Το καθιερωμένο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Παθολογίας Τραχήλου και Κολποσκόπησης στα Ιωάννινα ολοκληρώθηκε και αυτήν τη χρονιά με επιτυχία και ρεκόρ συμμετοχών. Περίπου 500 σύνεδροι παρακολούθησαν φέτος το τετραήμερο πρόγραμμα του Σεμιναρίου με εισηγήσεις από Έλληνες και ξένους επιστήμονες.
Φέτος, το Σεμινάριο συνδιοργανώθηκε με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Κολποσκόπησης (EFC). Εκτός από την EFC και την Ελληνική Ακαδηµαϊκή Οµάδα Μελετών στην Παθολογία Τραχήλου (HeCPA Group) υποστηρίχθηκε και από τις Ελληνικές Εταιρείες Κολποσκόπησης & Παθολογίας Τραχήλου και Κλινικής Κυτταρολογίας καθώς και τη Βρετανική Εταιρεία Κολποσκόπησης (BSCCP).
Η όλη θεματολογία του συνεδρίου περιστράφηκε γύρω από την ανάγκη εξατομικευμένης αντιμετώπισης μετά από ένα παθολογικό screening τεστ του τραχήλου της μήτρας. Το screening ΠΟΥ ισχύει σήμερα στην πλειονότητα των χωρών συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, βασίζεται στο Παπ τεστ. Σύμφωνα με τους ειδικούς, θα υπάρξει μεγαλύτερη ανάγκη εξατομίκευσης εάν ποτέ το Παπ τεστ αντικατασταθεί από το HPV τεστ.
Γιατί η ανάγκη εξατομίκευσης είναι τόσο ζωτικής σημασίας ειδικά στις νέες άτοκες γυναίκες που αποτελούν και την πλειοψηφία των γυναικών που βρίσκονται με θετικό screening αποτέλεσμα;
Γιατί, όπως επεσήμανε ο Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Κολποσκόπησης και του HeCPA Group, Ε. Παρασκευαίδης, το θετικό αποτέλεσμα αφενός δεν ισοδυναμεί στην πραγματικότητα με σοβαρή παθολογία τραχήλου και αφετέρου η αντιμετώπιση - χειρουργική θεραπεία πρέπει να γίνεται με εξαιρετική προσοχή λόγω των επιπτώσεων (προωρότητα) που μπορεί αυτή να έχει σε μελλοντικές κυήσεις. Δεδομένου ότι γνωρίζουμε σήμερα ότι από το σύνολο των γυναικών με υψηλού κινδύνου HPV στον τράχηλο ένα μόνον πολύ μικρό ποσοστό (0,2%) θα αναπτύξει τελικά καρκίνο τραχήλου της μήτρας εάν δεν θεραπευθεί η αλλοίωση σε προκαρκινωματώδες στάδιο, είναι κρίσιμης σημασίας η εξατομίκευση. Η εξατομίκευση συνεπώς βοηθά να αναγνωρίζονται εκείνες οι περιπτώσεις, που μια υπάρχουσα αλλοίωση θα επιδεινωθεί έτσι ώστε μόνο σε αυτές τις γυναίκες να εφαρμόζεται η θεραπευτική παρέμβαση. Κατά αυτόν τον τρόπο, αποφεύγεται ένας μεγάλος αριθμός άσκοπων επεμβάσεων και των ανεπιθύμητων επιπτώσεων που αυτές μπορεί να προκαλέσουν (άγχος, κόστος, μαιευτικές επιπλοκές).
Στο πλαίσιο αυτό η εξατομίκευση και η διαλογή των περιπτώσεων, δηλαδή ποιες γυναίκες χρειάζονται θεραπεία σε αντίθεση με αυτές που δεν χρειάζονται, μπορεί να γίνει τόσο με το life style όσο κυρίως με το ίχνος της HPV λοίμωξης (εάν είναι ενεργοποιημένη ή όχι) και με την βαρύτητα του ίχνους (τύπος του HPV). Φαίνεται, τόνισε επίσης ο κ. Ε.Παρασκευαίδης, ότι στη διαχείριση των γυναικών με παθολογικό screening, το οποίο σήμερα είναι το Παπ τεστ ακόμα, έρχεται να μας βοηθήσει το APTIMA mRNA HPV Test. Με αυτό το τεστ εντοπίζονται όχι μόνο ίχνη μίας HPV λοίμωξης που μπορεί να αφορά το παρελθόν, αλλά μία HPV λοίμωξη, η οποία είναι ενεργός. Το τεστ αυτό, με άλλα λόγια, ανιχνεύει τους μηχανισμούς εκείνους που προάγουν την κυτταρική εξαλλαγή, άρα και την καρκινογένεση. Συνεπώς, το Aptima μαζί με το Παπ τεστ που έχει προηγηθεί, την κολποσκόπηση που ακολουθεί και το life style scoring σύστημα, κάτι το οποίο έχει πρωτοποριακά εξελιχθεί από την ερευνητική ομάδα του Καθηγητή, φαίνεται ότι είναι ο βέλτιστος συνδυασμός για να καταστεί δυνατή η εξατομικευμένη διαχείριση, ιδίως στις νέες κοπέλες, στις οποίες είναι σημαντικό να αποφεύγονται με κάθε τρόπο επεμβάσεις, οι οποίες μπορεί να έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στις εγκυμοσύνες τους.
Η εξατομικευμένη διαχείριση των γυναικών με παθολογία τραχήλου ήταν μία ιδέα του Καθηγητή Ε.Παρασκευαίδη, πάνω στην οποία βασίστηκε ερευνητική ομάδα του Μετσόβιου Πολυτεχνείου και βοήθησε στην υλοποίηση της αναπτύσσοντας ευφυή υπολογιστικά μοντέλα, τα οποία συνδυάζοντας πλήθος δεδομένων, όπως αποτελέσματα Παπ τεστ (ThinPrep) και HPV Tests (Aptima Test & HPV DNA Test) καθώς και δεδομένα σχετικά με τον τρόπο ζωής των γυναικών και το ιστορικό τους, είναι σε θέση σήμερα να βρουν με πολύ υψηλή ακρίβεια ποιες γυναίκες πραγματικά κινδυνεύουν. Η ομάδα του HeCPA είναι η πρώτη που σε παγκόσμιο επίπεδο έχει αναπτύξει τέτοιες τεχνολογίες. Ακολούθως, και η Αμερικάνικη Εταιρεία Παθολογίας Τραχήλου και Κολποσκόπησης υιοθέτησε έναν από τους άξονες της παθολογίας τραχήλου και έτσι φαίνεται ότι για πρώτη φορά θα υπάρξουν στο θέμα της εξατομίκευσης κατευθυντήριες γραμμές ενιαίες και από τις 2 πλευρές του Ατλαντικού.
Αναφορικά με την εγκυρότητα των HPV τεστ, όπως αναφέρθηκε στο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο, από τα πάνω από 200 που είναι διαθέσιμα στο εμπόριο για την ανίχνευση του ιού HPV αυτή τη στιγμή, πολύ λίγα πληρούν όλα τα κριτήρια.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Ιολογίας του Πανεπιστημίου Eberhard Karls του Tuebingen, στο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Παθολογίας Τραχήλου & Κολποσκόπησης Thomas Iftner, τα τεστ αυτά διαφέρουν ως προς την αρχή της μεθόδου που χρησιμοποιούν και ως προς το που στοχεύουν και πιο συγκεκριμένα σε ποιες περιοχές του γονιδιώματος του ιού. Υπάρχουν τεστ που στοχεύουν στο μόριο του DNA και άλλα που στοχεύουν στο μόριο του mRNA. Όμως , μόνον 8 από τα τεστ αυτά πληρούν τα κριτήρια Meijer, ενώ μόνον 4 από τα 8 είναι εγκεκριμένα από το FDA (Οργανισμό Τροφίμων & Φαρμάκων των ΗΠΑ).
Ο καθηγητής παρουσίασε επίσης την πιο πρόσφατη μελέτη της ερευνητικής του ομάδας, όπου σύγκρινε 3 τεστ με το gold standard, δηλαδή το πρότυπο τεστ. Δύο από τα τεστ που μελέτησε στοχεύουν στο DNA του ιού και ένα τεστ στοχεύει στο mRNA.
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν, ότι ενώ όλα τα τεστ απέδειξαν ότι έχουν παρόμοια ευαισθησία ως προς την ανίχνευση υψηλόβαθμων αλλοιώσεων (CIN2+) με αυτήν του gold standard, εντούτοις, το Aptima mRNA τεστ απέδειξε ότι έχει και καλύτερη ειδικότητα, δηλαδή λιγότερα ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Γεγονός το οποίο, σύμφωνα με τον καθηγητή, σημαίνει ότι μείωσε κατά 23% τον αριθμό των περιπτώσεων εκείνων των γυναικών, που παραπέμπονται άσκοπα σε παρακολούθηση και θεραπευτικές επεμβάσεις με όλες τις ανεπιθύμητες ενέργειες που αυτές μπορεί να προκαλέσουν, όπως προωρότητα, μαιευτικές επιπλοκές, υπερθεραπεία και επιπρόσθετο άγχος για την γυναίκα.
Ο καθηγητής Thomas Iftner αναφέρθηκε και σε μία ανασκόπηση ενός μεγάλου πλήθους μελετών που έκανε (Haedicke & Iftner, Journal of Clinical Virology, 2016), τα αποτελέσματα της οποίας έρχονται να ενισχύσουν την πεποίθηση αυτή. Όπως είπε, τόσο η ανάλυση όσο και η σύγκριση μεταξύ αυτών των μελετών, διαπίστωσε την ανωτερότητα του συγκεκριμένου τεστ καθώς, επέδειξε στο σύνολο των μελετών παρόμοια ευαισθησία με το HC2 (το gold standard των HPV tests), συνδυαστικά με πολύ υψηλότερη ειδικότητα ως προς την ανίχνευση των προκαρκινωματωδών αλλοιώσεων.
