Ενώ η πολιτική ηγεσία των υπουργείων Οικονομικών και Ανάπτυξης είναι απασχολημένη με τις εκλογές -όπως ολόκληρος ο κυβερνητικός μηχανισμός, στα ανώτερα υπηρεσιακά κλιμάκια επικρατεί προβληματισμός για την πορεία των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και τους ρυθμούς απορρόφησης των σχετικών κονδυλίων, που προορίζονται να αποτελέσουν την βασική προωθητική δύναμη ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Τα μηνύματα από τον επιχειρηματικό κόσμο και τα στοιχεία που προκύπτουν από ελέγχους και αναλύσεις, είναι ανησυχητικά: Οι προκηρύξεις, αναθέσεις – και πολύ περισσότερο η υλοποίηση – έργων και δράσεων χρηματοδοτούμενων από το Ταμείο καθυστερούν απογοητευτικά. Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν και πολλά από τα προγραμματισμένα έργα ενδέχεται να μείνουν τελικά “στα χαρτιά” - και τα διαθέσιμα κονδύλια αναξιοποίητα.
Πέρυσι απορροφήθηκε μόλις το 4% των κονδυλίων, σύμφωνα με στοιχεία της μελέτης Focus Report του Παρατηρητηρίου Ταμείου Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ, που δημοσίευσε το Ινστιτούτο ΕΝΑ. Φέτος οι ρυθμοί έχουν επιταχυνθεί αλλά παραμένουν χαμηλοί. Αφορούν κυρίως επιχορηγήσεις επενδυτικών σχεδίων μεγάλων επιχειρήσεων, όπου η επενδυτική δαπάνη ανά δημιουργούμενη θέση απασχόλησης είναι πολύ υψηλή.
Ποσά σημαντικά – κατ' αναλογία και όχι σε απόλυτους αριθμούς - διοχετεύονται και σε ΜμΕ, κυρίως υπό μορφή δανείων με χαμηλά επιτόκια και άλλους ευνοϊκούς όρους.
Στον δημόσιο τομέα
Οι μεγαλύτερες καθυστερήσεις σημειώνονται στις προκηρύξεις, στις αναθέσεις και στην έναρξη υλοποίησης έργων του δημόσιου τομέα, που χρηματοδοτούνται από κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Στα υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης γίνονται συνεχώς οχλήσεις από κλαδικούς επιχειρηματικούς φορείς, που διαμαρτύρονται για καθυστερήσεις, προειδοποιώντας ότι πολλά από τα προγραμματισμένα έργα δεν πρόκειται να ολοκληρωθούν μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες, μέχρι το 2026.
Οπως επισημαίνουν, πολλά από αυτά τα έργα – που αφορούν κυρίως την “ψηφιακή μετάβαση” και ενδιαφέρουν πρωτίστως τις επιχειρήσεις του κλάδου πληροφορικής, έπρεπε να έχουν ανατεθεί προ πολλού και η υλοποίησή τους να είχε ξεκινήσει το 2022.
Ηδη έχουν συσσωρευτεί πολλά σχέδια, στα οποία προστίθενται ανάλογα projects του ιδιωτικού τομέα. Στους διαγωνισμούς ορίζονται ασφυκτικά χρονικά όρια ολοκλήρωσης, τα οποία συχνά είναι αδύνατο να τηρηθούν. Αν συνεχιστεί η συσσώρευση και οι αναθέσεις “πέσουν βροχή” το επόμενο 18μηνο, τουλάχιστον σε δύο κλάδους – πληροφορική και κατασκευές – οι επιχειρήσεις θα εξαντλήσουν το παραγωγικό δυναμικό τους και θα χρειαστούν σημαντικό επιπλέον αριθμό εργαζομένων με υψηλή εξειδίκευση.
Λιγότερο χρήμα
Προς το παρόν το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι με τις καθυστερήσεις στις προκηρύξεις-αναθέσεις και τις ενάρξεις υλοποίησης έργων, καθυστερεί η ροή σημαντικών χρηματικών πόρων που θα αναζωογονούσαν χιλιάδες επιχειρήσεις κάθε μεγέθους σε όλη τη χώρα, δίνοντας ώθηση στην εθνική και σε τοπικές οικονομίες.
Υπηρεσιακοί παράγοντες των υπουργείων Ανάπτυξης και Οικονομικών επισημαίνουν ότι σημαντικές καθυστερήσεις έχουν σημειωθεί και λόγω εκλογών, καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες – και σε ορισμένες περιπτώσεις η πολιτική ηγεσία – προτίμησαν να αναβάλουν προκηρύξεις και αναθέσεις υπό τον φόβο προεκλογικής “σκανδαλολογίας”. Αυτή η “απραξία” μπορεί να συνεχιστεί, αν χρειαστεί να γίνουν σύντομα δεύτερες εκλογές.
