Τα τελικά στοιχεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού για το τετράμηνο του 2023, επιβεβαιώνουν ότι τα δημοσιονομικά της χώρας πάνε πρίμα. Απόδειξη αυτού αποτελεί το μεγάλο πρωτογενές πλεόνασμα 2,44 δισ.ευρώ που καταγράφεται έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 869 εκατ. ευρώ.
Βασικός άξονας της εξαιρετικής εικόνας που αποτυπώνεται το διάστημα Ιανουάριος-Απρίλιος 2023, αποτελούν πάλι τα φοροέσοδα που υπεραποδίδουν, καταγράφοντας άνοδο 9,7% έναντι του αρχικού στόχου. Συγκεκριμένα τα έσοδα από φόρους σε ανήλθαν σε 17,83 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,56 δισ. ευρώ σε σχέση με τον αρχικό στόχο.
Ειδικότερα και σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου - Απριλίου 2023, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 789 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 3.829 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 3.316 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2.443 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 869 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 799 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 21.057 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2.511 εκατ. ευρώ ή 13,5% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται κυρίως: (α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του τετραμήνου, (β) στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και (γ) στα αυξημένα έσοδα του ΠΔΕ.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 23.185 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.901 εκατ. ευρώ ή 14,3% έναντι του στόχου.
Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:
Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 17.803 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.567 εκατ. ευρώ ή 9,7% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου, αφορά την παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, όσο και από την καλύτερη απόδοση του ΦΠΑ τρέχοντος έτους.
Ποιοι φόροι υπεραπέδωσαν
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής :
Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 7.574 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 481 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 2.032 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 80 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 353 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 42 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 4.991 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 473 εκατ. ευρώ.
II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 19 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τον στόχο.
III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 3.959 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 811 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, κυρίως λόγω της είσπραξης ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, όπως προαναφέρθηκε. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 3.959 εκατ. ευρώ, ποσό 1.504 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 159 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 284 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 18 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 1.120 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 506 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Εξ αυτών, ποσό 252 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 182 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
VI. Στην κατηγορία «Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων» δεν παρατηρήθηκαν έσοδα έναντι στόχου 2 εκατ. ευρώ.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2.128 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 389 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.739 εκατ. ευρώ), κυρίως λόγω της επιστροφής ΦΠΑ, τον μήνα Μάρτιο στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων (ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε.) ποσού 220 εκατ. ευρώ περίπου, που προκύπτει από έσοδα που έχουν εισπραχθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ και αποδοθεί στο Κράτος από τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.756 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 341 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.415 εκατ. ευρώ).
Αυξημένα έσοδα και τον Απρίλιο
Ειδικότερα, τον Απρίλιο 2023 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.214 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 231 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4.621 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 252 εκατ. ευρώ.
Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα ανά μείζονα κατηγορία του κρατικού προϋπολογισμού, για τον Απρίλιο 2023 έχουν ως ακολούθως:
Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 4.193 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 131 εκατ. ευρώ ή 3,2% έναντι του στόχου.
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής :
Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 1.963 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 64 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 511 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 46 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 71 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 24 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 854 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 15 εκατ. ευρώ.
II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τον στόχο.
III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 90 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 4 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Ποσό 61 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 3 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 78 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 4 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 255 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 120 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Εξ αυτών, ποσό 7 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 5 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 407 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 21 εκατ. ευρώ από τον στόχο (385 εκατ. ευρώ).
Η εικόνα των δαπανών
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 68 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 2 εκατ. ευρώ από τον στόχο (70 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Απριλίου 2023 ανήλθαν στα 21.846 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 529 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (22.375 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, ενώ παρουσιάζονται αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 839 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων μεταβιβάσεων του τακτικού προϋπολογισμού κατά 881 εκατ. ευρώ.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 339 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των πληρωμών για δαπάνες εξοπλιστικών προγραμμάτων ύψους 838 εκατ. ευρώ.
Αξιοσημείωτα γεγονότα είναι η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 502 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass, καθώς και η απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Ιουνίου 2022. Και οι δύο προαναφερθείσες κινήσεις πραγματοποιήθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 2.811 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας υποεκτέλεση ύψους 190 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 52 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερα εξ αυτών, την ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό για την ανταπόκριση στις ανάγκες λόγω της πανδημίας COVID-19 στις Περιφέρειες και την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος.
