυότητας μιας κοινής επιχείρησης οφειλέτη Κ.Ε.Α.Ο., προκύπτει από στοιχεία που αφορούν:
- στην υποβολή ΑΠΔ χωρίς την καταβολή εισφορών
- στην δραστηριότητα της επιχείρησης (επιχειρήσεις καθαριότητας, φύλαξης, εκπαιδευτικοί όμιλοι, κέντρα αισθητικής)
- στο αν πρόκειται για επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας
- στα χαρακτηριστικά των υπευθύνων (π.χ. ορισμός ως υπεύθυνων πρώην εργαζομένων της επιχείρησης)
- στη νομική μορφή των επιχειρήσεων (μονοπρόσωπες, ΕΠΕ, ΙΚΕ)
- στο αν οι ειδικότητες των απασχολουμένων στην επιχείρηση είναι άσχετες με τις δραστηριότητες της επιχείρησης (ενδεικτικά αναφέρεται η περίπτωση επιχείρησης με δραστηριότητα “καθαρισμοί” με απασχολούμενους μάγειρες, νοσοκόμους και νηπιαγωγούς)
- στην όλη συμπεριφορά της επιχείρησης.
