Μπορεί η εστίαση να εμφάνισε υπερδιπλασιασμό τζίρου στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, ωστόσο ο χειμώνας είναι μπροστά και τα υπέρογκα κόστη λειτουργίας των καταστημάτων του κλάδου θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων.
Ουσιαστικά πρόκειται για τον τρίτο κατά σειρά χειμώνα που βρίσκει τους ιδιοκτήτες καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος με την οικονομική θηλιά στο λαιμό καθώς μετά τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας, η ενεργειακή κρίση δεν αφήνει κανένα περιθώριο ανάκαμψης στον κλάδο που δοκιμάστηκε σκληρά στα τελευταία χρόνια.
Ήδη, πολλά καταστήματα εστίασης περιορίζουν τα κόστη λειτουργίας τους μένοντας κλειστά Δευτέρα με Πέμπτη, τις μέρες δηλαδή χαμηλής ζήτησης, ενώ η κατάσταση ευνοεί την φοροαποφυγή καθώς ορισμένοι επιχειρηματίες προκειμένου να μη μετακυλήσουν τα βάρη στους πελάτες τους, επιλέγουν να μην κόβουν αποδείξεις.
Οι αριθμοί μαρτυρούν και το σοβαρό πρόβλημα που υπάρχει. Σύμφωνα με τη ΓΣΕΒΕΕ, έξι στις δέκα επιχειρήσεις το 2021 έκλεισαν με ζημιές, ενώ ο αριθμός των πελατών και οι ποσότητες των παραγγελιών συρρικνώθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2022 για το 52,9% και το 63,7% αντίστοιχα σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2021.
Παράλληλα το κόστος λειτουργίας στην εστίαση αυξήθηκε μεσοσταθμικά τους τελευταίους 12 μήνες κατά 41,7% με το κόστος της ενέργειας να αυξάνεται κατά 87,2%, των πρώτων υλών και εμπορευμάτων κατά 37,9% και των καυσίμων κατά 50,8%, οδηγώντας τις οκτώ στις δέκα επιχειρήσεις σε αύξηση των τιμών, ενώ η μία στις δύο επιχειρήσεις αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας και τέσσερις στις δέκα δεν έχουν ταμειακά διαθέσιμα.
Μείζον πρόβλημα οι αυξήσεις στο κόστος ενέργειας και στις πρώτες ύλες
Μιλώντας στο Σin ο πρόεδρος της Ένωσης Εστιατόρων, Ψητοπωλών και Καφέ – Μπαρ Νομού Θεσσαλονίκης, Γιάννης Φιλοκώστας αποτύπωσε τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος.
«Τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι οι μεγάλες αυξήσεις που υπάρχουν στην ενέργεια, σε φυσικό αέριο, ρεύμα, καύσιμα και το βασικότερο σε όλες τις πρώτες ύλες που δουλεύουμε» τονίζει.
Είναι χαρακτηριστικό ότι αναφερόμενος συγκριτικά στις αυξήσεις στους λογαριασμούς, σε σχέση με πέρυσι, τονίζει πως πρόκειται για «αυξήσεις από 50 έως 150% επάνω για λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου». Ειδικά για «το αέριο τονίζει ότι έχει ξεφύγει έως και 250% επάνω».
Αντιστοίχως τονίζει ότι «στις πρώτες ύλες οι ανατιμήσεις κυμαίνονται από 15% και φτάνουν έως 100%». «Τα δε τηγανέλαια τα δύο τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί 300%» σημειώνει.
Περιορίζουν τις δαπάνες εστίασης οι καταναλωτές
Αναφερόμενος στην κίνηση της θερινής περιόδου, ξεκαθαρίζει ότι «η εικόνα ήταν καλή μόνο για τις τουριστικές περιοχές αλλά και εκεί με μειωμένα κέρδη».
«Στα αστικά κέντρα υπάρχει πρόβλημα. Γιατί το καλοκαίρι ο κόσμος φεύγει από τα αστικά κέντρα, αδειάζει η πόλη και το πελατολόγιο μειώνεται. Επιπλέον λόγω της ενεργειακής κρίσης και της γενικότερης ακρίβεια, δεν περίσσευαν χρήματα στους καταναλωτές. Η επισκεψιμότητα μειώθηκε 50% σε σχέση με πέρυσι.».
Λουκέτα και επιχειρήσεις που αλλάζουν χέρια από ανάγκη χωρίς σχεδιασμό
Ερωτηθείς για τους κινδύνους βιωσιμότητας που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις εστίασης τονίζει ότι από την περίοδο της πανδημίας τα λουκέτα δεν έχουν σταματήσει.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι κάποια μαγαζιά αλλάζουν χέρια. Γιατί επειδή δεν υπάρχουν θέσεις εργασίας, κάποιοι που μένουν άνεργοι προσπαθούν να σώσουν αυτά που δεν σώζονται. Δηλαδή έχουν κάποια χρήματα στην άκρη και προσπαθούν να κάνουν μια δουλειά. Το λάθος τους όμως είναι ότι δεν τη ξέρουν τη δουλειά της εστίασης αλλά πιστεύουν ότι δεν είναι δύσκολα και θα τα καταφέρουν.
Ωστόσο, θα πρέπει πρώτα να ενημερωθούν από έναν σύμβουλο επιχειρήσεων ή από κάποιο επιμελητήριο ότι από την πρώτη στιγμή που βάζεις το κλειδί σε μια τέτοια επιχείρηση για να λειτουργήσεις έρχεσαι αντιμέτωπος με μια τεράστια γραφειοκρατία υπηρεσιών αλλά και μεγάλες οικονομικές υποχρεώσεις που καλείσαι να εξυπηρετείς μηνιαία.
«Καμία στήριξη και καμιά βοήθεια στην εστίαση»
Ο κ. Φιλοκώστας εκφράζει τη δυσαρέσκειά του καθώς ο πρωθυπουργός δεν εξήγγειλε κανένα θετικό μέτρο για την εστίαση από τη ΔΕΘ ενώ επικρίνει το μέτρο για την επιδότηση της μετατροπής των συμβάσεων μερικής σε πλήρη απασχόληση σημειώνοντας:
«Πόσα μαγαζιά έχουν αυτήν τη δυνατότητα; Για να έχω κάποιον τετράωρο πάει να πει ότι τόσο τον χρειάζομαι. Και τον χρειάζομαι μία ημέρα την εβδομάδα. Πώς θα τον κάνω πλήρη απασχόληση; Μας δουλεύουν κάτω από τη μύτη μας».
Με τον χειμώνα μπροστά ο πρόεδρο των Εστιατόρων Θεσσαλονίκης δηλώνει απερίφραστα ότι οι επιδοτήσεις στην ενέργεια δεν επαρκούν για τον κλάδο της εστίασης: «Όταν οι λογαριασμοί από 1.000 ευρώ έρχονται 2.000 και η επιδότηση είναι 100 ευρώ τι ακριβώς να καλύψει; Ποια στήριξη και ποια βοήθεια;» διερωτάται και προσθέτει: Δεν είχαμε καμία βοήθεια πλην των επιστρεπτέων, τι οποίες βεβαίως τώρα είμαστε αναγκασμένοι να επιστρέψουμε».
«Υπερχρεωμένες» πάνω από μία στις δύο επιχειρήσεις
Τέλος, ο κ. Φιλοκώστας σχολιάζει και το πρόβλημα των σωρευμένων χρεών που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις εστίασης: «Σύμφωνα με μια τελευταία έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ, το 50 με 60% των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος και γενικότερα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις όλες είναι χρεωμένες».
Τι μέτρα απαιτούνται για την ενίσχυση του κλάδου
Πάγιο αίτημα του κλάδου εστίασης είναι η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στο 6% σε βασικά αγαθά ενώ όπως έχει επισημανθεί για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων απαιτείται μια γενναία ρύθμιση οφειλών.
Φυσικά καλοδεχούμενα θα ήταν μέτρα όπως η επιβολή πλαφόν στις τιμές ενέργειας ή η μείωση του ΕΦΚ στα καύσιμα.
Σε κάθε περίπτωση το επόμενο διάστημα αποτελεί crash test για τον κλάδο που ζητάει στήριξη για να επιβιώσει.
