Το τμήμα του δάσους του Αμαζονίου που βρίσκεται στην Βραζιλία, θύμα της κλιματικής αλλαγής και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, εξέπεμψε τα τελευταία δέκα χρόνια περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από αυτό που απορρόφησε, γεγονός πρωτοφανές, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε αυτήν την εβδομάδα.
Χωρίς τα δάση, τους πνεύμονες του πλανήτη, που απορροφούν το 25% έως 30% των αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και είναι προϊόν των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής θα ήταν ακόμη σοβαρότερες.
Αλλά, εδώ και μερικά χρόνια, οι επιστήμονες ανησυχούν για ένα σύμπτωμα δύσπνοιας των τροπικών δασών και φοβούνται ότι έχουν την δυνατότητα να διαδραματίζουν τον ρόλο της αποθήκης άνθρακα όλο και λιγότερο. Και η ανησυχία αφορά κυρίως το δάσος του Αμαζονίου, που αντιπροσωπεύει το ήμισυ των τροπικών δασών του πλανήτη.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε από διεθνή ομάδα στο Nature Climate Change, επικεντρώνεται στην Αμαζονία της Βραζιλίας, που αντιπροσωπεύει το 60% της συνολικής έκτασης του τροπικού δάσους, και η διαπίστωση είναι ζοφερή.
Ανάμεσα στο 2010 και το 2019, το δάσος αυτό έχασε μέρος της βιομάζας του: η εκπομπή άνθρακα του Αμαζονίου στην Βραζιλία είναι σχεδόν 18% μεγαλύτερη από την απορρόφηση, αναφέρεται στην ανακοίνωση του Γαλλικού Ινστιτούτου Ερευνας για την Γεωργία, την Διατροφή και το Περιβάλλον (Inrae).
«Είναι η πρώτη φορά που έχουμε αριθμούς που δείχνουν ότι η κατάσταση έχει ανατραπεί και ότι η Αμαζονία της Βραζιλίας εκπέμπει άνθρακα», εξηγεί ένας από τους συντάκτες της έρευνας Jean-Pierre Wigneron.
Προς το παρόν, «οι άλλες χώρες ισοφαρίζουν τις απώλειες και έτσι το σύνολο της Αμαζονίας δεν έχει μεταβληθεί σε εκπομπέα, αλλά αυτό μπορεί να γίνει σύντομα», προειδοποιεί.
«Μέχρι σήμερα, τα δάση, ιδιαίτερα τα τροπικά δάση, μας προστάτευαν επιτρέποντας την επιβράδυνση της υπερθέρμανσης, αλλά στο τελευταίο μας καταφύγιο, η Αμαζονία, συντελείται ανατροπή», λέει ο ερευνητής.
Η μελέτη προβάλλει εξάλλου την παραγνωρισμένη, αλλά σημαντική, ευθύνη της φθοράς του δάσους. Αντίθετα με την αποψίλωση που ορίζει την καταστροφή της δασικής έκτασης, οι φθορές περιλαμβάνουν ό, τι μπορεί να υποστεί βλάβη χωρίς να καταστραφεί τελείως: ευάλωτα δένδρα στις παρυφές αποψιλωμένων εκτάσεων, επιλεκτική υλοτομία, μικρές πυρκαγιές, θνητότητα των δένδρων που συνδέεται με την ξηρασία.
Η μελέτη καταλήγει ότι οι φθορές του δάσους συνέβαλαν στο 73% των εκπομπών άνθρακα, έναντι της αποψίλωσης που συνέβαλε στο 27%.
