Τεράστια έκταση προσλαμβάνουν οι απάτες στον ΦΠΑ από κυκλώματα που δρουν στην Ελλάδα αλλά έχουν «πλοκάμια» και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από τις διαπιστώσεις των ελεγκτών της ΑΑΔΕ προκύπτει, πως, όχι μόνο δεν καταβάλλουν τον ΦΠΑ που αναλογεί στις συναλλαγές τους, αλλά παίρνουν και επιστροφή ΦΠΑ!
Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι η πρόσφατη αποκάλυψη της Οικονομικής Αστυνομίας, που ξεσκέπασε μια τεράστια απάτη, με διαφυγόντα έσοδα δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Επίσης, εντοπίστηκε άλλη μεγάλη απάτη-μαμούθ στην Πορτογαλία, ύψους 2,2 δισ. στον ΦΠΑ, με εμπλεκόμενους 22 άτομα και ένας τραπεζίτης, με το κύκλωμα να ακουμπάει και στην Ελλάδα.
Σημειώνεται πως η Ελλάδα είναι στις πρώτες θέσεις της ΕΕ στις απάτες στον τομέα του ΦΠΑ, με τα διαφυγόντα έσοδα το έτος 2020 να φτάνουν σε 3,2 δισ. ευρώ, ποσό μειωμένο λόγω των μειωμένων συναλλαγών που έγιναν το έτος αυτό, αφού λόγω της πανδημίας είχαν περιοριστεί δραματικά οι αγορές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ στο δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2023 πραγματοποιήθηκαν και ολοκληρώθηκαν 129 έρευνες - έλεγχοι σε μεγάλες υποθέσεις φοροδιαφυγής και απάτης και βρέθηκαν παραβάσεις στις 110 περιπτώσεις ή στο 85% των ελεγχόμενων υποθέσεων.
Στις υποθέσεις που εντοπίστηκαν παραβάσεις απενεργοποιήθηκαν τα ΑΦΜ των 110 εμπλεκόμενων προσώπων και εταιρειών. Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι το μεγάλο ποσοστό της παραβατικότητας που διαπιστώνεται, το οποίο ξεπερνά το 80% και οφείλεται στο γεγονός ότι οι συγκεκριμένες υποθέσεις, ελέγχονται κατόπιν πληροφοριών και καταγγελιών και είναι «δεμένες».
Πρόκειται για τις υποθέσεις των «εξαφανισμένων εμπόρων» και τις απάτες τύπου «καρουζέλ», δηλαδή για κυκλώματα που πραγματοποιούν εικονικές συναλλαγές (εισαγωγές και εξαγωγές) με επιχειρήσεις τρίτων χωρών, με στόχο την αποφυγή πληρωμής του ΦΠΑ ενώ διεκδικούν και εισπράττουν επιστροφή που δεν έχει καταβληθεί!
Πώς ελέγχονται
Στο στόχαστρο τίθενται υποθέσεις έρευνας σχετικά με την απάτη στον ενδοκοινοτικό ΦΠΑ και τον εντοπισμό εξαφανισμένων εμπόρων, αξιοποιώντας στοιχεία από ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα ανάλυσης κινδύνου και συνδυασμένης πληροφόρησης.
Παράλληλα, για πρώτη φορά αξιοποιούνται στοιχεία από το σύστημα Ανάλυσης Δικτύων Συναλλαγών (Transaction Network Analysis- ΤΝΑ), του οποίου κύριος σκοπός είναι η επεξεργασία και ανάλυση στοχοθετημένων πληροφοριών για τη διασυνοριακή απάτη μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Μία από τις εταιρείες της αλυσίδας, συνήθως η εισάγουσα τα αγαθά, δεν καταβάλλει τον ΦΠΑ στον κρατικό προϋπολογισμό παρότι τον χρεώνει στον επόμενο αγοραστή, διαπράττοντας με τον τρόπο αυτό απάτη. Η εταιρεία αυτή συνήθως εξαφανίζεται χωρίς ίχνη αμέσως μετά τη συναλλαγή (εξαφανισμένος έμπορος).
Η είσπραξη του φόρου είναι συνεπώς αδύνατη στη χώρα στην οποία καταναλώνονται τα αγαθά ή οι υπηρεσίες. Ωστόσο, οι άλλοι αγοραστές του κυκλώματος ζητούν να τους επιστραφεί ο ΦΠΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό μετά τη μεταπώληση των αγαθών.
Έτσι, μπορεί το κράτος να επιστρέψει ΦΠΑ για ΦΠΑ που δεν εισέπραξε και η ζημιά να είναι διπλή, καθώς χάνει το 24% της αξίας των εμπορευμάτων και επιστρέφει το 24% της αξίας τους!
Πότε «παγώνουν» οι ΑΦΜ
Σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία, η διαδικασία απενεργοποίησης των ΑΦΜ διενεργείται στις περιπτώσεις που εντοπίζεται υπόθεση φοροδιαφυγής αλλά και προληπτικά, εάν από τον έλεγχο των αρχών προκύψει ότι:
- Δεν έχουν υποβάλλει δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και φόρου προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) για δύο συνεχόμενα έτη
- Από έλεγχο ή αυτοψία της Φορολογικής Αρχής προκύπτει ότι δεν υφίσταται οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησής ή
- Από έλεγχο ή αυτοψία της Φορολογικής Αρχής προκύπτει ότι έχει δηλώσει ψευδή ή ανακριβή στοιχεία προκειμένου να του χορηγηθεί Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.).
- Διαπιστωθεί πως έχουν ελλιπή ή λανθασμένα στοιχεία κατόχου.
- Μετά από έλεγχο διαπιστωθεί απάτη σε βάρος του δημοσίου.
Οι φορολογούμενοι που χάνουν το ΑΦΜ τους, δεν μπορούν:
- να υποβάλουν οποιαδήποτε δήλωση στο τμήμα Μητρώου της Δ.Ο.Υ.
- να υποβάλουν οποιαδήποτε φορολογική δήλωση ηλεκτρονικά.
- να θεωρήσουν βιβλία και στοιχεία
- να υποβάλουν οποιαδήποτε γνωστοποίηση σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του Κ.Β.Σ.
- να τύχουν απαλλαγής από το φόρο μεταβίβασης, κληρονομιών και γονικών παροχών κατά την απόκτηση πρώτης κατοικίας.
- να λάβουν πιστοποιητικό για υποβολή δηλώσεων κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών,
- να λάβουν πιστοποιητικό για μεταβίβαση ακινήτων
- να πάρουν αντίγραφο των υποβληθεισών δηλώσεων φόρου κληρονομιάς, δωρεάς, γονικής παροχής, δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9), δήλωσης ΦΑΠ νομικών προσώπων και εκκαθαριστικών ΕΤΑΚ και ΦΑΠ φυσικών προσώπων.
- να λάβουν φορολογική ενημερότητα
- να εισπράξουν ποσά από την εξόφληση τίτλων πληρωμής (Α.Φ.Ε.Κ. Χρηματικά Γραμμάτια, Γραμμάτια τρίτων, Χρηματικά εντάλματα).
- να έχουν συναλλαγές με το Δημόσιο τομέα (συμμετοχή σε διαγωνισμό για προμήθεια υλικών ή ανάθεση έργων του Δημοσίου).
