Τσουχτερή είναι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, η οποία επιβάλλεται και σε τεκμαρτά εισοδήματα, αλλά και σε κατηγορίες εισοδημάτων που δεν φορολογούνται.
Το 2018 το συνολικό βάρος ανήλθε στο ποσό των 616,9 εκατ. ευρώ, που κατανεμήθηκε σε μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες, επιχειρηματίες και εισοδηματίες.
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, που νομοθετήθηκε από το 2011, από τον τότε υπουργό Οικονομικών Ευ. Βενιζέλο, ως «προσωρινό» μέτρο, μονιμοποιήθηκε και αποτελεί μια σημαντική πηγή εσόδων για τον κρατικό προϋπολογισμό αλλά και ένα επιπλέον βάρος για τους φορολογούμενους.
Από τα αναλυτικά στοιχεία της ΑΑΔΕ προκύπτει ότι το περασμένο έτος, η ομάδα που επιβαρύνθηκε περισσότερο από την εισφορά ήταν οι εισοδηματίες, οι οποίοι πλήρωσαν συνολικά 203 εκατ. ευρώ. Ακολούθησαν:
- Οι έχοντες εισοδήματα από την επιχειρηματική δραστηριότητα με ποσό ύψους 179 εκατ. ευρώ.
- Οι μισθωτοί, οι οποίοι επιβαρύνθηκαν με 106 εκατ. ευρώ.
- Οι συνταξιούχοι με 101,9 εκατ. ευρώ.
Η εισφορά αλληλεγγύης, επιβάλλεται στο άθροισμα όλων των εισοδημάτων του υπόχρεου ή στο τεκμαρτό, εάν αυτό είναι μεγαλύτερο. Δηλαδή εάν το πραγματικό εισόδημα είναι 12.000 ευρώ και το τεκμαρτό είναι 15.000 ευρώ, η εισφορά θα υπολογιστεί στο εισόδημα των 20.000 ευρώ.
Για τους μισθωτούς και συνταξιούχους η εισφορά παρακρατείται κάθε μήνα από τα λογιστήρια και εάν υπάρχει διαφορά, καταλογίζεται και καταβάλλεται με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων.
Επίσης, ο μισθωτός και ο συνταξιούχος, ενώ του παρακρατείται η αναλογούσα εισφορά στο μισθό ή στην σύνταξη, εάν έχει και άλλα εισοδήματα, τότε η επιπλέον εισφορά θα τους καταλογιστεί με την εκκαθάριση της φορολογικής του δήλωσης. Στο πλαίσιο αυτό, οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι θα λάβουν φουσκωμένο εκκαθαριστικό.
Αναλυτικότερα, η εισφορά υπολογίζεται από τα taxisnet στο άθροισμα που προκύπτει από τις ακόλουθες κατηγορίες εισοδημάτων:
- Εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις.
- Εισοδήματα από εκμετάλλευση κεφαλαίου, δηλαδή ενοίκια, τεκμαρτά μισθώματα ιδιοχρησιμοποίησης, τεκμαρτά μισθώματα δωρεάν παραχώρησης κ.λπ.
- Εισοδήματα από επιχειρηματικές και γεωργικές δραστηριότητες.
- Εισοδήματα από υπεραξίες ή κέρδη που έχουν προκύψει λόγω πώλησης επιχειρήσεων, μετοχών, ομολόγων, εντόκων γραμματίων μεριδίων ή μερίδων σε προσωπικές εταιρίες και παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων.
- Ορισμένα επιδόματα που καταβάλλονται σε αναπήρους και χαμηλοσυνταξιούχους, όπως το εξωϊδρυματικό επίδομα και το ποσό με το οποίο προσαυξάνεται η σύνταξη τυφλών (όχι ολικά τυφλών) και προσώπων με απόλυτη αναπηρία κάτω από 80% καθώς και το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (το Ε.Κ.Α.Σ.).
- Λοιπά εισοδήματα που φορολογούνται με ειδικό τρόπο, όπως τα επιδόματα επικίνδυνης εργασίας, οι τόκοι καταθέσεων, οι τόκοι από έντοκα γραμμάτια, ομόλογα, ομολογιακά δάνεια και REPOS, τα μερίσματα ανωνύμων εταιρειών, ναυτιλιακών εταιριών και ΕΠΕ, οι αμοιβές και οι μισθοί των μελών των διοικητικών συμβουλίων των ανωνύμων εταιρειών, τα εισοδήματα από την εκμετάλλευση φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και τα ποσά αγροτικών επιδοτήσεων και ενισχύσεων.
- Επιδόματα και βοηθήματα, τα οποία δίδονται ως κοινωνικές παροχές για την αντιμετώπιση και κάλυψη συγκεκριμένων ειδικών δαπανών στις οποίες υποβάλλονται ευπαθείς ομάδες φορολογούμενων.
Πώς υπολογίζεται
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης υπολογίζεται με κλίμακα συντελεστών από 2,2% έως και 10% και συγκεκριμένα:
- 0% για τα πρώτα 12.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος
- 2,2% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 20.000 ευρώ,
- 5% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος από 20.001 ως 30.000 ευρώ,
- 6,5% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος από 30.001 ως 40.000 ευρώ,
- 7,5% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος από 40.001 ως και 65.000 ευρώ,
- 9% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος από 65.001 ως και 220.000 ευρώ και
- 10% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος από 220.001 ευρώ και πάνω.
Σε περίπτωση που τα τεκμήρια διαβίωσης θα προσδιορίζουν το συνολικό φορολογητέο εισόδημα σε επίπεδο υψηλότερο του δηλωθέντος εισοδήματος αλλά ο φορολογούμενος θα έχει καλύψει την πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που θα έχει προκύψει λόγω τεκμηρίων, επικαλούμενος ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών, η ειδική εισφορά αλληλεγγύης θα υπολογίζεται όχι επί του υψηλότερου ποσού του τεκμαρτού εισοδήματος αλλά επί του χαμηλότερου ποσού του συνολικού δηλωθέντος εισοδήματος.
Οι εξαιρέσεις
Από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, εξαιρούνται, για όλα τους τα εισοδήματα, οι κινητικά ανάπηροι με ποσοστό αναπηρίας από 80% και άνω καθώς επίσης και οι ολικώς τυφλοί.
Επίσης εξαιρούνται και οι ακόλουθες κατηγορίες εισοδημάτων:
- Το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων και το ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων που καταβάλλονται από τον ΟΓΑ.
- Η αποζημίωση λόγω λύσης εργασιακής σχέσης.
- Τα εφάπαξ των ταμείων πρόνοιας και των ασφαλιστικών οργανισμών.
- Οι αμοιβές υπαλλήλων της Ε.Ε. για τις οποίες έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Πρωτοκόλλου περί Προνομίων και Ασυλιών της Ε.Ε.
- Οι αγροτικές αποζημιώσεις.
Πότε και πώς εξαιρούνται οι άνεργοι
Επίσης, οι άνεργοι που θα δηλώσουν για το 2017 ετήσια εισοδήματα μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ θα έχουν τη δυνατότητα να εξαιρεθούν από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης εφόσον πληρούν αθροιστικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
1. Λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ, το ΓΕΝΕ ή το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ ή είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων των οργανισμών αυτών για τουλάχιστον 12 συνεχόμενους μήνες, ούτως ώστε να χαρακτηρίζονται μακροχρόνια άνεργοι και
2. δεν έχουν, κατά το χρόνο υπολογισμού και επιβολής της εισφοράς, «πραγματικά εισοδήματα», από ακίνητα, εμπορικές επιχειρήσεις, ελευθέρια επαγγέλματα, κινητές αξίες και γεωργικές δραστηριότητες κι όχι τα εισοδήματα που προέρχονται από μισθούς.
