Καθώς η κλιματική αλλαγή, που απαιτεί μείωση στις εκπομπές άνθρακα και η κυκλική οικονομία, που ανακυκλώνει τα υλικά για να μειωθεί η σπατάλη πόρων, αναδεικνύονται σε κεντρικές περιβαλλοντικές προκλήσεις της εποχής μας, οι επιστήμονες εμφανίζουν συνεχώς νέες καινοτομικές λύσεις και στα δύο αυτά πεδία.
Δύο ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες στις ΗΠΑ παρουσίασαν αφενός μία νέα μέθοδο παραγωγής αεροπορικών καυσίμων από απορρίμματα τροφίμων αφετέρου μία νέα τεχνική δημιουργίας ρούχων από πεταμένες πλαστικές σακούλες.
Στην πρώτη περίπτωση, ερευνητές, με επικεφαλής τον Ντέρεκ Βάρντον του αμερικανικού Εθνικού Εργαστηρίου Ανανεώσιμης Ενέργειας, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το BBC, βρήκαν τρόπο να μετατρέπουν τα άχρηστα τρόφιμα και την κοπριά των ζώων σε ένα είδος παραφίνης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στους κινητήρες των αεροσκαφών.
Όπως εκτιμούν, το νέο καύσιμο μπορεί να μειώσει κατά 165% τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα. Αυτή η μεγάλη μείωση προέρχεται τόσο από τη μείωση των εκπομπών άνθρακα από τα αεροπλάνα όσο και από τις λιγότερες εκπομπές άνθρακα κατά την απόρριψη των τροφίμων στις χωματερές. Επίσης, το νέο καύσιμο παράγει 34% λιγότερη αιθάλη.
Μέχρι σήμερα, από άποψη κυκλικής οικονομίας, το μεγαλύτερο μέρος των πεταμένων τροφίμων που αξιοποιείται για παραγωγή ενέργειας μετατρέπεται σε αέριο μεθάνιο. Η αεροπορική βιομηχανία κάνει μεγάλη κατανάλωση καυσίμων παγκοσμίως και αντίστοιχα μεγάλες είναι οι εκπομπές της στην ατμόσφαιρα που επιβαρύνουν την κλιματική αλλαγή.
Καθώς η προοπτική της ηλεκτροκίνησης στα αεροπλάνα μεγάλων αποστάσεων είναι ακόμη μακρινή (αντίθετα με τα οχήματα), οι εταιρείες προσπαθούν συνεχώς να κάνουν πιο «πράσινα» τα αεροσκάφη, με νέες τεχνολογίες εξοικονόμησης καυσίμων ή με χρήση νέων πιο φιλικών στο περιβάλλον, όπως τα βιοκαύσιμα.
Οι ερευνητές σχεδιάζουν να κάνουν πιο μαζική παραγωγή του νέου βιοκαυσίμου και να το δοκιμάσουν σε πτήσεις της αμερικανικής εταιρείας Southwest Airlines το 2023.
Υψηλή μόδα από ταπεινά σκουπίδια
Στη δεύτερη περίπτωση, ερευνητές του Πανεπιστημίου ΜΙΤ με επικεφαλής τη δρα Σβετλάνα Μπορίσκινα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Sustainability», ανέπτυξαν μία νέα μέθοδο που επιτρέπει την κατασκευή υφασμάτων από πολυαιθυλένιο, το ευρύτερα χρησιμοποιούμενο πλαστικό παγκοσμίως σε σακούλες, συσκευασίες τροφίμων κ.ά.
Στόχος -όπως με την αεροπορική βιομηχανία- είναι οι βιομηχανίες υφασμάτων και ρούχων να γίνουν πιο βιώσιμες για το περιβάλλον και να μειωθεί η εκτεταμένη ρύπανση από τα πλαστικά. Η βιομηχανία της μόδας είναι από τις πιο ρυπογόνες στον κόσμο, καταναλώνοντας τεράστιες ποσότητες νερού και γεννώντας εκατομμύρια τόνους αποβλήτων, ενώ παράλληλα παράγει το 5% έως 10% των παγκόσμιων εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου». Το πλύσιμο και στέγνωμα των ρούχων στη συνέχεια απαιτεί ακόμη περισσότερη κατανάλωση ενέργειας και νερού από ό,τι η παραγωγή τους.
Οι ερευνητές ευελπιστούν ότι τα νέα «πλαστικά» υφάσματα θα αξιοποιηθούν σε αθλητικά ρούχα και στην υψηλή μόδα ή ακόμη και σε διαστημικές στολές. Αυτά τα νέα υφάσματα θεωρούνται πιο φιλικά στο περιβάλλον σε σχέση με τις φυσικές ίνες και μπορούν να ανακυκλωθούν.
«Δεν υπάρχει λόγος η απλή πλαστική σακούλα να μη μπορεί να γίνει ίνα και να μη χρησιμοποιηθεί ως υψηλής ποιότητας ρούχο. Μπορείς να μετατρέψεις κυριολεκτικά τα πλαστικά σκουπίδια σε ρούχα υψηλής απόδοσης, που θα είναι άνετα και επιπλέον μπορείς να τα ανακυκλώσεις πολλές φορές σε ένα νέο ρούχο», δήλωσε η Μπορίσκινα.
Το νέο «πράσινο» ύφασμα αποτελείται από ίνες πολυαιθυλενίου, που έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε -αντίθετα με το συμβατικό πολυαιθυλένιο- να επιτρέπουν τη διαφυγή του νερού και έτσι αποτρέπουν την υγρασία.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το νέο υλικό είναι λιγότερο επιβαρυντικό για το περιβάλλον σε σχέση με το μαλλί, το βαμβάκι, το λινό, το μετάξι, το νάιλον και τον πολυεστέρα.
Επίσης, μπορεί να ξεπλυθεί πιο εύκολα μόνο με κρύο νερό, μειώνοντας περαιτέρω το περιβαλλοντικό αποτύπωμά του, ενώ μπορεί και να βαφτεί σε διάφορα χρώματα, πριν γίνει ύφασμα. Επειδή αποτελείται μόνο από ένα υλικό (πολυαιθυλένιο), είναι εφικτό να ανακυκλώνεται ξανά και ξανά.
Το ερώτημα είναι κατά πόσο ένα τέτοιο «πλαστικό» ύφασμα θα αρέσει στους καταναλωτές και εάν θα νιώθουν άνετα φορώντας το.
Οι διευθύνσεις για τις επιστημονικές δημοσιεύσεις:
https://www.pnas.org/content/118/13/e2023008118
και
https://www.nature.com/articles/s41893-021-00688-5
