Την Τετάρτη 12 Ιουνίου 2013, το ελληνικό χρηματιστήριο υποβαθμίστηκε από τον σημαντικότερο δείκτη αξιολόγησης παγκοσμίως, τον MSCI, με ενεργητικό 12 τρισ. δολάρια, τον οποίο παρακολουθούν οι μεγαλύτεροι διεθνείς οίκοι. Ανάλογη υποβάθμιση δεν έχει υπάρξει για κανένα άλλο χρηματιστήριο ανεπτυγμένων αγορών.
Στις 30 Ιουνίου 2022, για πρώτη φορά εδώ και μία 10ετία, από επίσημα χείλη, του υπουργού Οικονομικών Χ. Σταϊκούρα, σε εκδήλωση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, αναφέρθηκε ως στόχος η αναβάθμιση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς σε ανεπτυγμένη αγορά.
H επάνοδος στις ανεπτυγμένες αγορές θα αλλάξει όλο τον «χάρτη» της αγοράς, καθώς θα είναι πιο εύκολες οι αποφάσεις για επενδύσεις και λήψη θέσεων στο Χ.Α. από τις επιτροπές ρίσκου των διαχειριστών.
H επάνοδος του Χ.Α. στις ανεπτυγμένες αγορές είναι ένα στοίχημα μεγάλης σημασίας για το ελληνικό χρηματιστήριο, που έχασε, λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης και της υποβάθμισης του αξιόχρεου της χώρας, τη θέση του στους δείκτες των ανεπτυγμένων αγορών, με αποτέλεσμα έκτοτε να αντλεί κεφάλαια η ελληνική αγορά μόνο από τη μικρή «λίμνη» των επενδυτικών χαρτοφυλακίων και hedge funds που τοποθετούνται σε αναδυόμενες αγορές, κάτι που επηρεάζει αρνητικά τη συναλλακτική δραστηριότητα και τις αποτιμήσεις των μετοχών.
Οι αναδυόμενες αγορές, στις οποίες έχει «παγιδευτεί» το Χ.Α., αποτελούν πολύ μικρό κομμάτι της παγκόσμιας επενδυτικής «πίτας» και προσελκύουν αντίστοιχα μικρά κεφάλαια. Για παράδειγμα, στον παγκόσμιο δείκτη της MSCI η βαρύτητα των αναδυόμενων αγορών είναι μόλις 13%.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το Χ.Α. λαμβάνει αξιολογήσεις από τρεις οίκους, τον MSCI τον οίκο FTSE και τον οίκο αξιολόγησης S&P. Ο κάθε ένας θέτει τις δικές του προϋποθέσεις και όρους για ένταξη στις ώριμες αγορές.
Όμως όπως έχει τονίσει ο CEO του Χ. κ. Γ. Κοντόπουλος η αναβάθμιση του ελληνικού χρηματιστηρίου προϋποθέτει και την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από την Ελλάδα.
Ασφαλώς η απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας από την Ελλάδα θα κάνει τη διαφορά στην χρηματιστηριακή αγορά. Κι αυτό διότι οι πρώτες μεγάλες εντολές αγορών σε ελληνικές μετοχές θα προηγηθούν. Είναι πολλά τα funds που εμφανίζονται παραδοσιακά πριν από την επενδυτική βαθμίδα κάθε χώρας.
ο κάθε ένας από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης πριν δώσει το "πράσινο φως" για την αναβάθμιση απευθύνεται στα funds που έχουν άμεση γνώση της όποιας αγοράς τελεί υπό αναβάθμιση, αν αξίζει να γίνει αυτό. Παίρνοντας το πράσινο φως, τότε η αναβάθμιση είναι θέμα χρόνου.
Καθώς πλησιάζουμε στην ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας η προσέγγιση που κάνουν οι μεγάλοι ξένοι επενδυτές προς το Χ.Α. είναι σαν να τοποθετούνται σε developed market.
Εκτιμάται ότι σε μερικούς μήνες μετά την επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας οι οίκοι θα θέσουν το Χ.Α σε «watch list για αναβάθμιση», το οποίο και θα αποτελέσει σημαντικό «σήμα» για την ενίσχυση των θέσεων των επενδυτών στις ελληνικές μετοχές.
Η Ελλάδα βρίσκεται ένα «σκαλί» από την κατηγορία ΒΒΒ- που θα ανοίξει τις πόρτες για απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, περίπου 10 χρόνια από την τελευταία μεγάλη αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους (PSI), το 2012 που βρεθήκαμε μπροστά στο καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας» .
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η Ελλάδα έμεινε εκτός επενδυτικής βαθμίδας με την έναρξη της κρίση το 2009-2010, με την έναρξη των μνημονίων, ενώ μέχρι τότε ήταν στην κορυφή στην κατηγορία «Α» της επενδυτικής βαθμίδας.
Το καθεστώς της επενδυτικής βαθμίδας είναι αυτό που θα δώσει τη μεγάλη ώθηση στην Ελλάδα αλλά και στο Χ.Α., όπως τονίζει η Axia Ventures, δεδομένων των θετικών επιπτώσεων που θα έχει στην οικονομία και στα ελληνικά assets. Η επιστροφή στο investment grade θα επιτρέψει στις ελληνικές μετοχές και τα ομόλογα να επιστρέψουν στο ραντάρ μεγαλύτερου αριθμού επενδυτών. Ουσιαστικά, αυτοί οι επενδυτές δεν μπόρεσαν να διαθέσουν κεφάλαια στην Ελλάδα μετά την υποβάθμισή της στις αναδυόμενες αγορές, λόγω περιορισμών από το καταστατικό τους.
Ο "τίτλος" investment grade επιτρέπει σε ένα πολύ μεγαλύτερο κοινό επενδυτών να επενδύσει σε περιουσιακά στοιχεία της Ελλάδας και θα προετοιμάσει την είσοδο της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς στις "ανεπτυγμένες αγορές". Στις ανεπτυγμένες αγορές το υπό διαχείριση ενεργητικό αγγίζει τα 52 τρισεκατομμύρια δολάρια, έναντι μόλις 6,3 τρισ. δολαρίων στις αναδυόμενες αγορές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Axia, η κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. (ως % ΑΕΠ) ήταν μόλις στο 28,5% το 2022, έναντι επιπέδων 78% πριν από την κρίση. Αν και η επιστροφή σε αυτά τα επίπεδα είναι πολύ δύσκολη, ο οίκος πιστεύει ότι μέχρι το 2025 ο δείκτης αυτός θα εκτιναχθεί στο 46% (περίπου 105 δισ. ευρώ κεφαλαιοποίηση χρησιμοποιώντας εκτιμώμενο ΑΕΠ 230 δισ. ευρώ μετά το 2025). Αυτό θα είναι ένας συνδυασμός υψηλότερων αποτιμήσεων, λαμβάνοντας υπόψη και την εισαγωγή νέων εταιρειών.
Η επίτευξη του status της επενδυτικής βαθμίδας από την Ελλάδα και η μετάβαση του Χ.Α στις ανεπτυγμένες αγορές θα λειτουργήσουν ως καταλύτες για τη μελλοντική ανάπτυξη, όπως σημειώνει η Axia. Αν και η αναβάθμιση του ΧΑ στις ανεπτυγμένες αγορές ενδέχεται να έρθει σε 12 - 24 μήνες μετά την επενδυτική βαθμίδα, η δυναμική της αγοράς τείνει στην προ-τοποθέτηση, με αποτέλεσμα αυξημένους όγκους συναλλαγών και εταιρικές ενέργειες.
Η Axia αναφέρει πως οι επενδυτές πρέπει να επικεντρωθούν στη συνέχεια σε στρατηγικές προτεραιότητες και μεσοπρόθεσμους στόχους. Οι βασικοί τομείς ενδιαφέροντος περιλαμβάνουν ενημερώσεις σχετικά με: 1) τις συζητήσεις με την MSCI σχετικά με την εκπλήρωση των κριτηρίων αναβάθμισης του Χ.Α στο καθεστώς των ανεπτυγμένων αγορών, 2) τις νέες εισαγωγές που βρίσκονται στον "προθάλαμο" του Χ.Α, 3) στρατηγικές εξαγορές ή κοινοπραξίες σε γειτονικές αγορές, 4) τη δραστηριότητα των επενδυτών (λιανική έναντι θεσμική συμμετοχή) και 5) τη ζήτηση για υπηρεσίες δεδομένων και εξελιγμένα προϊόντα ανάλυσης δεδομένων από θεσμικούς επενδυτές.
