Σε μεθοδεύσεις που ακυρώνουν τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό και εξουδετερώνουν την προστασία που προσφέρει στους δανειολήπτες από πλειστηριασμούς προχωρούν όλο και περισσότερο τα funds και οι εταιρείες διαχείρισης δανείων, με σκοπό να μεγιστοποιήσουν τα ποσά που εισπράττουν από ανακτήσεις δανείων, αντί να προσφερθεί μια βιώσιμη ρύθμιση στους οφειλέτες.
Τις επιθετικές εισπρακτικές πρακτικές που ακολουθούν οι servicers αποκαλύπτουν αναφορές και καταγγελίες δικηγόρων. Οπως διαπιστώνεται, οι servicers δεν εκπληρώνουν τον ρόλο που θα έπρεπε να έχουν στην εκκαθάριση των κόκκινων δανείων, τα οποία αποτελούν την κληρονομιά της μεγάλης οικονομικής κρίσης.
Δάνεια συνολικού ποσού περίπου 70 δισ. ευρώ έχουν φύγει πλέον από τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών μέσω των τιτλοποιήσεων, οι περισσότερες από τις οποίες έγιναν με την εγγύηση του Δημοσίου (πρόγραμμα «Ηρακλής»).
Στόχος των servicers υποτίθεται ότι έπρεπε να ήταν η παροχή βιώσιμων λύσεων στους δανειολήπτες, για την εξόφληση των οφειλών σε βάθος χρόνου και με «κούρεμα» σε πολλές περιπτώσεις, ώστε να διασφαλίζεται ότι ο δανειολήπτης θα μπορέσει να επανέλθει ομαλά στην οικονομική ζωή και να εξυπηρετήσει την οφειλή χωρίς νέο κίνδυνο αθέτησης.
Σε αυτό το πλαίσιο, τα funds που κατέχουν τα κόκκινα δάνεια, εξ ονόματος των οποίων λειτουργούν οι servicers, θα λάμβαναν μια ροή εισοδήματος (income stream), έναντι των δανείων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους. Έτσι, οι λύσεις αυτές υποτίθεται ότι θα ήταν win - win για όλους τους εμπλεκόμενους, πιστωτές και οφειλέτες.
Στην πραγματικότητα, όμως, φαίνεται ότι οι servicers προσπαθούν σε πολλές περιπτώσεις να εκβιάσουν πλειστηριασμούς, ώστε να «βάλουν στο χέρι» άμεσα ένα ποσό μεγαλύτερο από αυτό που θα εισέπρατταν μέσα από μια ρύθμιση. Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν αναφορές για συστηματικές προσπάθειες των servicers να εξουδετερώσουν τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, μέσω του οποίου γίνονται ρυθμίσεις με βάση την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη και με προσωρινή προστασία από πλειστηριασμούς.
Πώς παρακάμπτουν τον Εξωδικαστικό
Δύο τέτοιες χαρακτηριστικές περιπτώσεις καταχρηστικής συμπεριφοράς από servicers αναφέρει το δικηγορικό γραφείο Lekkakou & Associates:
- Υπέργηρη συνταξιούχος, άνω των 80 ετών, η οποία εμφανιζόταν ως εγγυήτρια σε επιχειρηματικό δάνειο, ύψους 60.000€, συγγενικού της προσώπου στην Κρήτη, βρέθηκε αντιμέτωπη με πλειστηριασμό της κατοικίας της. Ειδικότερα, η DoValue, εμφανιζόμενη ως διαχειρίστρια αλλοδαπής εταιρείας, προχώρησε σε επιβολή κατάσχεσης επί της κύριας κατοικίας της, η οποία, όπως εκτιμήθηκε από την ίδια, είχε αξία μόλις 30.000€! Εντωμεταξύ, πριν την επιβολή της κατάσχεσης, ο πρωτοφειλέτης υιός της, καθώς και η ανωτέρω εγγυήτρια , ως συνοφειλέτιδα, επιχειρούσαν να ρυθμίσουν την οφειλή αυτή μέσω της πλατφόρμας του εξωδικαστικού μηχανισμού. Ομως, η διαδικασία βρισκόταν σε εξέλιξη, χωρίς να έχει αξιολογηθεί η αίτηση τους από τους πιστωτές, λόγω καθυστέρησης ανάρτησης των οφειλών, αποκλειστικά με υπαιτιότητα των servicers, εμποδίζοντας, ουσιαστικά άνευ λόγου, την αναστολή του πλειστηριασμού. Όσο διαρκούσε η εξωδικαστική προσπάθεια και προκειμένου να διασφαλισθεί η κυριότητα και κατοχή του ακινήτου της εγγυήτριας, ο δικηγορικός μας οίκος, ως όφειλε, προχώρησε σε ανακοπή κατά της έκθεσης αναγκαστικής κατάσχεσης, που είχε λάβει η εντολέας μας, η οποία, λίγες ημέρες πριν την διεξαγωγή του πλειστηριασμού, κρίθηκε από το δικαστήριο. Ως ήταν νομικά και ηθικά ορθό, καθώς και λογικό, το δικαστήριο προχώρησε σε ακύρωση της προσβαλλόμενης κατάσχεσης.
Σε περίπτωση άλλου δανειολήπτη, ξεκίνησε η υποβολή αίτησης του στον εξωδικαστικό μηχανισμό, προκειμένου, κατ’ αρχήν να εξαχθεί μία ρεαλιστική λύση αποπληρωμής των οφειλών, τόσο του ίδιου, όσο και της εταιρείας του από την πλατφόρμα, κατά δεύτερον να μπει ένα «φρένο» στις νομικές ενέργειες των funds εναντίον του, καθώς, μέχρι τότε, είχε δεχθεί σωρεία διαταγών πληρωμής και κατασχετήριων εκθέσεων.
Συγκεκριμένα, εκκρεμούν ταυτόχρονα 5 πλειστηριασμοί που έχουν προγραμματιστεί από το ίδιο fund, μέσα σε διάστημα, μόλις 5 μηνών, τόσο κατά του ίδιου, όσο και κατά της εταιρείας του, αλλά και των υπόλοιπων εγγυητών αυτής. Το συγκεκριμένο fund δεν θα έπρεπε να προχωρήσει σε νομικές ενέργειες, καθώς, ο οφειλέτης προσπαθεί να ρυθμίσει τις οφειλές του και της εταιρείας του, μέσω του εξωδικαστικού, ο οποίος δεν ολοκληρώνεται με ευθύνη ετέρου πιστωτή του, ώστε να εξαχθεί πρόταση.
Παρότι θέλει να προχωρήσει στην οριστικοποίηση της πλατφόρμας, αυτό δεν έχει, επί μήνες, καταστεί δυνατό, καθώς δεν μπορεί να αναρτηθεί το σύνολο των οφειλών του, λόγω τεχνικών ή και άλλων προβλημάτων της τιτλοποίησης πιστωτή του, ο οποίος πιστωτής όμως, παρότι παρουσιάζει τα συγκεκριμένα προβλήματα, ώστε να μην μπορούν να αντληθούν αυτόματα οι οφειλές του και να τις ρυθμίσει ο οφειλέτης, έχει κινηθεί κι αυτός, με τη σειρά του, νομικά, εις βάρος του δανειολήπτη, αναγκάζοντάς τον να προσφύγει στη Δικαιοσύνη, ώστε να αποτρέψει άλλες (ακυρωμένες πλέον) κατασχέσεις και πλειστηριασμούς, με έκδοση δεκτών δικαστικών αποφάσεων.
Το παράδοξο της υπόθεσής είναι, ότι τότε την «σκυτάλη» ανέλαβε ο επόμενος πιστωτής του, ο οποίος, συμμετέχει μεν στην πλατφόρμα, αποφάσισε δε, να εκμεταλλευτεί την ανυπαίτια, ως προς τον οφειλέτη, καθυστέρηση της πλατφόρμας, για να επιτύχει άμεση ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του, αυτήν που δεν κατάφερε, δηλαδή, ο πρώτος πιστωτής του. Αποτέλεσμα; Από την μία πλευρά, η πλατφόρμα να παραμένει στάσιμη, χωρίς εξαγωγή πρότασης, δίχως να ευθύνεται ο δανειολήπτης και από την άλλη πλευρά, οι servicers, ως σύγχρονοι μνηστήρες, να πολιορκούν τη σημαντική περιουσία του, εν μέσω διαδικασιών της πλατφόρμας του εξωδικαστικού μηχανισμού, ο ένας μετά τον άλλον.
Πολύ μικρό ποσό ρυθμίσεων μέσω του Εξωδικαστικού
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Εξωδικαστικός έχει εκφυλισθεί σε έναν εναλλακτικό μηχανισμό ρύθμισης χρεών προς την Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ έχει πολύ μικρή συμβολή στις ρυθμίσεις χρεών σε ιδιωτικούς πιστωτικούς φορείς. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο το ένα τέταρτο των χρεών που έχουν ρυθμισθεί ως τώρα αφορούν οφειλές δανείων, ενώ το 75% είναι φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές!
Συνολικά, μέχρι τέλος Αυγούστου 2024 έχουν πραγματοποιηθεί 22.214 επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών, που αντιστοιχούν σε 7,5 δισ. ευρώ αρχικών οφειλών, εκ των οποίων τα 4,8 δισ. ευρώ αντιστοιχούν σε διμερείς ρυθμίσεις, δηλαδή σε ρυθμίσεις με πιστωτές του Δημοσίου και 2,7 δισ. ευρώ σε πολυμερείς ρυθμίσεις (με περισσότερους χρηματοδοτικούς φορείς και πιστωτές του Δημοσίου).
Από τα 7,5 δισ., που αποτελούν σε κάθε περίπτωση σταγόνα στον ωκεανό του ιδιωτικού χρέους, τα 4,8 δισ. (64%) ήταν φορολογικά και ασφαλιστικά χρέη. Στις πολυμερείς ρυθμίσεις χρεών συνολικού ύψους 2,7 δισ., περιλαμβάνονται χρέη σε πιστωτές του ιδιωτικού τομέα ύψους 1,9 δισ. ευρώ και τα υπόλοιπα 800 εκατ. είναι πάλι χρέη στην Εφορία και τον ΕΦΚΑ. Έτσι, συνολικά έχουν ρυθμισθεί 5,6 δισ. χρεών προς δημόσιους φορείς και μόλις 1,9 δισ. σε τράπεζες και servicers.
