Όσο η Δύση συνεχίζει να ακολουθεί πολιτική κατευνασμού έναντι της Τουρκίας, «θα θερίζει ό,τι σπείρει».
Ο φόβος της Δύσης μη χάσει την Τουρκία - η οποία από μέλος στο ΝΑΤΟ μπορεί να πέσει στην αγκαλιά της Ρωσίας, οδήγησε σε μία πολιτική συνεχούς κατευνασμού της Άγκυρας. Ομως, η προσέγγιση αυτή δεν οδηγεί την Τουρκία εκεί που θέλει η Δύση.
Πρόσφατα, όταν η Τουρκία ζήτησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες να αγοράσει σαράντα μαχητικά αεροσκάφη F-16 και περίπου ογδόντα κιτ εκσυγχρονισμού για τα υφιστάμενα μαχητικά της, η κυβέρνηση Μπάιντεν υποστήριξε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι υπέρ του εκσυγχρονισμού του στόλου των μαχητικών της Τουρκίας, γιατί αυτό αποτελεί συνεισφορά στην ασφάλεια του ΝΑΤΟ και συνεπώς στην αμερικανική ασφάλεια».
Πρόκειται για μια πλάνη. Μια τέτοια προσέγγιση οδήγησε τη Δύση στο να ανέχεται και να υποστηρίζει την πολεμική ρητορική και ενέργειες της Άγκυρας, οι οποίες κινούνται στην πραγματικότητα ενάντια στα συμφέροντα των ΗΠΑ. Ο κατάλογος ανάλογων περιστατικών είναι μακρύς.
Του ΤΣΕΝΓΚΙΖ ΤΣΑΝΤΑΡ
Μια αδιαμφισβήτητη περίπτωση αφορά στις σχέσεις της Άγκυρας με το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ). Στις 12 Ιουλίου 2022, οι αμερικανικές δυνάμεις εξόντωσαν τον Μαχέρ αλ Αγκάλ, ηγέτη του ΙΚ στη Συρία, μαζί με έναν στενό του συνεργάτη. Η επιχείρηση έλαβε χώρα στο Τζιντιρές, μια συριακή πόλη που βρίσκεται στην επαρχία Αφρίν, την οποία η Τουρκία έχει καταλάβει από το 2018. Ο Αλ Αγκάλ προφανώς ενεργούσε από εκεί. Υπάρχουν κι άλλα πολλά ανάλογα παραδείγματα, όπου η Αγκυρα φαίνεται να "περιθάλπει" τρομοκράτες τζιχαντιστές,
Η ανοχή της Δύσης προς την φανερή ή κρυφή υποστήριξη της Άγκυρας στο ΙΚ και άλλες τρομοκρατικές ομάδες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του ΟΗΕ, όπως η Hayat Tahrir al-Sham, δεν είναι νέα. Το 2013, διεθνείς παρατηρητές είχαν κάνει λόγο για «διάδρομο τζιχαντιστών» προκειμένου να περιγράψουν τις διευκολύνσεις που παρείχε η Τουρκία στους μαχητές του ΙΚ, κατά μήκος των συνόρων της χώρας με τη Συρία, μήκους 877 χιλιομέτρων. Το ίδιο έτος υπήρχαν αναφορές ότι περίπου 30.000 τζιχαντιστές χρησιμοποίησαν την Τουρκία για να εισέλθουν ή να εξέλθουν από τη Συρία.
Οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν σίγουρα πολλές πληροφορίες για τις κινήσεις τζιχαντιστών μέσω Τουρκίας. Ωστόσο, παρά τα καλά τεκμηριωμένα στοιχεία, η Άγκυρα δεν έχει ποτέ ελεγχθεί πραγματικά από τους δυτικούς συμμάχους της.
Ένα δεύτερο παράδειγμα ανοχής της Δύσης αφορά στην επιθετικότητα της Άγκυρας στην περιοχή της. Η Άγκυρα εμπλέκεται σε πολέμους κατάκτησης και επιρροής στη Συρία, υπό το πρόσχημα των αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων.
Αυτές οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στοχεύουν στην πραγματικότητα τους Κούρδους της Συρίας, οι οποίοι αποτελούν τη βασική δύναμη στον αγώνα κατά του ΙΚ. Μετά από τρεις εισβολές -το 2016, το 2018 και το 2019 - η Άγκυρα κατέχει πλέον μεγάλα τμήματα εδάφους στη βορειοανατολική Συρία και επιδιώκει διαρκώς να φέρνει αντιμέτωπες μεταξύ τους τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία. Οι αρνητικές συνέπειες της εισβολής της Άγκυρας τεκμηριώνονται δεόντως από τις εκθέσεις της Ανεξάρτητης Επιτροπής που υποβλήθηκαν στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Σήμερα, η Άγκυρα απειλεί ξανά να εισβάλει στις πόλεις Ταλ Ριφάατ και Μάνμπιτς της Συρίας.
Σε όλες αυτές της περιπέτειές της στη Συρία προστίθενται:
- Οι παράνομες στρατιωτικές επιχειρήσεις της Άγκυρας στο βόρειο Ιράκ (από το 2018 η Βαγδάτη έχει καταγράψει 22.700 παραβιάσεις της κυριαρχίας του Ιράκ)
- Η παράνομη παρουσία της στη Λιβύη, σε αντίθεση με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ
- Οι συνεχείς προκλήσεις με αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Κύπρου και της Ελλάδας.
Η τρίτη περίπτωση σιωπής της Δύσης αφορά στο λεγόμενο διαμεσολαβητικό ρόλο της της Άγκυρας μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας. Η Άγκυρα φλερτάρει με τη Μόσχα, καθώς η τελευταία επιδιώκει να υπονομεύσει το ΝΑΤΟ εκ των έσω.
Η Άγκυρα έχει υιοθετήσει αντιδυτική συμπεριφορά και σε άλλα ζητήματα, όπως μεταξύ άλλων
- Με τις εκκαθαρίσεις υψηλόβαθμων στρατιωτικών που υπηρετούσαν στο ΝΑΤΟ, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016,
- Την αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400
- Την άρνησή της να συμμετάσχει στις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας
- Την αρχική 'άρνηση να συναινέσει σε ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ
Κάθε φορά προβάλλεται το επιχείρημα ότι οι τουρκικές ενέργειες γίνονται για εσωτερική κατανάλωση και δεν αποσκοπούν στην απομάκρυνση της Τουρκίας από τη Δύση ή την υπονόμευσή της. Στην πραγματικότητα,
όσο περισσότερο το ΝΑΤΟ κλείνει τα μάτια του στην αντιΝΑΤΟϊκή και αντιδυτική συμπεριφορά της Άγκυρας, προκειμένου να κρατήσει την Τουρκία στους κόλπους της, τόσο περισσότερο θέτει σε κίνδυνο την ίδια την ασφάλειά του.
Η Δύση πρέπει να καταλάβει ότι όσο συνεχίζει να κατευνάζει την Τουρκία, θα θερίζει ό,τι σπείρει.
___________________
* Ο Τσενγκίζ Τσαντάρ είναι Τούρκος ακαδημαϊκός, επισκέπτης καθηγητής στο ΕΚΠΑ
** Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην αμερικανική επιθεώρηση διεθνών σχέσεων National Interest
