Ο πιο δύσκολος μήνας του έτους έως τώρα φαίνεται ότι θα είναι για τους καταναλωτές ο Ιούλιος, καθώς όχι μόνο έχει σταματήσει η καθοδική ήδη από τον Μάιο η καθοδική πορεία που ακολουθούσαν οι τιμές χονδρικής, αλλά τον Ιούνιο, όπως είναι γνωστό, σημειώθηκε απότομη αύξηση και ο Ιούνιος είναι ακόμη χειρότερος, με την τιμή χονδρικής να βρίσκεται «μια ανάσα» από τα 100 €/MWh.
Η πορεία των τιμών χονδρικής διαψεύδει τις αισιόδοξες εκτιμήσεις που διατυπώνονταν στις αρχές του χρόνου. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Ιανουάριο είχε διαμορφωθεί στα υψηλότερα έως τώρα μέσα μηνιαία επίπεδα, ξεπερνώντας τα 93 €/MWh (βλ. γράφημα) και τους επόμενους τρεις μήνες είχε ακολουθήσει πτωτική πορεία, υποχωρώντας ως τα 58,26 €/MWh τον Απρίλιο, όμως τον Μάιο εκτινάχθηκε στα 81 ευρώ, δηλαδή 39% υψηλότερα.
Η μέση μηνιαία τιμή χονδρικής στο ρεύμα το 2024
Η κατάσταση έγινε δυσκολότερη τον Ιούνιο, καθώς μέχρι στιγμής η μέση τιμή για τον μήνα διαμορφώνεται περίπου στα 99 €/MWh και στις ημέρες που απομένουν οι παρατηρητές της αγοράς εκτιμούν ότι πιθανότερο είναι να κινηθεί πάνω από το όριο των 100 €/MWh, παρά να αποκλιμακωθεί.
Σε αντίθεση με την εποχή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, όταν οι τιμές του ρεύματος είχαν παρασυρθεί σε τεράστια άνοδο από την απότομη αύξηση της ευρωπαϊκής τιμής του φυσικού αερίου, στην παρούσα φάση το φυσικό αέριο δεν αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα επιβάρυνσης των τιμών του ρεύματος.
Η διακύμανση της τιμής του φυσικού αερίου στην Ευρώπη δεν παραπέμπει σε ακραίες συνθήκες του παρελθόντος. Είχε βρεθεί στο χαμηλότερο φετινό επίπεδο για το 2024 στις 3 Απριλίου, υποχωρώντας λίγο κάτω από τα 26 €/MWh και έκτοτε διόρθωσε ανοδικά, με αποτέλεσμα να κυμαίνεται από το τελευταίο δεκαήμερο του Μαΐου πέριξ των 35 €/MWh.
Ο βασικός παράγοντας που ωθεί υψηλότερα τις τιμές του ρεύματος είναι οι καιρικές συνθήκες, καθώς τόσο ο Μάιος, όσο και -ακόμη περισσότερο- ο Ιούνιος χαρακτηρίσθηκαν από υψηλές θερμοκρασίες, με τον Ιούνιο μάλιστα να εκτιμάται ότι θα είναι ένας από τους πιο θερμούς όλων των εποχών.
Ο καύσωνας «σπάει τις άμυνες» του ενεργειακού μας συστήματος, καθώς αυξάνεται απότομα η κατανάλωση λόγω της λειτουργίας των κλιματιστικών και με τρόπο που είναι αδύνατο να καλυφθεί με την παραγωγή από ανανεώσιμες, με αποτέλεσμα να μπαίνουν στο σύστημα με πολύ μεγάλη συμμετοχή στο μείγμα παραγωγής οι θερμοηλεκτρικές μονάδες παραγωγής, όχι μόνο από φυσικό αέριο, αλλά ακόμη και από τον λιγνίτη, που έχουν και το υψηλότερο κόστος παραγωγής.
Αυτό σημαίνει ότι η φθηνή παραγωγή από τις ΑΠΕ υποκαθίσταται σε μεγάλο βαθμό την ακριβότερη παραγωγή από φυσικό αέριο και λιγνίτη, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει το μέσο κόστος παραγωγής. Είναι χαρακτηριστικό ότι αργά το απόγευμα, γύρω στις 20.00, όπου η κατανάλωση από κλιματιστικά παραμένει μεγάλη, αλλά η παραγωγή ΑΠΕ πέφτει απότομα, οι τιμές χονδρικής του ρεύματος μπορεί να ξεπερνούν και τα 300 €/MWh!
Η στάση της ΔΕΗ και των παρόχων
Σε ό,τι αφορά τα τιμολόγια λιανικής για τον επόμενο μήνα, που θα ανακοινώσουν οι εταιρείες την 1η Ιουλίου, οι αυξήσεις θα είναι αναπόφευκτες, όπως είχε φανεί ήδη από τον Ιούνιο, όπου οι εναλλακτικοί πάροχοι είχαν ανακοινώσει αυξήσεις ακόμη και κατά 65%. Οι ιδιωτικές εταιρείες αναμένεται ότι θα συνεχίσουν να τιμολογούν με αμιγώς οικονομικά κριτήρια, ενσωματώνοντας στα τιμολόγιά τους το μεγαλύτερο μέρος των αυξήσεων στη χονδρική, ενώ δεν αναμένεται να λείψουν τα φαινόμενα που είδαμε και τον Ιούνιο, όπου κάποιοι πάροχοι εκμεταλλεύθηκαν την αύξηση στη χονδρική για να περάσουν ακόμη μεγαλύτερες ανατιμήσεις.
Το μεγάλο ζητούμενο, όμως, είναι ποια στάση θα κρατήσει η διοίκηση ΔΕΗ και ειδικά σε σχέση με το πράσινο τιμολόγιό της, στο οποίο υπάγονται οι περισσότεροι από τους συνδρομητές της, δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων καταναλωτών, δεδομένου ότι μερίδιο της ΔΕΗ στη χαμηλή τάση υπερβαίνει το 70%.
Τον προηγούμενο μήνα, που ήταν και μήνας ευρωεκλογών, η διοίκηση της ΔΕΗ προχώρησε πρωτοφανή αύξηση της έκπτωσης που προσφέρει στη βασική τιμή του πράσινου τιμολογίου, ανεβάζοντας το ποσοστό στο 38%, ώστε τελικά να απορροφηθεί πλήρως η αύξηση της τιμής χονδρικής και να μη γίνει αισθητή στους καταναλωτές. Ήταν μια κίνηση που, όπως σχολίαζαν στην αγορά, δεν δικαιολογείται με βάση εμπορικά κριτήρια, αλλά μάλλον θα πρέπει να αποδοθεί στη διάθεση της διοίκηση της ΔΕΗ να αποτρέψει μια δυσάρεστη εξέλιξη λίγο πριν τις κάλπες.
Αυτή η τιμολογιακή πολιτική από τη ΔΕΗ δεν φαίνεται πώς μπορεί να συνεχισθεί και τον Ιούλιο, χωρίς να αρχίσει να γίνεται υπερβολική η επιβάρυνση στα οικονομικά της επιχείρησης. Το πράσινο τιμολόγιο της ΔΕΗ υπολογίζεται με βάση την έκπτωση επί της βασικής τιμής και σε αυτό το ποσό προστίθεται ο Μηχανισμός Διακύμανσης, δηλαδή το πόσο αυξήθηκε η μειώθηκε η τιμή χονδρικής το αμέσως προηγούμενο δίμηνο. Λόγω της μεγάλης ανόδου της τιμής χονδρικής τον Ιούνιο, που έρχεται να προστεθεί στην ήδη μεγάλη αύξηση τον Μάιο -την οποία η ΔΕΗ απορρόφησε με τη μεγάλη έκπτωση- εκτιμάται ότι τα περιθώρια για πρόσθετη απορρόφηση της αύξησης τον Ιούλιο θα είναι πολύ περιορισμένα και η ΔΕΗ θα υποχρεωθεί τελικά να επιβαρύνει σημαντικά τη χρέωση στο πράσινο τιμολόγιό της.
