Με κριτήρια ανάλυσης κινδύνου, στοιχεία από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές πληροφόρησης ή, εξαιρετικά, με βάση άλλα κριτήρια τα οποία δεν δημοσιοποιούνται, επιλέγονται οι υποθέσεις προς έλεγχο, επισημαίνει η ΑΑΔΕ σε έγγραφό της που διαβιβάστηκε στη Βουλή μετά από ερώτηση που είχαν καταθέσει 50 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ με θέμα «εργαλειοποίηση φορολογικών ελέγχων, ως μέσο απειλής ή συγκάλυψης».
Το έγγραφο διαβιβάστηκε από τον υφυπουργό Οικονομικών Απόστολο Βεσυρόπουλο, ο οποίος σπεύδει να υπογραμμίσει ότι η Γενική Διεύθυνση ΣΔΟΕ, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, έχει ως αποστολή την αποκάλυψη και την καταπολέμηση εστιών οικονομικού εγκλήματος ιδιαίτερης βαρύτητας και σημασίας, με σκοπό την πρόληψη των σχετικών παραβάσεων και παράνομων πράξεων, καθώς και την προστασία γενικότερα των οικονομικών συμφερόντων, της εθνικής οικονομίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εν γένει του κοινωνικού συνόλου. Στο πλαίσιο αυτό διεξάγει ελέγχους και έρευνες βάσει εισαγγελικών παραγγελιών, στο πλαίσιο συνεργασίας με άλλες αρχές ή αρχές επιβολής του νόμου και βάσει του ετήσιου Προγραμματισμού Δράσης της ο οποίος λαμβάνει υπόψη δελτία πληροφοριών, καταγγελίες και στοιχεία σχετικά με θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων της.
Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, στην ερώτηση που είχαν απευθύνει στο υπουργείο Οικονομικών, έθεταν ζήτημα της «εργαλειοποίησης» των φορολογικών ελέγχων, που αφορά είτε τη χρήση της άσκησης ελέγχου από τις φορολογικές αρχές ως φόβητρου, είτε την καθυστέρηση ολοκλήρωσής τους, προκειμένου να μην αναδειχθούν παραβάσεις, που θα κόστιζαν πολιτικά και όχι μόνο. «Ενώ υπάρχουν υποθέσεις αδιευκρίνιστων χρημάτων σε τραπεζικούς λογαριασμούς ή άλλες υποθέσεις εικονικών τιμολογίων - ορισμένες εκ των οποίων φαίνεται να έχουν διαβιβαστεί από τη δικαιοσύνη στη φορολογική αρχή - φαίνεται να καθυστερεί η ολοκλήρωσή τους, σε τέτοιο βαθμό που να προκαλούνται ερωτηματικά στον Τύπο, αλλά και στους πολίτες. Ταυτόχρονα, ανώτατος δικαστικός λειτουργός, καλούσε έμμεσα σε "επιλεκτικούς" φορολογικούς ελέγχους εκδοτών, με το έργο των οποίων φαίνεται να ενοχλείται», ανέφεραν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.
Στο έγγραφο που διαβιβάστηκε από την ΑΑΔΕ, σημειώνεται ότι βασική της προτεραιότητα, στο πλαίσιο της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος και της ενίσχυσης της φορολογικής συμμόρφωσης, είναι η διενέργεια φορολογικών ελέγχων προς όλες τις κατευθύνσεις, χωρίς διακρίσεις και εξαιρέσεις, για την αποτροπή και την καταστολή φαινομένων φοροδιαφυγής, οπουδήποτε κι αν αυτά εκδηλώνονται. «Οι σχετικές, μάλιστα, ενέργειες της ΑΑΔΕ είναι συνεχείς και εντατικές και έχουν κατορθώσει να επιφέρουν σημαντικά αποτελέσματα προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης των φαινομένων αυτών. Προς το σκοπό αυτό, λαμβάνονται συνεχώς όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ενίσχυση του φοροελεγκτικού μηχανισμού και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και στις περιπτώσεις που από φορολογικό έλεγχο προκύπτει η τέλεση παραβάσεων, επιβάλλονται άμεσα οι προβλεπόμενες κυρώσεις κατά τις κείμενες διατάξεις. Σε αυτήν την κατεύθυνση, η ΑΑΔΕ έχει ενισχύσει τα ελεγκτικά της εργαλεία προχωρώντας, μεταξύ άλλων, σε ενέργειες όπως η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS και το TAXIS, η προσυμπλήρωση των δηλώσεων ΦΠΑ, καθώς και η ανάπτυξη νέων ψηφιακών εφαρμογών, όπως το appodixi, το my Data, το ElenxisLive και το Eispraxis, εφαρμογές που συμβάλλουν ακόμα περισσότερο στη διεύρυνση και βελτιστοποίηση των φορολογικών ελέγχων και στη καταπολέμηση φαινομένων φοροδιαφυγής», αναφέρει η ΑΑΔΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως εξάλλου υπενθυμίζει, δημιουργήθηκαν και λειτουργούν στην ΑΑΔΕ έξι (6) νέα Ελεγκτικά Κέντρα (ΕΛ.ΚΕ.), με στόχο τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας για τον εντοπισμό και την πάταξη της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής και γενικότερα κάθε μορφής απάτης.
Όπως σημειώνεται στο έγγραφο, «η επιλογή των υποθέσεων προς έλεγχο διενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 26 του Ν.4987/2022 (Α΄ 206), στο οποίο, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι οι υποθέσεις που ελέγχονται κατά προτεραιότητα, επιλέγονται με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου, στοιχεία από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές πληροφόρησης ή, εξαιρετικά, με βάση άλλα κριτήρια, τα οποία δεν δημοσιοποιούνται. Επίσης, στο τέλος κάθε έτους, με σχετική απόφαση, η οποία, εφόσον κριθεί αναγκαίο, δύναται να τροποποιηθεί, καθορίζεται ο αριθμός των μερικών ή και πλήρων ελέγχων που θα διενεργούνται εντός του επόμενου έτους κατά προτεραιότητα, με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου, στοιχεία από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές πληροφόρησης ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, με βάση άλλα κριτήρια, κατά τα ανωτέρω, λαμβανομένων υπόψη του αριθμού των ελεγκτών κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης και του αριθμού των διενεργηθέντων ελέγχων κατά τους προηγούμενους δώδεκα μήνες από τον μήνα έκδοσής της».
Σε συνέχεια των ανωτέρω, διευκρινίζεται ότι η επιλογή των περιπτώσεων που πρέπει να ελέγχονται κατά προτεραιότητα, συνιστά στην πράξη μια σύνθετη διαδικασία, η οποία βασίζεται σε αυτόματο σύστημα εκτίμησης κινδύνων που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του Διεθνούς Προτύπου Διαχείρισης Κινδύνων ISO 31000, προκειμένου να μειωθεί η πιθανότητα απώλειας φορολογικών εσόδων από τη μη διενέργεια αποτελεσματικών φορολογικών ελέγχων. Ο εντοπισμός των κινδύνων βασίζεται στη διαδικασία ταυτοποίησης, ανάλυσης, μέτρησης και ερμηνείας των κινδύνων για τη διαχείριση των οποίων, εφαρμόζονται κριτήρια ανάλυσης κινδύνου και διενεργούνται στοχεύσεις και διασταυρώσεις, λαμβάνοντας υπόψη πληροφορίες από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές, μεταξύ άλλων, για την επίτευξη των στόχων του επιχειρησιακού σχεδίου της ΑΑΔΕ. Επιπροσθέτως, από το έτος 2020 και εφεξής, στο πλαίσιο της προσπάθειας διαρκούς βελτίωσης της διαδικασίας επιλογής υποθέσεων που ελέγχονται κατά προτεραιότητα, αξιολογείται και μοριοδοτείται ανά φορολογικό έτος της τελευταίας πενταετίας, το σύνολο του πληθυσμού των φορολογουμένων που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα και στοχευμένο πλήθος φυσικών προσώπων που δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, για το οποίο προκύπτουν ενδείξεις παραβατικής συμπεριφοράς, ως εντοπίζεται, μεταξύ άλλων, από τις διενεργούμενες στοχεύσεις / διασταυρώσεις.
